Jan Dąbski – przewodniczący polskich delegacji w Mińsku i Rydze. Próba reinterpretacji postaci

The article aims to shed light on the figure of Jan Dąbski, head of the Polish delegations, during the armistice and peace negotiations with Bolshevik Russia in Minsk (August–September 1920) and in Riga (September–October 1920). The author confronts various opinions on Dąbski with the source material and the most recent publications, uncovering deeper determinants of his views and motivations. The analysis leads to a clarifi cation and reinterpretation of Dąbski’s role in the discussed events. The author focuses primarily on the fi rst stages of the negotiations conducted on the truce in Minsk and Riga in 1920.

Batowski H., Między dwiema wojnami, Poznań 1988.
Borzęcki J., Pokój ryski 1921 roku i kształtowanie się międzywojennej Europy Wschodniej, Warszawa 2012.
Davies N., Orzeł biały, czerwona gwiazda. Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920, Kraków 2002.
Dąbski J., O ziemię dla chłopów (głos w sprawie rolnej), Warszawa 1918.
Drozdowski M., Naczelny Komitet Narodowy (1914–1918). Polityczne i organizacyjne zaplecze Legionów Polskich, Kraków 1917.
Giza S., Jan Dąbski. Całe życie dla ludu, Warszawa 1979.
Gmitruk J., Jan Dąbski. Minister spraw zagranicznych, główny konstruktor traktatu ryskiego, „Niepodległość i Pamięć” 2011, R. XVIII, nr 3–4 (35–36).
Gmitruk J., Ratyński M., Jan Dąbski. Zarys biografii, w: J. Dąbski, Pokój ryski. Wspomnienia. Pertraktacje. Tajne układy z Joffem. Listy, red. J. Gmitruk, M. Ratyński, Warszawa 2022.
Historia dyplomacji polskiej, red. P. Łossowski, t. IV: 1918–1939, Warszawa 1995.
Korotkova D., Польские рады Белорусских земель: из истории борьбы за союз с Польскoй республикой (1918–1920), „Historia Slavorum Occidentis” 2018, nr 3 (18).
Kowal J., Kowalczyk S., Stankiewicz W., Stański M., Zarys historii polskiego ruchu ludowego, t. II: 1864–1918, Warszawa 1963.
Leliwa P., Walka o sejm ludowy, Warszawa 1918.
Ładoś A., Dąbski Jan (1880–1931), w: Polski słownik biograficzny, t. V: Dąbrowski Jan Henryk – Dunin Piotr Stanisław, red. W. Konopczyński, Kraków 1939–1946.
Łossowski P., Dyplomacja Drugiej Rzeczpospolitej. Z dziejów polskiej służby dyplomatycznej, Warszawa 1992.
Materski W., Na widecie. II Rzeczpospolita wobec Sowietów 1918–1943, Warszawa 2006.
Materski W., Tarcza Europy. Stosunki polsko-sowieckie 1918–1939, Warszawa 1994.
Nowak A., Klęska imperium zła. Rok 1920, Kraków 2020.
Nowak A., Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 – zapomniany appeasement, Kraków 2015.
Pajewski J., Budowa Drugiej Rzeczpospolitej 1918–1926, Poznań 2007.
Pobóg-Malinowski W., Najnowsza historia Polski, t. II: 1864–1945, Londyn 1956.
Polski słownik biograficzny, t. V: Dąbrowski Jan Henryk – Dunin Piotr Stanisław, red. W. Konopczyński, Kraków 1939–1946.
Sioma M., Udział posłów Sejmu Ustawodawczego w pracach polskiej delegacji pokojowej na rokowania z bolszewikami w roku 1920, w: Zwycięski pokój czy rozejm na pokolenie. Traktat ryski z perspektywy 100 lat, red. Z. Girzyński, J. Kłaczkow, Warszawa 2022.
Słownik pseudonimów pisarzy polskich, t. IV: A–Ż. Nazwiska, red. E. Jankowski, Wrocław– Warszawa–Kraków 1996.
Traktat ryski 1921 roku po 75 latach, red. M. Wojciechowski, Toruń 1998.
Tusiński P.A., Komisja Spraw Zagranicznych Sejmu Ustawodawczego (1919−1922) jako podmiot polityki zagranicznej w pierwszych latach II Rzeczypospolitej, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2015, t. XII.
Wojdyło W., Traktat w Rydze w koncepcjach politycznych obozu narodowego ze szczególnym uwzględnieniem roli Stanisława Grabskiego, w: Traktat ryski 1921 roku po 75 latach, red. M. Wojciechowski, Toruń 1998.
Wołos M., Traktat ryski w praktyce dyplomacji sowieckiej (wybrane przykłady), w: Zapomniany pokój. Traktat ryski. Interpretacje i kontrowersje 90 lat później, red. S. Dębski, Warszawa 2013.
Zwycięski pokój czy rozejm na pokolenie. Traktat ryski z perspektywy 100 lat, red. Z. Girzyński, J. Kłaczkow, Warszawa 2022.