Metadata language
Archaeologia Polona Vol. 49 (2011-2013)
Creator:Kołodyńska-Gawrysiak, Renata ; Mroczek, Przemysław ; Chabudziński, Łukasz
Publisher:Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences
Place of publishing: Date issued/created: Description: Type of object: Subject and Keywords:closed depression ; loess relief ; Nałęczów Plateau (Poland) ; landscape evolution ; geoarcheology ; Neolithic
Abstract:Closed depressions are a characteristic element of the loess plateau landscape. During spring snowmelt or prolonged rainfall, these landforms are filled with water that may remain for many weeks. In the primary Eo- and Mezoholocene forest landscape of the Nałęczów Plateau, these closed depressions were waterless but during the Neolithic, their function in the landscape changed andthey periodically retained water. This phenomenon was triggered by the changes in hydrology induced by Neolithic farming practices and deforestation. These periodically water-filled closed depressions became a permanent element of the Neolithic cultural landscape of the Nałęczów Plateau, with some of them determining settlement in the Neolithic and subsequent periods. This is demonstrated by spatial analysis of patterns in the distribution of archaeological sites and closed depressions on the Nałęczów Plateau and by comprehensive investigations at two sites in their vicinity. The availability of water, periodically retained in these landforms, ensured their importance for settlement
References:
Bałaga, K. 2002. Hydrological changes in the Lublin Polesie during the Late Glacial and Holocene as reflected in the sequences of lacustrine and mire sediments. Studia Quaternaria 19: 37–53
Bałaga, K. and Maruszczak, H. 1981. Rozwój współczesnego dna doliny Bystrzycy w świetle badań torfów w Zemborzycach k. Lublina. Biuletyn LTN, Geografia 23 (1/2): 61–66
Bałaga, K., Szwajgier, W. and Superson, J. 2003. Conditions for the accumulation of organic sediments in the lower section of the Wełnianka river valley (Dubienka Depression) at transition from the Vistulian to the Holocene. Acta Palebotanica 43 (1): 91–99
Borowska, J. 2011. Opracowanie naukowe archeologicznych badań wykopaliskowych stanowiska Snopków 18 (AZP 76–81, stan 126), poprzedzających budowę obwodnicy Lublina. IZIS Małgorzata Bienia. Archiwum Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lublinie
Chmielewski, T. and Zakościelna, A. 2011. Dokumentacja z ratowniczych badań archeologicznych stanowiska Pliszczyn 9/77 (AZP 76/82) gm. Wólka, powiat Lublin. Archiwum Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lublinie
Czarnecki, R. and Lewartowska-Urbańska, M. 1987. Wymoki okolic Sandomierza. Przegląd Geograficzny LIX (3): 385–397
Czarnecki, R. and Solnceva, N.P. 1992. Wymoki okolic Sandomierza (cz. II.). Przegląd Geograficzny LXIII (1–2), 143–149
Gerlach, R. 2001. Keinesfall Ausnahmen: Materialentnahmegruben als Befundzerstorer. In H. Reimer, K. Kindermann and M. Lange (eds) Oben und unten: Irrtümer der Oberflächenarchäologie, Archäologische Informationen 24 (1): 29–38
Gillijns, K., Poesen, J. and Deckers, J. 2005. On the characteristics and origin of closed depression in loess-derived soils in Europe – a case study from central Belgium. Catena 60: 43–58
Harasimiuk, M. 1987. Lithologic Properties as Indices of the Sedimentation Conditions of the Vistulian Loesses in the Eastern Part of the Nałęczów Plateau (SE Poland). Annales UMCS, sec. B, XLI (11): 179–202
Harasimiuk, M. and Henkiel, A. 1978. Wpływ budowy geologicznej i rzeźby podłoża na ukształtowanie pokrywy lessowej w zachodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego. Annales UMCS, sec. B, XXX/XXXI: 55–80
Harasimiuk, M. and Henkiel, A. 1981. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1: 50 000 ark. Lublin. Warszawa
Jäger, K. D. 2002. Oscillations of the water balance during the Holocene in interior in Central Europe-features, dating and consequences. Quaternary International 91: 33–37
Kalicki, T. 1997. The reflection of climatic changes and human activity on sediments of small forecarpatian tributaries of the Vistula river near Cracow, Poland. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica 31: 129–141
Karte von West – Galizien 1801–1808 r., Anton Mayer von Heldensfeld
Kołodyńska-Gawrysiak, R. 2010. Zapis wzajemnych oddziaływań człowieka i środowiska w okresie pradziejowym w świetle interdyscyplinarnych badań wielokulturowej osady w Panieńszczyźnie koło Lublina (Płaskowyż Nałęczowski). In M. Ludwikowska-Kędzia and A. Zieliński (eds), Badania interdyscyplinarne – przeszłość, teraźniejszość i przyszłość nauk przyrodniczych, 53–56. Kielce
Kołodyńska-Gawrysiak, R. and Bienia, M. 2010. Uwarunkowania i przebieg holoceńskiej denudacji w rejonie wielokulturowej osady w Panieńszczyźnie koło Lublina. Prace i Studia Geograficzne 45: 89–104
Kołodyńska-Gawrysiak, R. and Chabudziński, Ł. 2012. Cechy morfometryczne oraz rozmieszczenie zagłębień bezodpływowych Płaskowyżu Nałęczowskiego (Wyżyna Lubelska, E Polska). Annales UMCS, sec. B, LXVII (1): 45–61
Konecka-Betley, K. 2009. Złożona geneza gleb płowych (lessives). Roczniki Gleboznawcze 60 (4): 113–128
Kowalkowski, A. 1991. Ewolucja gleb w holocenie. In L. Starkel (ed.), Geografia Polski – Środowisko Przyrodnicze, 127–139. Warszawa
Kruk, S. and Milisauskas, S. 1999. Rozkwit i upadek społeczeństw rolniczych neolitu. Kraków
Maruszczak, H. 1954. Werteby obszarów lessowych Wyżyny Lubelskiej. Annales UMCS, sec. B, VIII: 123–137
Maruszczak, H. 1972. Wyżyny Lubelsko-Wołyńskie. In M. Klimaszewski (ed.), Geomorfologia Polski 1, 340–384. Warszawa
Michalczyk, Z. (ed.) 1993. Źródła zachodniej części Wyżyny Lubelskiej. Lublin
Mroczek, P. 2008. Interpretacja paleogeograficzna cech mikromorfologicznych neoplejstoceńskich sekwencji lessowo-glebowych. Lublin
Nogaj-Chachaj, J. 2006. Zmiany środowiska Płaskowyżu Nałęczowskiego w świetle badań stanowisk archeologicznych. In A. Latocha and A. Traczyk (eds), Zapis działalności człowieka w środowisku przyrodniczym. Metody badań i studia przypadków, 186–197. Wrocław
Pissart, A. 1958. Les depressions fermees de la region Parisienne, la problem de leur origine. Revue de Geomorphologie Dynamique 9: 73–83
Prince, H. C. 1961. Some reflections on the origin of hollows in Norfolk compared with those in the Paris region. Revue de Geomorphologie Dynamique 12: 110–117
Reuter, G. 2000. A logical system of paleopedological terms. Catena 41: 93–109
Starkel, L. 1985. The reflection of the Holocene climatic variations in the slope and fluvial deposits and forms in the European mountains. Ecologia Mediterranea 11: 91–97
Starkel, L. 2002. Change in the frequency of extreme events as the indicator of climatic change in the Holocene (in fluvial systems). Quaternary International 91: 25–32
Topograficzna Karta Królestwa Polskiego (1822–1831)
Urban, D. and Mikosz, A. 1996. Zmiany szaty roślinnej doliny Ciemięgi i jej otoczenia (okolice Ożarowa) w holocenie. In T. Puszkar and L. Puszkar (eds), Współczesne kierunki ekologii. Ekologia behawio¬ralna, 211–222. Lublin
Vanwalleghem, T., Poesen J., Vitse, I., Bork, H.R., Dotterweich, M., Schmidtchen, G., Deckers, J., Lang, A. and Mauz, B. 2007. Origin and evolution of closed depression in central Belgium, European loess belt. Earth Surface Processes and Landforms 32: 574–586
Zanin, G.W. 1952. O proischożdienii zapadin Oksko-Donskoj rawniny. Materiały po geomorfologii i paleo¬gieografii SSSR 6: 33–57
IAiE PAN, call no. P 357 ; IAiE PAN, call no. P 358 ; IAiE PAN, call no. P 356 ; click here to follow the link
Language: Rights:Rights Reserved - Restricted Access
Terms of use: Digitizing institution:Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences
Original in:Library of the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences
Access: