Endogeniczny potencjał kreacji prośrodowiskowych funkcji obszarów wiejskich – próba oceny w oparciu o bazę Wskaźników Zrównoważonego Rozwoju GUS =Endogenous potential for creating pro-environmental functions of rural areas – an evaluation attempt based on the CSO's Sustainable Development Indicators database

Bańkowska, Katarzyna

doi:1642-4689

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Endogeniczny potencjał kreacji prośrodowiskowych funkcji obszarów wiejskich – próba oceny w oparciu o bazę Wskaźników Zrównoważonego Rozwoju GUS =Endogenous potential for creating pro-environmental functions of rural areas – an evaluation attempt based on the CSO's Sustainable Development Indicators database Bańkowska, Katarzyna

Object structure

Studia Obszarów Wiejskich = Rural Studies, t. 45

Polityka rolna -- Polska -- 1990- -- czasopisma [KABA] ; Wsie -- czasopisma [KABA] ; Wsie -- Polska -- 1990- -- czasopisma [KABA] ; funkcje obszarów wiejskich ; działania prośrodowiskowe ; zrównoważony rozwój

Zrównoważony rozwój rolnictwa jest przedmiotem wielu analiz. Jednakże większość dotychczasowych badań na gruncie polskim koncentruje się głównie na ekonomicznych aspektach wielofunkcyjności obszarów wiejskich, takich jak nowe miejsca pracy, przedsiębiorczość ludności wiejskiej, inicjatywy inwestycyjne. Brakuje prac służących ocenie pozafinansowych czynników wpływających na kreację nowych, korzystnych dla środowiska naturalnego funkcji obszarów wiejskich. Znaczenie ma zatem rozpoznanie tych czynników, które na poziomie lokalnym przyczyniają się do wykształcenia trwałych (niezależnych od wsparcia zewnętrznego) funkcji prośrodowiskowych. W niniejszym opracowaniu podjęto próbę takiej oceny na podstawie danych statystyki masowej publikowanych przez GUS. Analizie poddano krajowe wskaźniki zrównoważonego rozwoju z okresu 2004–2014 na poziomie powiatów, w tym wskaźniki ładu środowiskowego oraz wybrane metodą ekspercką wskaźniki ładów: społecznego, gospodarczego i instytucjonalno-politycznego. Kartogramy przedstawiające przestrzenne zróżnicowanie potencjału powiatów w kreacji funkcji prośrodowiskowych wykonano w oparciu o narzędzie wizualizacji dostępne w aplikacji GUS Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju – moduł lokalny (http://wskaznikizrp.stat.gov.pl).

1. Adamowicz M., 2004, Wielofunkcyjne gospodarstwa rolne jako podmiot w rozwoju wsi i rolnictwa, [w:] M. Adamowicz (red.), Wiejskie gospodarstwa domowe w obliczu problemów transformacji, integracji i globalizacji, Prace Naukowe KPAiM, 33, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, s. 25–42.
2. Brodzińska K., 2009, Perspektywy rozwoju rolnictwa w kontekście standardów w ochronie środowiska, Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Problemy Rolnictwa Światowego, 8 (XXIII), Wydawnictwo SGGW, s. 24–32.
3. Czyżewski A., Smędzik-Ambroży K., 2013, Intensywne rolnictwo w procesach specjalizacji i dywersyfikacji produkcji rolnej. Ujęcie regionalne i lokalne, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
4. Dz.U. 2013 poz. 21, Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.
5. Fałkowski J., 2010, Wielofunkcyjność rolnictwa jako przedmiot analizy ekonomicznej, [w] J. Wilkin (red), Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne, IRWiR PAN, Warszawa, s. 53–71.
6. GUS, 2015, Wskaźniki zrównoważonego rozwoju Polski, Katowice.
7. Huylenbroeck G., Vandermeulen V., Meetepenningen E., Verspecht A., 2007, Multifunctionality of Agriculture: A Review of Definitions, Evidence and Instruments, Living Rev. Landscape Res., 1 (3), artykuł online.
8. Klepacka-Kołodziejska D., 2008, Dopłaty kompensacyjne do obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania jako element kształtujący rozwój społeczno-ekonomiczny obszarów Wiejskich, [w:] M. Drygas, A. Rosner (red.), Polska wieś i rolnictwo w Unii Europejskiej. Dylematy i kierunki przemian, Problemy wsi i rolnictwa, IRWiR PAN, s. 167–170.
9. Legutko-Kobus P., 2014, Kierunki rozwoju obszarów wiejskich w woj. Mazowieckim a implementacja rozwoju zrównoważonego, Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, 254, PAN, Warszawa.
10. Majewska A., 2012, Suburbanizacja w strefie metropolitalnej Warszawy, jako zagrożenia zrównoważonego rozwoju, [w:] A. Maciejewska (red.), Gospodarka przestrzenna w świetle wymagań strategii zrównoważonego rozwoju, Studia KPZK PAN, t. CXLII, Warszawa, s. 308–320.
11. PROW 2007–2013, 2006, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa.
12. Miś T., 2013, Oddziaływanie instytucji na podejmowanie i realizację działań prośrodowiskowych na obszarach wiejskich, Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, 6, s. 297–321.
13. Niedzielski E., 2015, Funkcje obszarów wiejskich i ich rozwój, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 2, Warszawa, s. 84–92.
14. Nowak A. Wójcik E., 2013, Poziom realizacji funkcji prośrodowiskowych w rolnictwie w województwie lubelskim, Zeszyty Naukowe SGGW, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 101, Warszawa, s. 107–118.
15. Paszkowski S., 2001, Zrównoważony rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich [w:] M. Kłodziński (red.), Gospodarka, człowiek, środowisko na obszarach wiejskich, IRWIR PAN, WFOSiGW woj. zachodniopomorskiego, AR w Szczecinie, Warszawa, s. 201–218.
16. Badanie świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski, 2013, Raport BPS przygotowany dla Ministerstwa Środowiska, Sopot.
17. Sawicka Z., Fogel P., 2016, Zmiany funkcjonalne a przekształcenia ziemi rolnej na cele pozarolnicze na obszarach rozdrobnionych agrarnie, Wieś i Rolnictwo, 1 (170), s. 165–184.
18. Badanie świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski, Badanie trackingowe – pomiar: październik 2014, TNS, 2014, Raport dla Ministerstwa Środowiska.
19. Wilkin J., 2010, Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne, IRWiR PAN, Warszawa, s. 25–29.
20. Woś A., Zegar J., 2002, Rolnictwo społecznie zrównoważone, IERiGŻ, Warszawa.
21. Zegar J., 2012, Współczesne wyzwania rolnictwa, PWN, Warszawa.