Metadata language
Sprawozdania Archeologiczne 65 (2013)
Creator: Contributor: Publisher:Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
Place of publishing: Date issued/created: Description: Type of object: Subject and Keywords:ceramiki wstęgowej rytej kultura ; Kujawy ; Tążyna (rzeka) ; zasiedlenie ; kolonizacja
Abstract:Around 5500 BC the first wave of the LBK culture societies came to the area of black soils in Kujavia. What is interesting is that materials of this culture are also registered in conditions untypical of this culture, where geological substrate is formed by sand, and farming usability of soils was, and still is, not great. This paper aims at summarizing the present state of research and outlining present-day opportunities of interpretation. This work is also part of a broader scientific programme connected with recognition of the history of the Neolithic occupation in the valley of Tążyna river - one of the Vistula tributaries
References:
Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U. and Prusinkiewicz Z. 2011 Badania ekologiczno-gleboznawcze. Warszawa
Bocquet-Appel J.-P. 2002. Paleoanthropological traces of Neolithic demographic transition. Current Anthropology 43, 638–650
http://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/342429 -
Bocquet-Appel J.-P. 2008. Explaining the Neolithic Demographic Transition, in: J. P. Bocquet-Appel and O. Bar-Yosef (eds.), The Neolithic Demographic Transition and its Consequences. New York, 35–55
https://link.springer.com/chapter/10.1007%2F978-1-4020-8539-0_3 -
Bogaard A. 2004. Neolithic farming in Central Europe. An archeobotanical study of crop husbandry practices. London-New York
http://www.tandfebooks.com/action/showBook?doi=10.4324/9780203358009 -
Bogucki P. 1988. Forest farmers and stockherders: Early agriculture and its consequences in northcentral Europe. Cambridge-New York
Czebreszuk J. and Szmyt M. 1992. Osadnictwo neolityczne i wczesnobrązowe w Dębach, woj. włocławskie, stanowisko 29. Poznań
Czerniak L. 1988 Czynniki zewnętrzne w rozwoju kulturowym społeczeństw Kujaw w okresie wczesnego i środkowego neolitu. In A. Cofta-Broniewska (ed.), Kontakty pradziejowych społeczeństw Kujaw z innymi ludami Europy. Inowrocław, 55–79
Czerniak L. 1990. The Neolitization of the Kuyavian Communities. Archeologia Polona 28, 49–69
Czerniak L. 1994. Wczesny i środkowy okres neolitu na Kujawach 5400–3650 p.n.e. Poznań
Czerniak L. 2004. Kultury z cyklu ceramiki wstęgowej. In J. Bednarczyk and A. Kośko (eds.), Od długiego domu najstarszych rolników do dworu staropolskiego. Poznań, 195–233
Czerniak L. 2008. Najstarsze społeczności rolnicze. Nowa epoka. In M. Kobusiewicz (ed.), Pradzieje Wielkopolski. Poznań, 147–201
Dębiec M. 2006. Terytorium eksploatowane przez ludność osady kultury ceramiki wstęgowej rytej w Łańcucie, stan. 3, woj. podkarpackie. Acta Archaeologica Ressoviensia 1, 29–62
Domańska L. 1988. Rozwój kulturowy społeczeństw Kujaw w okresie późnego mezolitu. In A. Cofta-Broniewska (ed.), Kontakty pradziejowych społeczeństw Kujaw z innymi ludami Europy. Inowrocław, 29–43
Domańska L. 1995. Geneza krzemieniarstwa kultury pucharów lejkowatych na Kujawach. Łódź
Domańska L. and Rzepecki S. 2009. Chlewiska 132 Site: The Linear Band Pottery Culture Settlement from the Sandy Areas of the Kuyavia Region. In Understanding the Past. Papers offered to Stefan K. Kozłowski. Warszawa, 107–113
Domańska L. and Rzepecki S. 2010. Obozowisko ludności kultury ceramiki wstęgowej rytej na stanowisku 2 w Wiktorynie, woj. kujawsko-pomorskie. Fontes Archaeologici Posnanienses 46, 107–126
Domańska L. and Wąs M. 2006. Mezolityczne obozowisko łowieckie ze stanowiska Dąbrowa Biskupia 71, woj. kujawsko-pomorskie. Światowit (= Suplement Series P. Prehistory and Middle Ages 9). Warszawa, 179–190
Dubouloz J. 2008. Impact of the Neolithic Demographic Transition on Linear Pottery Culture Settlement. In J. P. Bocquet-Appel and O. Bar-Yosef (eds.), The Neolithic Demographic Transition and its Consequences. New York, 207–235
https://link.springer.com/chapter/10.1007%2F978-1-4020-8539-0_9 -
Felczak O. 2005. Wczesny i środkowy neolit na Pomorzu Gdańskim w świetle odkryć na Kociewiu. In M. Fudziński and H. Paner (eds.), XIV Sesja Pomorzoznawcza 1. Od epoki kamienia do okresu rzymskiego. Gdańsk, 99–122
Fiedel J. S. and Anthony W. D. 2003. Deerslayers, pathfinders and icemen: origins of the European Neolithic as seen from the frontier. In M. Rockman and J. Steele (eds.), Colonization of Unfamiliar Landscapes. The archeology of adaptation. London-New York, 144–168
Gąsiorowski M. and Nalepka D. 2004. Rekonstrukcja środowiska przyrodniczego kopalnego jeziora w Osłonkach na Kujawach na podstawie wyników analizy wioślarek i analizy pyłkowej. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna 42, 35–52
Golledge G. R. 2003 Human wayfinding and cognitive maps. In M. Rockman and J. Steele (eds.), Colonization of Unfamiliar Landscapes. The archeology of adaptation. London- New York, 25–43
Gronenborn D. 2007 Beyond the models: ‘Neolithisation’ in Central Europe. In A. Whittle and V. Cummings (eds.), Going over. The Mesolithic — Neolithic Transition in North-West Europe. Oxford, 73–98
http://www.britishacademypublications.com/view/10.5871/bacad/9780197264140.001.0001/upso-9780197264140-chapter-5 -
Grygiel R. 2004. Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek. Tom I. Wczesny neolit. Kultura ceramiki wstęgowej rytej / The Neolithic and EarlyBronze Age in the Brześć Kujawski and Osłonki Region. Volume I. EarlyNeolithic. Linear Pottery Culture. Łódź
Kabaciński J. 1992 O homogeniczności stanowisk archeologicznych. Uwagi do artykułu T. Galińskiego „zespoły typu Tanowo. Zachodniopomorski ekwiwalent ugrupowania Ertebølle-Ellerbek- Lietzow”. Przegląd Archeologiczny 40, 105–112
Kabaciński J. 2010. Przemiany wytwórczości krzemieniarskiej społeczności kultur wstęgowych strefy wielkodolinnej Niżu Polskiego. Poznań
Kamphaus B. D. 2007. Space in Archaeological thought and Nature of Theoretical Change. In R. B. Salisbury and D. Keeler (eds.), Space — Archaeology’s Final Frontier? An Intercontinental Approach. Cambridge, 54–68
Keeler D. 2007. GIS Visualisation of Spatial Structure at Multiple Scales within Paleolithic Sites. In R. B. Salisbury and D. Keeler (eds.), Space — Archaeology’s Final Frontier? An Intercontinental Approach. Cambridge, 94–108
Kobusiewicz M. 1999. Ludy łowiecko — zbierackie w północno-zachodniej Polsce. Poznań
Komorowski P. 1959. Osada wydmowa kultury ceramiki wstęgowej rytej w miejsc. Krzywosądz, pow. Nieszawa. Wiadomości Archeologiczne 26, 56–59
Konecka-Betley K., Kuźnicki F. and Zawadzki S. 1999 Systematyka i charakterystyka gleb Polski. In S. Zawadzki (ed.), Gleboznawstwo. Warszawa, 340–470
Kowalkowski A., Kowaliński S., Królikowski L., Kuźnicki F., Kwinichidze M., Musierowicz A. and Prusinkiewicz Z. 1959. Genetyczna klasyfikacja gleb Polski. Warszawa
Kośko A. 1981. Udział południowo-wschodnioeuropejskich wzorców kulturowych w rozwoju niżowych społeczeństw kultury pucharów lejkowatych. Poznań
Kośko A. and Szmyt M. 2009. Osadnictwo pradziejowe na stanowisku Opatowice 33, In A. Kośko, M. Szmyt, Opatowice. Wzgórze Prokopiaka 1. Poznań, 279–288
Kruk J. 1980. Gospodarka w Polsce południowo-wschodniej w V–III tysiącleciu p.n.e. Wrocław
Kruk J. and Milisauskas S. 1999. Rozkwit i upadek społeczeństw rolniczych neolitu. The Rise and Fall of Neolithic Societies. Kraków
Kruk J. and Przywara L. 1983. Roślinność potencjalna jako metoda rekonstrukcji naturalnych warunków rozwoju społeczności pradziejowych. Archeologia Polski 28, 19–50
Lasota-Moskalewska A. 2005. Zwierzęta udomowione w dziejach ludzkości. Warszawa
Lityńska-Zając M., Wasylikowa K., Bieniek A. and Gluza I. 2004. Trawy jako wskaźnik działalności człowieka w pradziejach. In Zmiany środowiska geograficznego w dobie gospodarki rolnohodowlanej. Studia z obszaru Polski. Katowice, 46–58
Lüning J. 2000. Steinzeitliche Bauern in Deutschland. Die Landwirtschaft im Neolithikum. Bonn
Matuszkiewicz W. 1999. Szata roślinna. In L. Starkel (ed.), Geografia Polski. Środowisko geograficzne. Warszawa, 445–494
Matuszkiewicz W. 2010. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa
Matuszkiewicz J. M. 2008. Potential natural vegetation of Poland (Potencjalna roślinność naturalna Polski). IGiPZ PAN, Warszawa, strona internetowa: www.igipz.pan.pl/geoklimat/roslinnosc
Matuszkiewicz J. M. 2008a. Geobotanical regionalization of Poland (Regionalizacja geobotaniczna Polski). IGiPZ PAN, Warszawa, strona internetowa: www.igipz.pan.pl/geoklimat/roslinnosc
Matuszkiewicz J. M. 2010. Geobotaniczna analiza specyfiki rejonu kujawsko-pomorskiego. In H. Ratyńska and B. Waldon (eds.), Ciepłolubne murawy w Polsce. Stan zachowania i perspektywy ochrony. Bydgoszcz, 11–43
Marcinek J. and Komisarek J. (eds.) 2011. Systematyka gleb Polski. Roczniki gleboznawcze 62(3). Mocek A., Drzymała S. and Maszner P. 1997. Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Poznań
Nalepka D. 2004. Szata roślinna i jej przemiany w sąsiedztwie wielokulturowej osady archeologicznej w Osłonkach na Kujawach w świetle analizy palinologicznej z małego torfowiska. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna 42, 7–34
Narotzky S. 1997. New Directions in Economic Anthropology. London-Ann Arbor
Petrasch J. 2001. Seid fruchtbar und mehret euch und füllet die Erde und machtet sie euch untertan: Überlegungen zur demographischen Situation der bandkeramischen Landnahme. Archäologisches Korrespondenzblatt 31, 13–25
Petrasch J. 2010. Demografischer Wandel während der neolithisierung in Mitteleuropa. In D. Gronnenborn and J. Petrasch (eds.), Die NeolithisierungMitteleuropa. The Spread of the Neolithic to Central Europe. Mainz, 351–363
Pyzel J. 2006. Die Besiedlungsgeschichte der Bandkermiki in Kujavien. Jahrbuch des Römisch-Germanischen Zentralmuseums Mainz 53(1), 1–57
Pyzel J. 2010. Historia osadnictwa społeczności kultury ceramiki wstęgowej rytej na Kujawach. Gdańsk
Pyzel J. 2010. Some aspects of the Linear Band Pottery Culture (Linienbandkeramik) settlement in Kuyavia. In D. Gronnenborn and J. Petrasch (eds.), Die Neolithisierung Mitteleuropa. The Spread of the Neolithic to Central Europe. Mainz, 367–374
Rasmussen P. 1990. Leaf foddering in the earliest Neolithic agriculture. Evidence from Switzerland and Denmark. Acta Archaeologica 60, 71–86
Relph E. 2000. Geographical experiences and being-in-the-world: The phenomenological origins of geography. In D. Seamon and R. Mugerauer (eds.), Dwelling, place and environment: towards a phenomenology of person and world. Malabar, 15–31
https://link.springer.com/chapter/10.1007%2F978-94-010-9251-7_2 –
Rączkowski W. 1987. Kultury neolityczne na Pojezierzu Krajeńskim. Poznań
Rockman M. 2003. Knowledge and learning in the archaeology of colonization. In M. Rockman and J. Steele (eds.), Colonization of Unfamiliar Landscapes. The archeology of adaptation. London-New York, 3–24
Rzepecki S. 2004. Środkowoneolityczne społeczności kultury pucharów lejkowatych na Kujawach. Poznań
Shennan S. 2008. Population Processes and Their Consequences in early Neolithic Central Europe. In J. P. Bocquet-Appel and O. Bar-Yosef (eds.), The Neolithic Demographic Transition and its Consequences. New York, 315–329
https://link.springer.com/chapter/10.1007%2F978-1-4020-8539-0_12 -
Szydłowski M. 2009. Analiza przedmiotów kamiennych (niekrzemiennych) ze stanowiska Chlewiska 132, gm. Dąbrowa Biskupia. (typescript in Archiv of Institute of Archaeology, Łódź University)
Szydłowski M. 2009. Analiza przedmiotów kamiennych (niekrzemiennych) ze stanowiska Wiktoryn 2, gm. Waganiec. (typescript in Archiv of Institute of Archaeology, Łódź University)
Szymańska D. 2009. Geografia osadnictwa. Warszawa
Tilley Ch. 1994. A Phenomenology of Landscapes. Places, Paths and Monuments. Oxford-Providence. Tilley Ch. 2010. Interpreting Landscapes. Geologies, Topographies, Identities. Explorations in Landscape Phenomenology 3. Walnut Creek
Tobolski K. 2004. Middle Holocene. In M. Ralska-Jasiewiczowa (ed.), Late Glacial and Holocene history of vegetation in Poland based on isopollen maps. Kraków, 399–403
Valde-Nowak P. 1995. Osadnictwo wczesnorolnicze średniogórza niemieckiego. Frühackerbaulichebesiedlung des Deutschen Mittelgebirges. Kraków
Valde-Nowak P. 1999. Neolit środkowoeuropejskich obszarów górskich. Przesłanki paleobotaniczne.Polish Botanical Studies 23, 11–38
Winterhalder B. and Kennett J. D. 2006. Behavioral Ecology and the Transition from Hunting and Gathering to Agriculture. In D. J. Kennett and B. Winterhalder (eds.), Behavioral Ecology and the Transition to Agriculture. Berkely-Los Angeles-London
Wilk R. R. and Cliggett L. 2011. Ekonomie i kultury. Podstawy antropologii ekonomicznej. Kraków
Wiślański T. 1969 Podstawy gospodarcze plemion neolitycznych w Polsce północno-zachodniej. Wrocław
Witkowska-Żuk L. 2012. Atlas roślinności lasów. Warszawa
Woch F. 2007. Wademekum klasyfikatora gleb. Puławy
Wysocki C. and Sikorski P. 2009. Fitosocjologia stosowana w ochronie i kształtowaniu krajobrazu. Warszawa
Zawadzki S. 2002. Podstawy gleboznawstwa. Warszawa
IAiE PAN, sygn. P 243 ; IAiE PAN, sygn. P 244 ; IAiE PAN, sygn. P 245 ; click here to follow the link
Language: Rights:Prawa zastrzeżone - dostęp nieograniczony
Terms of use: Digitizing institution:Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
Original in:Biblioteka Instytutu Archeologii i Etnologii PAN
Access: