Title:

Extreme flood events and climate change in the late Holocene – observations of cultural layers in archaeological sites and lake sediments of the Middle Obra (the central Wielkopolska region, Poland)

Subtitle:

Archaeologia Polona Vol. 49 (2011-2013)

Creator:

Hildebrandt-Radke, Iwona

Publisher:

Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences

Place of publishing:

Warszawa

Date issued/created:

2013

Description:

il. ; 24 cm

Type of object:

Czasopismo/Artykuł

Subject and Keywords:

powodzie ; zmiana klimatu ; stanowisko archeologiczne ; osady jeziorne ; Obry środkowej region

Abstract:

The aim of this study was to locate and date extreme flood events and climate change using diverse evidence from the Middle Obra region. The study includes the results of archaeological and geoarchaeological research of the archeological sites from different periods of prehistory and historic times, using different methods. These results were compared with the earlier spatial analyses of prehistoric and historic settlements with regard to hydromorphometrical characteristics of the study area, as well as with multiproxy analyses of deposits from Lake Wonieść, the largest water body of the region

References:

Baranowski, T. and Ziąbka, L. 2008. Gród w Kaliszu. In H. Machajewski (ed.), Wielkopolska w dziejach, Archeologia o regionie, 185–190. Poznań
Diers, S. 2010. Feinstratigrafie und Chronologie: Archäologische und palynologische Analysen. Eine Fall¬studie zum Fundplatz Bruszczewo 5 in Großpolen. In J. Müller, J. Czebreszuk and J. Kneisel (eds), Bruszczewo II. Ausgrabungen und Forschungen in einer prähistorischen Siedlungskammer Großpolens. Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa 6: 334–468. Bonn
Dörfler, W., Hildebrandt-Radke, I., Lutyńska, M. and Spychalski, W. 2009. Osady jeziora Wonieść jako źródło informacji o regionalnym użytkowaniu terenu w pradziejach i czasach historycznych w dorzeczu środkowej Obry. In I. Hildebrandt-Radke, J. Jasiewicz and M. Lutyńska (eds), Zapis działalności człowieka w środowisku przyrodniczym, 147–150. Poznań
Gilli, A., Anselmetti, F.S., Glur, L. and Wirth, S.B. 2013. Lake Sediments as Archives of Recurrence Rates and Intensities of Past Flood Events. In M. Schneuwly-Bollschweiler, M. Stoffel and F. Rudolf-Miklau (eds), Dating Torrential Processes on Fans and Cones. Advances in Global Change Research 47: 225–242. Dordrecht. DOI 10.1007/978-94-007-4336-6_15
Haas, J. N. and Wahlmüller, N. W. 2004. Pollenanalytische Untersuchungen im Bereich der bronzezeitlichen Seeuferstation „Bruszczewo“. Badania palinologiczne na stanowisku z epoki brązu w Bruszczewie. In J. Czebreszuk and J. Müller (eds), Bruszczewo. Ausgrabungen und Forschungen in einer prähistorischen Siedlungskammer Großpolens/Badania mikroregionu z terenu Wielkopolski I.Forschungsstand – Erste Ergebnisse – Das östliche Feuchtbodenareal/Stan badań – Pierwsze wyniki– Wschodnia, torfowa część stanowiska. Studia nad Pradziejami Europy Środkowej, 273–280. Poznań– Kiel–Rahden (Westf.)
Haas, J. N. and Wahlmüller, N. W. 2010. Floren, Vegetations- und Milieuveränderungen im Zuge der bronzezeitlichen Besiedlung von Bruszczewo (Polen) und der landwirtschaftlichen Nutzung der umliegenden Gebiete. Przemiany środowiska, wegetacji i flory w ramach osadnictwa epoki brązu w Bruszczewie oraz gospodarcze użytkowanie otoczenia osady. In J. Czebreszuk and J. Müller (eds), Bruszczewo. Ausgrabungen und Forschungen in einer prähistorischen Siedlungskammer Großpolens/Badania mikroregionu z terenu Wielkopolski II. Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa. Studia nad Pradziejami Europy Środkowej 6 (1): 50–81. Bonn
Heußner, K.-U. and Ważny, T. 2010. Synchronisation der Dendrodaten für Bruszczewo nach der östdeutschen Kurve, Synchronizacja dat dendrochronologicznych z krzywą wschodnioniemiecką. In J. Czebreszuk and J. Müller (eds), Bruszczewo. Ausgrabungen und Forschungen in einer prähistorischen Siedlungskammer Großpolens/Badania mikroregionu z terenu Wielkopolski II. Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa. Studia nad Pradziejami Europy Środkowej 6 (1): 244–249, Bonn
Hilczerówna, Z. 1967. Dorzecze górnej i środkowej Obry od VI do początków XI wieku. Wrocław–Warszawa–Kraków
Hilczerówna, Z. 2004. Die geomorphologische Landschaftsgliederung. Zarys charakterystyki geomorfologicznej otoczenia osady. In J. Czebreszuk and J. Müller (eds), Bruszczewo. Ausgrabungen und Forschungen in einer prähistorischen Siedlungskammer Großpolens/Badania mikroregionu z terenu Wielkopolski I. Forschungsstand – Erste Ergebnisse – Das östliche Feuchtbodenareal/Stan badań – Pierwsze wyniki – Wschodnia, torfowa część stanowiska. Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa. Studia nad Pradziejami Europy Środkowej, 45–52. Poznań–Kiel–Rahden (Westf.)
Hilczerówna, Z. 2009. Zastosowanie metod litologicznych i geochemicznych do rozpoznania struktury funkcjonalnej stanowiska archeologicznego na przykładzie grodziska w Bonikowie. In T. Kalicki, J.B. Szmańda and K. Zawada (eds), Metody badań w geomorfologii (Konferencja Geomorfologów Polskich), 74–77. Kielce
Hilczerówna, Z. 2010. Wiek i główne fazy procesów denudacji i akumulacji w świetle uwarunkowań topograficznych stanowiska archeologicznego w Bruszczewie. Das geologische Alter und die Hauptphasen der Denudations- und Akkumulationsprozesse vor dem Hintergrund topografischer Verhältnisse des archäologischen Fundplatzes Bruszczewo. In J. Czebreszuk and J. Müller (eds), Bruszczewo. Aus¬grabungen und Forschungen in einer prähistorischen Siedlungskammer Großpolens/Badania mikrore¬gionu z terenu Wielkopolski II. Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa. Studia nad Pradziejami Europy Środkowej 6 (1): 16–37. Bonn
Hildebrandt-Radke, I. and Jasiewicz, J. 2008. The influence of the morphometric features on changes of the settlement pattern of the Kościan Plain from the Late Neolithic to the Late Bronze/Early Iron Age. In J. Czebreszuk, J. Müller, W. Dörfler and I. Hildebrandt-Radke (eds), Field Workshop: Anthropogenic Pressure in the Neolithic and Bronze-Age in the Central-European Lowlands, 28–31 August 2008, 32–34. Śmigiel
Hildebrandt-Radke, I., Janczak-Kostecka, B. and Spychalski, W. 2011. Zapis procesów prehistorycznej antropopresji w otoczeniu stanowiska archeologicznego w Bruszczewie (centralna Wielkopolska) na podstawie badań osadów rynny glacjalnej Samicy. In M. Mazurek and Z. Zwoliński (eds), Georóżnorodność rzeźby Wielkopolski. Landform Analysis 16: 87–91
Hildebrandt-Radke, I., Spychalski, W. and Lutyńska, M. 2011. Regionalna wymowa procesów antropogenizacji regionu środkowej Obry na podstawie badań osadów jeziora Wonieść. In M. Mazurek and Z. Zwoliński (eds), Georóżnorodność rzeźby Wielkopolski. Landform Analysis 16: 92–98
Hołowińska, Z. 1956. Wczesnośredniowieczne grodzisko w Bonikowie w powiecie kościańskim. Wyniki badań z lat 1951–1953. Poznań
Jasiewicz, J. and Hildebrandt-Radke, I. 2008. Zastosowanie oprogramowania OPEN SOURCE GIS do oszacowania wpływu parametrów morfometrycznych terenu na rozwój osadnictwa pradzie¬jowego na przykładzie Równiny Kościańskiej. In A. Kostrzewski (ed.), Geneza, litologia i stratygrafia utworów czwartorzędowych, V Seminarium, 20–21 listopada 2008, 45–48. Poznań
Jasiewicz, J. and Hildebrandt-Radke, I. 2009. Using multivariate statistics and fuzzy logic system to analyse settlement preferences in lowland areas of the temperate zone: an example from the Polish Lowlands. Journal of Archaeological Science 36: 2096–20107
Kalis, A. J., Herkt, J. and Wunderlich, J. 2003. Environmental changes during the Holocene climaticoptimum in central Europe – human impact and natural causes. Quaternary Science Reviews 22: 33–79
Kara, M. 2009. Najstarsze państwo Piastów – rezultat przełomu czy kontynuacji? Studium Archeologiczne. Poznań
Kneisel, J. 2010. Die Grabungskampagnen Bruszczewo 2004–2006. Badania wykopaliskowe w Bruszczewie w sezonach 2004–2006. In J. Czebreszuk and J. Müller (eds), Bruszczewo. Ausgrabungen und Forschungen in einer prähistorischen Siedlungskammer Großpolens/Badania mikroregionu z terenu Wielkopolski II. Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa. Studia nad Pradziejami Europy Środkowej 6 (1): 99–165. Bonn
Kondracki, J. 2002. Geografia regionalna Polski. Warszawa
Kurnatowska, Z. 2008. Początki i rozwój państwa. In M. Kobusiewicz (ed.), Pradzieje Wielkopolski, Od epoki kamienia do średniowiecza, 297–396. Poznań
Kurnatowska, Z. 2009. Wielkopolska południowa we wczesnym średniowieczu. In I. Hildebrandt-Radke, J. Jasiewicz and M. Lutyńska (eds), Zapis działalności człowieka w środowisku przyrodniczym, VII Warsztaty Terenowe, IV Sympozjum Archeologii Środowiskowej, 20–22 maja, 85–87. Kórnik
Müller, J. 2004. Die östlichen Feuchtbodenareale: Stratigraphien und Architektur. Strefa torfowa stanowiska: stratygrafia i architektura. In J. Czebreszuk and J. Müller (eds), Bruszczewo: Ausgrabungen und Forschungen in einer prähistorischen Siedlungskammer Großpolens. Forschungstand – Erste Ergebnisse - Das östliche Feuchtbodenareal/Bruszczewo I. Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa. Studia nad Pradziejami Europy Środkowej, 99–136. Poznań–Kiel–Rahden (Westf.)
Niewiarowski, W., Noryśkiewicz, B., Piotrowski, W. and Sinkiewicz, M. 1995. An outline of natural and anthropogenic changes of geographical environment in the Biskupin area during the last 7000 years. Quaternary Studies in Poland 13: 77–88
Oldfield, F. and Dearing, J.A. 2003. The Role of Human Activities in Past Environmental Change. In K.D. Alverson, R.S. Bradley and T.F. Pedersen (eds), Palaeoclimate, global change, and the future, 143–162, Berlin
Starkel, L. 2011. Present-day events and the evaluation of Holocene palaeoclimatic proxy data. Quaternary International 229: 2–7
Ważny, T. 2010. Bericht zur dendrochronologischen Datierung von Bruszczewo, Grabungen 2004–2005. Informacje na temat datowań dendrochronologicznych z Bruszczewa: sezon 2004–2005. In J. Czebreszuk and J. Müller (eds), Bruszczewo. Ausgrabungen und Forschungen in einer prähistorischen Siedlungskammer Großpolens/Badania mikroregionu z terenu Wielkopolski II. Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa. Studia nad Pradziejami Europy Środkowej 6 (1): 232–237. Bonn

Relation:

Archaeologia Polona

Volume:

49

Start page:

55

End page:

70

Resource type:

Tekst

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

application/pdf

Resource Identifier:

0066-5924

Source:

IAiE PAN, sygn. P 357 ; IAiE PAN, sygn. P 358 ; IAiE PAN, sygn. P 356 ; click here to follow the link

Language:

eng

Rights:

Prawa zastrzeżone - dostęp ograniczony

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. Korzystanie dozwolone wyłącznie na terminalach Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w zakresie określonym przez przepisy o dozwolonym użytku.

Digitizing institution:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Biblioteka Instytutu Archeologii i Etnologii PAN

Access:

Zamknięty