Les miraculés a bierność edukacyjna i zawodowa młodych mieszkańców wsi – case study Polska i kraje UE = Les miraculés versus educationally and economically inactive young inhabitants of rural areas – case study of Poland and EU

Mijal, Anna

doi:1642-4689

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Les miraculés a bierność edukacyjna i zawodowa młodych mieszkańców wsi – case study Polska i kraje UE = Les miraculés versus educationally and economically inactive young inhabitants of rural areas – case study of Poland and EU Mijal, Anna

Object structure

Studia Obszarów Wiejskich = Rural Studies, t. 52

strategia ; edukacja ; bierność zawodowa ; NEET

Poziom wykształcenia jako składnik kompetencji może odgrywać ważną rolę w określaniu szans społecznego i materialnego sukcesu, jak i w podnoszeniu jakości życia jednostek i społeczeństw, tworząc odpowiednie warunki wzrostu gospodarczego. Znajduje to odzwierciedlenie zarówno w dokumentach strategicznych Unii Europejskiej, jak i poszczególnych państw członkowskich, stając się tematem debaty publicznej. Celem artykułu jest przedstawienie skali zjawiska bierności zawodowej i edukacyjnej młodzieży w wieku 15–34 lata w Polsce i w UE (młodzież NEET), w szczególności społeczności wiejskiej, w kontekście opinii mieszkańców wsi na temat wpływu wykształcenia na ich sytuację oraz oczekiwań w zakresie wykształcenia dzieci. Przez długi czas możliwość awansu społecznego poprzez edukację pozostawała w zasięgu jedynie najbardziej ambitnych i zdolnych jednostek, które ostatecznie opuszczały wieś jako les miraculés. Dla obszarów wiejskich UE-28 poziom wskaźników NEET w badanej grupie wiekowej wykazuje znaczące różnice, sięgające nawet kilkudziesięciu punktów procentowych. Istotną kwestią w analizie aktywności młodzieży NEET staje się ustalenie charakterystycznych podgrup badanej społeczności, opartych na identyfikacji przyczyn przynależności. Podjęta próba diagnozy skali problemu stanowi wyzwanie strategiczne wszystkich państw UE, w szczególności na obszarach wiejskich, w zakresie doboru adekwatnych rozwiązań. W opracowaniu wykorzystano metodę desk research w oparciu o dane Eurostatu, statystykę GUS, wyniki Diagnozy społecznej 2015, a także prace badawcze Instytutu Badań Edukacyjnych.

1. Andrews L., 2018, #YouthReport2018: Generation jobless and the high inequality economy, http://www.bizcommunity.com/Article/196/19/181515.html [15.11.2018].
2. Balcerowicz-Szkutnik M., Wąsowicz J., 2017, Pokolenie NEETs na rynku pracy - aktualne problemy, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 312, s. 7-17.
3. Dubas E., Stelmaszczyk J. (red.), 2014, Biografie edukacyjne. Wybrane konteksty, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 7.
4. Borawska B., 2006, Ja siebie nie widziałam na wsi (O awansie edukacyjnym młodzieży wiejskiej w okresie zmiany systemowej), Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
5. Bourdieu P., Passeron J.C., 2006, Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
6. Czapiewska G., 2015, Wybrane inicjatywy z zakresu wspierania edukacji i ich wpływ na rozwój społeczno-ekonomiczny obszarów wiejskich Pomorza, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 20, s. 101-117. https://doi.org/10.18778/1508-1117.20.07
7. Elder S., 2015, What Does Neets Mean and Why Is the Concept So Easily Misinterpreted?, International Labour Office, Technical Brief, 1, s. 1-13.
8. Eurofund, 2016, Analiza różnorodności młodzieży NEET, Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy, https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_publication/field_ef_document/ef1602pl1.pdf [15.11.2018].
9. Eurofund, 2016, Exploring the diversity of NEETs: Country profiles, https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef1602en2.pdf [11.06.2018].
10. Europa 2020, 2010, Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, COM (2010) 2020, Bruksela.
11. Eurostat regional yearbook. 2017 edition, 2017, Publications office of the European Union, Luxembourg.
12. Eurostat regional yearbook. 2018 edition, 2018, Publications office of the European Union, Luxembourg.
13. Fedyszak-Radziejowska B., 2005, (red.), Proces demarginalizacji polskiej wsi. Programy pomocowe, liderzy, elity i organizacje pozarządowe, ISP, Warszawa.
14. Furlong A., 2006, Not a very NEET solution: representing problematic labour market transitions among early school-leavers, Work, Employment and Society, 20, 3, s. 553-569. https://doi.org/10.1177/0950017006067001
15. Grabowska I., Kotowska I.E., Panek T., 2015, Edukacja [w:] J. Czapiński, T. Panek (red.), Diagnoza Społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa.
16. Jeżowski A., 2012, Ekonomika oświaty w zarządzaniu szkołą, Wolters Kluwer, Warszawa.
17. Kaczmarczyk K., 2016, Bierność i bezrobocie młodzieży w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
18. Kaleta A., 1996, Rewitalizacja obszarów rustykalnych Europy, t. 1, Społeczność lokalna, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków.
19. Kaleta A., 1998, Rewitalizacja obszarów rustykalnych Europy, t. 3, Aktywizacja społeczności lokalnych, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków.
20. Kłodziński M., 2001, Problemy przekształceń obszarów wiejskich w kierunku wielofunkcyjności, [w:] I. Bukraba-Rylska, A. Rosner (red.), Wieś rolnictwo na przełomie wieków, IRWiR PAN, Warszawa.
21. Kotowska I.E., Minkiewicz B., Saczuk K., Łątkowski W., 2015, Subiektywna luka edukacyjna aktywność edukacyjna dorosłych, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
22. Mascherini M., Ledermaier S., 2016, Exploring the diversity of NEETs, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
23. Quality of life indicators - education, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title= Quality_of_life_indicators_-_education#Early_leavers: _Spain.2C_Malta.2C_Romania_and_ Slovakia_below_national_2020_targets [06.08.2018].
24. Participation rate of young people in education and training by sex, age and labour status (incl. NEET rates), http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction. [12.09.2018].
25. Rogozińska-Pawełczyk A., 2014, Pokolenie NEET czyli młodzież bez pracy, nauki i szkolenia: charakterystyka, koszty i rozwiązania polityczne na przykładzie Europy, [w:] A. Rogozińska-Pawełczyk (red.), Pokolenia na rynku pracy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 111-126.
26. Rosner A., Stanny M., 2014, Monitoring rozwoju obszarów wiejskich. Etap I - Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich w 2010 roku, Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa.
27. Serafin-Juszczak B., 2014, NEET - nowa kategoria młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 49, s. 45-61.
28. Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), 2017, Uchwała Nr 8 Rady Ministrów z dnia 14 lutego 2017 r., Monitor Polski, Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, dnia 15 marca 2017, poz. 260.
29. Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020, Uchwała Nr 104 Rady Ministrów z dnia 18 czerwca 2013 r., Monitor Polski, Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, dnia 7 sierpnia 2013 r., poz. 640.
30. SZRWRiR, 2012, Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012-2020, Uchwała Nr 163 Rady Ministrów z dnia 25 kwietnia 2012 r., Monitor Polski, Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, dnia 9 listopada 2012 r., poz. 839.
31. Szczęśniak M., Rondón G., 2011, Pokolenie "ani-ani": o młodzieży, która się nie uczy, nie pracuje i nie dba o samokształcenie, Psychologia Społeczna, 6, 3 (18), s. 241-251.
32. The transition from education to work, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php? title=Statistics_on_young_people_neither_in_employment_nor_in_education_or_training#NEETs: _ analysis_by_degree_of_urbanisation [25.10.2018].
33. Wasielewski K., 2009, Aspiracje edukacyjne młodzieży a środowisko szkolne, rodzinne i lokalne. Raport z badań, Wieś i Rolnictwo, 4 (145), s. 129-143.
34. Wasielewski K., 2013, Młodzież wiejska na uniwersytecie. Droga na studia, mechanizmy alokacji, postawy wobec studiów, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
35. Wójcik M., 2017, Wiedza jako zasób lokalny w środowisku społecznym wsi. Przypadek rodzin rolniczych, Studia Obszarów Wiejskich, 46, s. 159-169. https://doi.org/10.7163/SOW.46.10
36. Wybory ścieżki kształcenia a sytuacja zawodowa Polaków, 2013, GUS, Warszawa.
37. Wykształcenie a sytuacja na rynku pracy, 2011, [w:] M. Federowicz, M. Sitek (red.), Społeczeństwo w drodze do wiedzy. Raport o stanie edukacji 2010, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa, s. 242-256.
38. Young people neither in employment nor in education and training by sex, age and degree of urbanisation (NEET rates), https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-datasets/-/edat_lfse_29 [12.09.2018].
39. Zabłocki G., 2004, Rozwój zrównoważony - idee, efekty, kontrowersje, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.