Czynniki rozwoju obszarów stagnacji w Polsce a ukierunkowanie interwencji środków unijnych = Development factors for economic stagnation areas in Poland in light of targeting the EU structural investments

Churski, Paweł; Borowczak, Anna; Perdał, Robert

doi:1642-4689

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Czynniki rozwoju obszarów stagnacji w Polsce a ukierunkowanie interwencji środków unijnych = Development factors for economic stagnation areas in Poland in light of targeting the EU structural investments Churski, PawełBorowczak, AnnaPerdał, Robert

Object structure

Studia Obszarów Wiejskich, t. 37

Churski, Paweł ; Borowczak, Anna ; Perdał, Robert

obszary stagnacji ; aspekty rozwoju społeczno-gospodarczego ; czynniki rozwoju ; środki unijne

Celem artykułu jest ocena wielkości i struktury inwestycji finansowanych ze środków unijnych w kontekście ich zgodności z potrzebami obszarów stagnacji w Polsce wynikającymi z tworzenia i wzmacniania czynników rozwoju. Przedmiotem badań są obszary stagnacji wyznaczone metodą analizy skupień przeprowadzonej na podstawie wartości wskaźnika syntetycznego dla okresu 2000–2010, na poziomie powiatów. W pierwszym kroku postępowania badawczego identyfikuje się czynniki rozwoju w obszarach stagnacji w ujęciu całościowym oraz w ujęciu częściowym. Następnie w układzie analizowanych jednostek określa się poziom istrukturę wykorzystania funduszy unijnych w latach 2004–2010 zarówno ogółem, jak i w podziale odpowiadającym wskazanym aspektom rozwoju społeczno-gospodarczego. Ostatnim etapem jest analiza stopnia dopasowania wielkości i struktury pozyskanych funduszy unijnych do zidentyfikowanych czynników rozwojowych obszarów stagnacji. Wyniki badań pozwalają wskazać rekomendacje w zakresie ukierunkowania interwencji polityki rozwoju skierowanej do polskich obszarów stagnacji na poziomie lokalnym w celu bardziej efektywnego kształtowania i wzmacniania ich czynników rozwoju. Opracowanie zawiera częściowe wyniki badań prowadzonych w ramach projektu badawczego Rozwój społeczno-gospodarczy a kształtowanie się obszarów wzrostu i obszarów stagnacji gospodarczej finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki (N N306 791940), którego Autorzy są wykonawcami.

1. Aumayr Ch. M., 2007, European Region Types in EU-25, The European Journal of Comparative Economics, 4/2, s. 109–147.
2. Asheim B.T., Moodysson J., Tödtling F., 2011, Constructing Regional Advantage: Towards State-of-the-Art Regional Innovation System Policies in Europe? European Planning Studies, 19 (7), s. 1133–1139.
3. Braghina C., Peptenatu D., Draghici C., 2008, The function of polycentric development in the refinement of weakly polarized areas, Geographica Timsiensis, 17, 1–2, s. 45–53.
4. Bański J., 2013, Polska wieś w perspektywie 2050 roku, Studia Obszarów Wiejskich, 33, IGiPZ PAN, PTG Warszawa.
5. Chojnicki Z., Czyż T., (red.), 1991, Zróżnicowanie przestrzenne poziomu i warunków życia ludności, Biuletyn KPZK PAN, 153, Warszawa.
6. Coorado L., Martin R., Weeks M., 2009, Identifying and Interpreting Regional Convergence Clusters across Europe, The Economic Journal, 115, 502 (03), School of Economics and Finance University of St. Andrews, St. Andrews, s. 133–160.
7. Christofakis M., Papadaskalopoulos A., 2011, The Growth poles strategy in regional planning: The recent experoence of Greece, Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 6, 2, s. 5–20.
8. Churski P., 2012, Zróżnicowanie przestrzenne obszarów wzrostu i obszarów stagnacji gospodarczej w Polsce – wyzwania dla polskiej polityki spójności po 2013 r., [w:] S. Ciok, A. Raczyk (red.), Wyzwania polityki regionalnej i lokalnej, Rozprawy Naukowe IGiRR Uniwersytetu Wrocławskiego, 27, Wrocław, s. 27–40.
9. Churski P., Borowczak A., Dolata M., Dominiak J., Hauke J., Perdał R., Konecka-Szydłowska B., 2012, Identyfikacja obszarów wzrostu i obszarów stagancji gospodarczej w Polsce na poziomie regionalnym i subregionalnym. RAPORT II, WYNIKI PROJEKTU BADAWCZEGO NARODOWEGO CENTRUM NAUKI NN 306 79 19 40: Rozwój społeczno-gospodarczy a kształtowanie się obszarów wzrostu i obszarów stagnacji gospodarczej, Zakład Analizy Regionalnej Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM, Poznań (www.owsg.pl).
10. Dymnicki A.B., Henry D.B., 2011, Use of Clustering Methods to Understand More about the Case. Methodological Innovations Online, 6(2), s. 6–26. (http://www.pbs.plym.ac.uk/mi/pdf/31-08-11/2.%20Dymnicki%20-%20pp6-26.pdf).
11. Gaustella G., Timpano F., 2010, Spillovers Diffusion and Regional Convergence: A Gravity Approach, Regional Science Inquiry Journal, II (2), s. 71–82.
12. Identyfikacja i delimitacja obszarów problemowych i strategicznej interwencji w Polsce. Wnioski z analiz, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Instytut Badań Strukturalnych, Warszawa, 2009.
13. Kamps C., Leiner-Killinger N., Martin R., 2009, The cyclical impact of EU cohesion policy in fast growing EU countries, Intereconomics, 44, 1, s. 23–29.
14. Keeble D., Lawson C., Moore B., Wilkinson F., 1999a, Collective learning processes, networking and institutional thickness in Cambridge region, Regional Studies, 33, 4, s. 319–332.
15. Keeble D., Wilkinson F., 1999b, Collective learning and knowledge development in the evolution of regional clusters of high technology SME's in Europe, Regional Studies, 33, 3, s. 191–221.
16. Knowles R., Shaw J., Docherty I., 2008, Transport Geographies: Mobilities, Flows and Spaces, Blackwell Publishing, Oxford.
17. Komornicki T., 2007, Rola infrastruktury transportowej w rozwoju kraju – wyzwania wobec kohezji przestrzennej, [w:] T. Markowski, A. Stasiak (red.), Rola polskiej przestrzeni w integrującej się Europie, Biuletyn KPZK PAN, 233, Warszawa, s. 63–86.
18. Komornicki T., Śleszyński P., Rosik P., Pomianowski W., 2010, Dostępność przestrzenna jako przesłanka kształtowania polskiej polityki transportowej, Biuletyn KPZK PAN, 241, Warszawa.
19. Kostrubiec B., 1965, Klasyfikacja dynamiczna i wielocechowa województw Polski, Biuletyn KPZK PAN, 35, Warszawa, s. 28–49.
20. Krugman P., 1991, Increasing returns and economic geography, Journal of Political Economy, 99, 3, s. 483–499.
21. Krugman P., 1995, Development geography, and economic theory, Ohlin Lectures, MIT Press, Cambridge-London.
22. Lucas R.E., 1988, On the mechanics of economic development, Journal of Monetary Economics, 22, 1, s. 3–42.
23. Faludi A., 2006, From European Spatial Development to Territorial Cohesion Policy, Regional Studies, 40, 6, s. 667–678.
24. Meijers E.J., Waterhout B., Zonneveld W.A.M. , 2007, Closing the Gap: Territorial Cohesion through Polycentric Development, European Journal of Spatial Development, 24, Nordic Centre for Spatial Development, OTB Research Institute, Delft University of Technology, s. 1–24.
25. Molle W., 2007, European Cohesion Policy, Routledge, London.
26. Palme G., 1995, Divergenz regionaler Konvergenzclubs. WIFO Monatsberichte, 12/95, s. 769–781.
27. Perepeczko B., 2007, Migranci wiejscy na zagranicznych rynkach pracy, [w:] M. Wieruszewska (red.), Tu i tam. Migracje z polskich wsi za granicę, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa, s. 66–72.
28. Raczyk A., Dobrowolska-Kaniewska H., 2006, Economic activity and migration at the local scale, Bulletin of Geography (socio-economic series), 5/2006, Nicolaus Copernicus University, Toruń, s. 65–76.
Romer P., 1986, Increasing returns and long-run growth, Journal of Political Economy, 94, 5, s. 1002–1037.
http://dx.doi.org/10.1086/261420 -
29. Romer P., 1990, Endogenous technological change, Journal of Political Economy, 98, 5, part II, s. 71–102.
30. Romer P., 1994, The Origins of Endogenous Growth, The Journal of Economic Perspectives, 8, 1, s. 3–22.
31. Smętkowski M., 2011, Wpływ polityki spójności na dyfuzję procesów rozwojowych w otoczeniu dużych polskich miast, Studia Regionalne i Lokalne, Wydanie specjalne, Euroreg, Uniwersytet Warszawski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 123–154.
32. Smith D., 1972, Geography and social indicators, South African Geographical Journal, 54, 7, s. 43–57.
http://dx.doi.org/10.1080/03736245.1972.10559497 -
33. Spolaore E., Wacziarg R., 2009, The Diffusion of Development, The Quarterly Journal of Economics, 124 (2), s. 469–529
http://dx.doi.org/10.1162/qjec.2009.124.2.469 -
34. Szymla Z., 2000, Determinanty rozwoju regionalnego, Ossolineum, Wrocław.
35. Tryon R. C., 1939. Cluster Analysis. Edwards Bros, Oxford.
36. Vickerman R., Spiekermann K., Wegener M., 1999, Accessibility and Economic Development in Europe, Regional Studies, 33, 1, s. 1–15.
37. Villaverde J., 2006, A new look to convergence in Spain. A spatial econometric approach, European Urban and Regional Studies, 13 (2), s. 131–141.
38. Wojnicka E., Tarkowski M., Klimczak P., 2005, Przestrzenne i regionalne zróżnicowania ośrodków wzrostu. Polaryzacja a wyrównywanie szans rozwojowych. Przesłanki dla kształtowania polityki regionalnej państwa, Ekspertyza dla Ministerstwa Gospodarki i Pracy, Gdynia-Rzeszów
39. Wójcik P., 2008, Dywergencja czy konwergencja: dynamika rozwoju polskich regionów, Studia Regionalne i Lokalne, 2/38, Euroreg, Uniwersytet Warszawski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 31–60.
40. Wójcik P, Herbst M., 2011, Obszary polaryzacji i dyfuzji rozwoju społeczno-gospodarczego w Polsce. Próba delimitacji, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.