Metadata language
Próba lokalizacji ośrodków produkcyjnych toporów ślężańskich w świetle badań petroarcheologicznych
Subtitle:Przegląd Archeologiczny T. 35 (1988) ; Versuch der Ortsbestimmung der Produktionszentren der Äxte vom Śleża-Typ im Lichte der petrographischen Untersuchungen
Creator:Wojciechowski, Włodzimierz (archeologia)
Publisher:Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Kultury Materialnej
Place of publishing: Date issued/created: Description: Type of object: Subject and Keywords:Eneolithic -- Poland ; Eneolithic cultures ; Corded Ware culture ; Eneolithic axes ; Eneolithic axes -- production centres ; petroarchaeology ; Silesia (Poland)
Abstract:Topory ślężańskie, uznawane za lokalną, dolnośląską, odmianę toporów kultury ceramiki sznurowej, wiązano ściśle z rejonem góry Ślęży, widząc w jej otoczeniu pracownie opierające swą produkcję na występującym w tej okolicy surowcu — serpentynicie. Przeprowadzone badania petrograficzne 70 toporów ślężańskich wykazały, że chociaż istotnie najczęściej wykorzystywanym surowcem był serpentynit z okolic gór Raduni i Ślęży, to jednak korzystano i z innych surowców skalnych, głównie amfibolitów i bazaltów. Różnice w składzie pierwiastkowym amfibolitów, z których wykonywano topory ślężańskie, wykazują, że topory amfibolitowe odkryte w rejonie lessów dolnośląskich wykonywano z lokalnych złóż rozciągających się na przedpolu Ślęży, te zaś, które odnaleziono na terenieWielkopolski i zachodnich połaci Dolnego Śląska, wykonano z amfibolitów występujących tam w postaci polodowcowych eratyków. Przemawia to za istnieniem pracowni produkujących topory ślężańskie także na terenie Wielkopolski lub na pograniczu wielkopolskodolnośląskim. Odmiana bazaltu określana jako bazanit występuje zarówno na Dolnym, jak i na Górnym Śląsku, a odkrycie bazanitowego topora ślężańskiego na południu Górnego Śląska może wskazywać na istnienie i tam pracowni wytwarzających ten typ toporów z lokalnych bazanitów. Wynika z tego, że topory ślężańskie mogły być produkowane co najmniej w trzech rejonach Polskizachodniej, tj. na Dolnym Śląsku w rejonie Ślęży, w Wielkopolsce i na południu Górnego Śląska. Występowanie toporów ślężańskich, wykonanych z surowców nie występujących w Polsce (np. metabazaltów) pozwala wysunąć hipotezę, że produkowane w Polsce zachodniej mogą być naśladownictwem form przyniesionych na te tereny przez najstarszą falę ludności kultury ceramiki sznurowej, a nieoryginalnym „wynalazkiem" dolnośląskim
Relation: Volume: Start page: End page: Resource type: Detailed Resource Type: Format: Resource Identifier: Source:IAiE PAN, call no. P III 149 ; IAiE PAN, call no. P III 272 ; IAiE PAN, call no. P III 353 ; click here to follow the link
Language: Language of abstract: Rights: Terms of use:Copyright-protected material. May be used within the limits of statutory user freedoms
Digitizing institution:Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences
Original in:Library of the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences
Projects co-financed by:Ministry of Science and Higher Education ; Activities popularizing science (DUN)
Access: