Crossbow Part Finds from the Territory of Mazovia and Dobrzyń Land

Ościłowski, Jarosław

doi:0860-0007

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Crossbow Part Finds from the Territory of Mazovia and Dobrzyń Land Ościłowski, Jarosław

Object structure

Crossbow Part Finds from the Territory of Mazovia and Dobrzyń Land

Fasciculi Archaeologiae Historicae. Fasc. 34 (2021)

Ościłowski, Jarosław

Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences ; Polish Academy of Sciences. Łódź Branch

Mazovia ; Middle Ages ; crossbow ; draw hook ; stirrup ; nut ; lever ; stock’s facing

The article discusses crossbow finds from the territory of historical Mazovia and Dobrzyń Land. These finds are mainly pieces of spanning devices and triggers. In the latter category we have a lever from the stronghold (motte) in Lekarcice Nowe as well as a few bone and antler nuts from strongholds in Czersk, Pułtusk, Warsaw, and Wizna. Included among the parts of spanning devices there is a mechanism from the castle in Liw. Furthermore, spanning stirrups have been recovered from strongholds on the Vistula river in Bobrowniki and Dobrzyń. The find from Liw merits special attention. This spanning device is of the band-and-belt type, which rarely occurs in East-Central Europe. Furthermore, the bow of the stirrup from Dobrzyń is provided with a broad foot plate with an asymmetrical rib. Such a construction was of significance for spanning the crossbow. The artefacts from Mazovia and Dobrzyń Land are dated from the 2nd half of the 13th to the 15th century

Andrzejewski A., Horonziak J. 1997. Sprawozdanie z ratowniczych badań archeologicznych przeprowadzonych w Dobrzyniu n/Wisłą, woj. włocławskie, na tzw. Górze Zamkowej w 1996 roku. “Łódzkie Sprawozdania Archeologiczne” 3, 95-105
Bieniak J. 1986. Kształtowanie się terytorium Ziemi Dobrzyńskiej w średniowieczu. “Zapiski Historyczne” 51(3), 7-45
Brych V. (ed.) 2012. Arma diaboli. O kuši a střelcich. Praha
Cieślak-Kopyt M., Micke I., Skubicha E., Twardowski W. 1994. Radomskie – alfabet wykopalisk. Przewodnik archeologiczny. Radom.
Cnotliwy E. 1992. Szesnastowieczna kusza ze Szczecina. “Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 40(4), 511-520
Cnotliwy E. 1999. Wczesnośredniowieczne przedmioty z poroża i kości z Kruszwicy na Kujawach. “Studia Archeologiczne” 31, 153-242
Cnotliwy E. 2014. Archeologia zamku książąt pomorskich w Szczecinie. Szczecin: Muzeum Narodowe w Szczecinie.
Dragan B. 1978. Badania weryfikacyjne gródka stożkowatego w Lekarcicach Nowych, gm. Promna, woj. radomskie. Łódź. Typescript in Pracownia Konserwacji Zabytków in Radom
Galicka I. 2006. Sztuka gotycka. In: H. Samsonowicz (ed.), Dzieje Mazowsza 1. Pułtusk, 533-557
Grygiel R., Jurek T. 1996. Doliwowie z Nowego Miasta nad Wartą, Dębna i Biechowa. Dzieje rezydencji i ich właścicieli. Łódź
Grześkowiak J. 1974. Materiały z badań wykopaliskowych przeprowadzonych w 1969 roku na Górze Zamkowej w Dobrzyniu nad Wisłą, pow. Lipno. “Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia” 4, Nauki Humanistyczno-Społeczne 60, 211-232
Harmuth E. 1986. Die Armbrust: ein Handbuch. Graz
Horbacz T. J. 1983. Warownia w Bobrownikach. “Z Otchłani Wieków” 49(3), 154-163
Horbacz T. J. 1985. Z badań nad zamkiem bobrownickim w ziemi dobrzyńskiej. “Ziemia Kujawska” 7, 71-113
Horbacz T. J. 1995. Zamek w Bobrownikach, dzieje i konserwacja, zarys problematyki. In: O. Krut-Horonziak, L. Kajzer (eds.), Stolica i region. Włocławek i jego dzieje na tle przemian Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej. Materiały z sesji naukowej (9-10 maja 1994 roku). Włocławek, 145-154
Jarzębska J. 1972. Grodzisko w Wiźnie, pow. Łomża, w świetle badań prowadzonych w latach 1968-1970. Typescript in Pracownia Konserwacji Zabytków in Warszawa
Jurek T. (ed.). 2013. Słownik historyczno-geograficzny ziemi warszawskiej w średniowieczu. Warszawa
Kalmár J. 1971. Régi magyar fegyverek. Budapest
Kamińska J. 1968. Siedlątków, obronna siedziba rycerska z XIV w. “Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna” 15, 16-88
Karłowska-Kamzowa A. 2004a. Malarstwo ścienne w Wielkopolsce, na Kujawach i Mazowszu. In: A. S. Labuda, K. Secomska (eds.), Malarstwo gotyckie w Polsce. Synteza. Warszawa, 111-116
Karłowska-Kamzowa A. 2004b. Malarstwo książkowe na Mazowszu i Kujawach. In: A. S. Labuda, K. Secomska (eds.), Malarstwo gotyckie w Polsce. Synteza. Warszawa, 459-465
Kochanowska-Reiche M. 2003. Mistyczne Średniowiecze / The mystic Middle Ages, L. Majewski (book design), J. Holzmann (English transl.), Skarby Muzeum. Olszanica
Koczorowska-Pielińska E. 1983. Rzemiosło Starej i Nowej Warszawy do 1525 r. In: B. Grochulska, W. Pruss (eds.), Z dziejów rzemiosła warszawskiego. Warszawa, 27-88
Kola A., Wilke G. 1985. Militaria z grodziska w Plemiętach. Broń strzelcza. In: A. Nadolski (ed.), Plemięta. Średniowieczny gródek w ziemi chełmińskiej. Warszawa, Poznań, Toruń, 107-128
Kruczek J. 2002. Kusze. Katalog zbiorów. Pszczyna
Kruczek J. 2013. Kusze i ich twórcy. Pszczyna
Kruppé J., Milewska M. 2014. Dzieje zamku w Pucku. Warszawa
Labuda A. S. 2004. Malarstwo tablicowe w Wielkopolsce, na Kujawach i Mazowszu. In: A. S. Labuda, K. Secomska (eds.), Malarstwo gotyckie w Polsce. Synteza. Warszawa, 311-332
Labuda A. S., Secomska K. (eds.) 2004. Malarstwo gotyckie w Polsce. Katalog zabytków. Warszawa
Marciniak W. 2019. Szlakiem grodzisk powiatu białobrzeskiego. Przewodnik archeologiczny. Radom
Marek L. 2014. Europejski styl. Militaria z Elbląga i okolic. Studia Archeologiczne 47. Acta Universitatis Wratislaviensis 3543. Wrocław
Marek L. 2018. Militaria. In: J. Piekalski, K. Wachowski (eds.), Rytm rozwoju miasta na kulturowym pograniczu. Studium strefy Placu Nowy Targ we Wrocławiu. Wratislavia Antiqua 23. Wrocław, 563-711
Mazáčkova J. 2012. Militária z hradu Rokštejna v širším středoevropském kontextu / Military equipment of the castle Rokštejn in wider centraleuropean context. https://theses.cz/id/7h7jky/. Masarykova univerzita, Filozofická fakulta. Brno
Michalak A. 2019. Arma Confinii. Przemiany późnośredniowiecznej broni na rubieżach Śląska, Wielkopolski, Brandenburgii i Łużyc. Zielona Góra
Miścicki M. 2020. Pozostałości krzyżackiego warsztatu kuszniczego na zamku w Człuchowie. “Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 68(3), 289-313
Mucha B. 2007. Kusza – średniowieczna broń strzelcza w Polsce na tle Europy. Typescript in the archive of the Archaeology Institute of the University of Wrocław. Wrocław
Muzolf B. 1994. Wielokulturowy zespół archeologiczny na Górze Birów w Pozdamczu, gm. Ogrodziniec, woj. Katowickie. “Łódzkie Sprawozdania Archeologiczne” 1, 131-147
Nawrot J., Kucia A. 2017. Orzech kuszy i grot bełtu z Krakowa. “Acta Militaria Mediaevalia” 13, 181-186
Olczak H., Paczobut N., Kiziukiewicz N. 2020. Wyniki badań wykopaliskowych przeprowadzonych na suraskim grodzisku w 1936 r. In: D. Krasnodębski, H. Olczak (eds.), Suraż – średniowieczny gród na pograniczu mazowiecko-rusko-litewskim. Warszawa, 75-151
Pacuski K. 2016. Ciechanów średniowieczny na tle dziejów Mazowsza w świetle źródeł pisanych. In: A. K. Sobczak (ed.), Ciechanów. Szkice z historii miasta. Ciechanów, 45-61
Payne-Gallwey R. 1903. The Crossbow. Its Construction, History and Management. London
Plavinskiy N. A., Kizyukevich N. A., Plavinskiy V. A. 2018. Nakhodki detaley arbaletov na territorii Zamkovoy Gory v Grodno. In: O. V. Dvurechenskiy (ed.), Voyennaya arkheologiya. Sbornik materialov nauchnogo seminara 4. Moskva, 77-88
Rackevičius G. 2002. Arbaletas ir lankas Lietuvoje XIII-XVI a. Vilnius
Rackevičius G. 2006. Vilnius Crossbow Workshops in the late Middle Ages (Second Half of the 14th Century – First Half of the 15th Century). “Quaestiones Medii Aevi Novae” 2, 211-226
Rackevičius G. 2007. The Crossbow – The Weapon of the Invaders and the Defenders of Vilnius castle (the late 14th – early 15th centuries). “Fasciculi Archaeologiae Historicae” 20, 59-70
Rauhutowa J. 1988. Czersk we wczesnym średniowieczu w świetle badań z lat 1974–1983. In: G. Labuda, S. Tabaczyński (eds.), Studia nad etnogenezą Słowian i kulturą Europy wczesnośredniowiecznej 2. Wrocław, 107-116
Rębkowski M. 1996. Wyroby z rogu i kości, bursztynu, kamienia, szkła oraz gliny. In: M. Rębkowski (ed.), Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 1: Badania przy ulicy Ratuszowej 9-13. Kołobrzeg, 337-344
Richter H. 2006. Die Hornbogenarmbrust. Geschichte und Technik. Ludwigshafen
Serdon V. 2005. Armes du diable. Arcs et arbalètes au Moyen Âge. Rennes
Suchodolska E. 2007. Źródła pisane do dziejów Zamku książąt mazowieckich w Warszawie. “Kronika Zamkowa” 1-2(53-54), 187-210
Sygetyńska H. 2006. Sztuka i rzemiosło artystyczne. In. H. Samsonowicz (ed.), Dzieje Mazowsza 1. Pułtusk, 559-571
Szymczak J. 1990. Organizacja produkcji i ceny uzbrojenia, In: A. Nadolski (ed.) Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1350-1450. Łódź, 208-382
Szymczak J. 1995. Rzemiosło zbrojeniowe i zasoby uzbrojenia na Kujawach i w ziemi dobrzyńskiej w średniowieczu. In: O. Krut-Horonziak, L. Kajzer (eds.), Stolica i region. Włocławek i jego dzieje na tle przemian Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej. Materiały z sesji naukowej (9-10 maja 1994 roku). Włocławek, 61-68
Szymczak J. 2017. Rycerz z bronią zaczepną. Warszawa, Bellerive-sur-Allier
Urbańczyk P. 2016. Fazy użytkowania Wzgórza Zamkowego w Czersku ustalone na podstawie badań z lat 1974-1983. In: P. Urbańczyk, M. Trzeciecki (eds.), Czersk Wzgórze Zamkowe. Badania 1974-1983. Origines Polonorum 10. Warszawa, 69-130
Wachowski K. 1982. Średniowieczna broń miotająca na Śląsku w świetle znalezisk z Ostrówka w Opolu. “Archeologia Polski” 27(1), 167-202
Wachowski K. 1999. Militaria. In. C. Buśko, J. Piekalski (eds.), Ze studiów nad życiem codziennym w średniowiecznym mieście. Parcele przy ulicy Więziennej 10-11 we Wrocławiu. Wratislavia Antiqua 1. Wrocław, 183-186
Walicki M. 1961. Malarstwo polskie. Gotyk, renesans, wczesny manieryzm. Warszawa
Wawrzykowska B., Grześkowiak J. 1978. Badania ratownicze na Górze Zamkowej w Dobrzyniu nad Wisłą, pow. Lipno. “Komunikaty Archeologiczne” 1, 275-284
Wąsowicz T. 1967. Legenda Śląska. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum.
Wojciechowski T. 1989. Znaleziska fragmentów kusz na ziemiach polskich. “Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 37(3-4), 481-495