Siła przekonywania – wykorzystanie ekonomii behawioralnej i architektury wyboru w działaniach na rzecz ochrony środowiska w samorządach = The power of persuasion – the use of behavioural economics and choice architecture in local government policy on environmental protection

Sokołowicz, Mariusz E.

doi:2300-8466 (on-line)

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Siła przekonywania – wykorzystanie ekonomii behawioralnej i architektury wyboru w działaniach na rzecz ochrony środowiska w samorządach = The power of persuasion – the use of behavioural economics and choice architecture in local government policy on environmental protection Sokołowicz, Mariusz E.

Struktura obiektu

Przegląd Geograficzny T. 92 z. 4 (2020)

Sokołowicz, Mariusz E. : Autor

ochrona środowiska ; ekonomia behawioralna ; architektura wyboru

Dokonany w artykule przegląd badań przybliża społeczne, psychologiczne i ekonomiczne przesłanki skuteczności instrumentów ochrony środowiska, oraz prowadzi do sformułowania wniosków w zakresie tego, jakie instrumenty okazują się najbardziej skuteczne. W oparciu o dorobek badawczy psychologii społecznej oraz ekonomii behawioralnej wskazuje, że skuteczność instrumentów ochrony środowiska w samorządach terytorialnych mogą zwiększać narzędzia tzw. architektury wyboru. Wyniki przeprowadzonej analizy wskazują, że dążenie do uświadamiania kosztów w wyrażeniu pieniężnym, z uwagi na efekt psychologiczny przynosi lepsze efekty, niż pisanie i mówienie o kosztach środowiskowych bez ich kwantyfikacji. Po drugie, analiza literatury wskazuje, że najlepsze efekty przynoszą te instrumenty, które przekładają się na indywidualnie ponoszone koszty i odczuwane korzyści. Po trzecie, skuteczność polityki ochrony środowiska podnosi dostosowanie instrumentów do zróżnicowanych grup odbiorców, pod warunkiem uświadomienia im, że inni członkowie społeczności zachowują się w podobny sposób. Polityka w zakresie ochrony środowiska powinna być przy tym zintegrowana z innymi politykami sektorowymi (np. przestrzenną czy zdrowotną). Wreszcie, polityka ta powinna być oparta na kulturze partycypacji i dążeniu do konsensusu między sprzecznymi często interesami użytkowników miast i gmin, oraz wspomagana częstymi i ciągłymi akcjami promocyjno-informacyjnymi.

Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50, 179‑211. https://doi.org/10.1016/0749‑5978(91)90020-T
Allcott, H. (2011). Social norms and energy conservation. Journal of Public Economics, 95, 1082‑1095. https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2011.03.003
Aro, R. (2016). Normality against Sustainability - mobility practices of well-to-do households. Environmental Policy and Governance, 26, 116‑128. https://doi.org/10.1002/eet.1705
Baddeley, M. (2017). Behavioural Economics. A Very Short Introduction. Oxford & New York: Oxford University Press.
Banister, D. (2008). The sustainable mobility paradigm. Transport Policy, 15, 73‑80. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2007.10.005
Beckenbach, F. (2016). Innovative Behavioral Approaches to Analyze the Incentives of Environmental Instrument.W: F. Beckenbach, & W. Kahlenborn (red.), New Perspectives for Environmental Policies Through Behavioral Economics (s. 15‑68), Springer. https://doi.org/10.1007/978‑3-319‑16793‑0
Bénabou, R., & Tirole, J. (2006). Incentives and Prosocial Behavior. The American Economic Review, 96(5). https://doi.org/1652‑1678
Benjamin, D., Por, H.H., & Budescu, D. (2017). Climate change versus global warming: Who is susceptible to the framing of climate change? Environment and Behavior, 4, 745‑770. https://doi.org/10.1177/0013916516664382
Bhalla, K., Shotten, M., Cohen, A., Brauer, M., Shahraz, S., Burnett, R., Leach-Kemon, K., Freedman, G., & Murray, C.J.L. (2014). Transport for Health: The Global Burden of Disease From Motorized Road Transport. Washington: World Bank Group.
Breidert, Ch., Hahsler, M., & Reutterer, Th. (2006). A Review of Methods for Measuring Willingness-to-Pay. Innovative Marketing (hybrid), 2(4), 8‑32. https://doi.org/10.1007/s11747‑019‑00666‑6
Brög, W., Erl, E., & Mense, N. (2004). Individualised marketing: changing travel behaviour for a better environment. Communicating Environmentally Sustainable Transport. The Role of Soft Measures, OECD, 83‑97.
Bovens, L. (2008). The Ethics of Nudge. W: T. Grüne-Yanoff, & S.O. Hansson (red.), Preference Change: Approaches from Philosophy, Economics and Psychology. Berlin: Springer, 207‑220.
Cairns, S., Harmer, C., Hopkin, J., & Skippon, S. (2014). Sociological perspectives on travel and mobilities: a review. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 63, 107‑117. https://doi.org/10.1016/j.tra.2014.01.010
Camerer, C., Issacharoff, S., Loewenstein, G., O'Donoghue, T., & Rabin, M. (2003). Regulation for Conservatives: Behavioral Economics and the Case for 'Asymmetric Paternalism. University of Pennsylvania Law Review, 151, 211‑254. https://doi.org/10.2307/3312889
Cheng, L., Trenberth, K.E., Fasullo, J., Boyer, T., Abraham, J., & Zhu, J. (2017). Improved estimates of ocean heat content from 1960 to 2015. Science Advances, 3(3). e1601545. https://doi.org/e1601545. 10.1126/sciadv.1601545
Ciccone, A. (2018). Environmental effects of a vehicle tax reform: Empirical evidence from Norway. Transport Policy, 69, 141‑157. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2018.05.002
Coase, R. (1960). The Problem of Social Cost. The Journal of Law and Economics, 3, 1‑44. https://doi.org/10.1086/466560
COWI. (2002). Fiscal Measures to Reduce CO2 Emissions from New Passenger Cars. Study contract for the EU Commission. DG Environment, Brussels.
Czajkowski, M. (2010). Nierynkowe metody wyceny. W: J. Kronenberg, & T. Bergier, Wyzwania zrównoważonego rozwoju w Polsce (s. 14‑16). Kraków: Fundacja Sendzimira.
Demarque, C., Charalambides, L., Hilton, D.J., & Waloquier, L. (2015). Nudging sustainable consumption: The use of descriptive norms to promote a minority behavior in a realistic online shopping environment. Journal of Environmental Psychology, 43, 166-174. https://doi.org/166‑174. 10.1016/j.jenvp.2015.06.008
de Vries, G. (2020). Public Communication as a Tool to Implement Environmental Policies. Social Issues and Policy Review, 14(1), 244‑272. https://doi.org/10.1111/sipr.12061
Dong, Y., & Hauschild, M. (2017). Indicators for Environmental Sustainability. Procedia CIRP, 61, 697‑702. https://doi.org/10.1016/j.procir.2016.11.173
Dowbor, L. (2017). Co to za gra? Nowe podejścia do ekonomii. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
European Union. (2020). Sustainable development in the European Union. Monitoring report on progress towards the SDGs in an EU context. 2020 edition. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
Evans, J.P. (2011). Resilience, ecology and adaptation in the experimental city. Transactions of the Institute of British Geographers, 36, 223‑237. https://doi.org/10.1111/j.1475‑5661.2010.00420.x
Feldman, D.R., Collins, W.D., Gero, P.J., Torn, M.S., Mlawer, E.J., & Shippert, T.R. (2015). Observational determination of surface radiative forcing by CO2 from 2000 to 2010. Nature, 519, 339‑343. https://doi.org/10.1038/nature14240
Gifford, R. (2015). 33 Reasons We Can't Think Clearly About Climate Change. New Scientist, 11 July 2015, 28‑33.
Gifford, R. (2011). The dragons of inaction: Psychological barriers that limit climate change mitigation and adaptation. American Psychologist, 66, 290‑302. https://doi.org/10.1037/a0023566
Glaeser, E.L. (2006). Paternalism and Psychology. University of Chicago Law Review, 73(1), 133‑156. https://doi.org/10.3386/w11789
Glaeser, E.L. (2012). Triumph of the city. London: Penguin Books.
Goldstein, N.J., Cialdini, R.B., & Griskevicius, V. (2008). A room with a viewpoint: using social norms to motivate environmental conservation in hotels. Journal of Consumer Research, 35, 472‑482. https://doi.org/10.1086/586910
Gómez-Baggethun, E., Martín-López, B., Barton, D.N., & Braat, L. (2014). State-Of-The-Art Report on Integrated Valuation of Ecosystem Services. EU FP7 OpenNESS Project Deliverable 4.1.
Greene, D.L., Patterson, P.D., Singh, M., & Jia, L. (2005). Feebates, rebates and gas-guzzler taxes: a study of incentives for increased fuel economy. Energy Policy, 33, 757‑775. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2003.10.003
Hall, R.P., Gudmundsson, H., Marsden, G., & Zietsman, J. (2014). Sustainable Transportation. Sage Publications. Pobrane z: http://www.dragonsofinaction.com/ (18.02.2020).
IEA. (2008). World energy outlook. Paris: International Energy Agency.
INFRAS. (2000). Traffic congestion, pollution and accidents result in significant direct and indirect cost. INFRAS Consulting Group for Policy Analysis and Implementation and IWW. Pobrane z: https://www.researchgate.net/publication/305725237_Direct_Costs_of_Urban_Traffic_Congestion_Case_Study_Main_Corridors_in_Mansoura_City (17.11.2020).
Jewtuchowicz, A. (1987). Efekty zewnętrzne w procesach urbanizacji i uprzemysłowienia. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
John, P. (2018). How Far to Nudge? Assessing Behavioural Public Policy. Cheltenham: Edward Elgar.
Johnson, E.J., Shu, S.B., Dellaert, B.G.C., Fox, C., Goldstein, D.G., Häubl, G., Larrick, R.P., Payne, J.W., Peters, E., Schkade, D., Wansink, B., & Weber, E.U. (2012). Beyond nudges: Tools of a choice architecture. Marketing Letters, 21, 487‑504. https://doi.org/10.1007/s11002‑012‑9186‑1
Kahneman, D. (2012). Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. Poznań: Media Rodzina.
Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision Under Risk. Econometrica, 47(2), 263‑291. https://doi.org/10.2307/1914185
Komisja Europejska. (2019). Przegląd wdrażania polityki ochrony środowiska 2019. Sprawozdanie na temat państwa: Polska. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Bruksela: Unia Europejska.
Korzhenevych, A., Dehnen, N., Bröcker, J., Holtkamp, M., Meier, H., Gibson, G., Varma, A., & Cox, V. (2014). Update of the Handbook on External Costs of Transport, Final Report. European Commission - DG Mobility and Transport.
Laakso, S. (2017). Giving up cars - The impact of a mobility experiment on carbon emissions and everyday routines. Journal of Cleaner Production, 169, 135‑142. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.03.035
Lehner, M., Mont, O., & Heiskanen, E. (2015). Nudging - A promising tool for sustainable consumption behaviour? Journal of Cleaner Production, 134, 166‑177. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.11.086
Myers, D.G. (2003). Psychologia społeczna. Poznań: Zysk i S-ka.
Nieuwenhuijsen, M.J., & Khreis, H., (2016). Car free cities: Pathway to healthy urban living. Environment International, 94, 251‑262. https://doi.org/10.1016/j.envint.2016.05.032
OECD. (2016). International Migration Outlook 2016. Paryż: OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/migr_outlook-2016-en
Packard, V. (1960). The Hidden Persuaders. London: Penguin Books.
Pérez, K., Olabarria, M., Rojas-Rueda, D., Santamariña-Rubio, E., Borrell, C., & Nieuwenhuijsen, M. (2017). The health and economic benefits of active transport policies in Barcelona. Journal of Transport & Health, 4, 320‑321. https://doi.org/10.1016/j.jth.2015.04.497
Pigou, A.C. (1920). The Economics of Welfare. Londyn: Macmillan.
Qiong, X., Min, L., Huaqing, W., & Zhenggang, L. (2016). Does the Central Government's Environmental Policy Work? Evidence from the Provincial-Level Environment Efficiency in China. Sustainability, 8(12). https://doi.org/10.3390/su8121241
Rzeńca, A. (2016). Polityka ekologiczna miasta. W: A. Rzeńca (red.) Ekomiasto#Środowisko. Zrównoważony, inteligentny i partycypacyjny rozwój miasta (s. 89‑115). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Schubert, C. (2017). Green nudges: Do they work? Are they ethical? Ecological Economics, 132, 329‑342. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2016.11.009
Scitovsky, T. (1954). Two Concepts of External Economies. Journal of Political Economy, 2, 443‑451.
Shove, E., Watson, M., & Spurling, N. (2015). Conceptualizing connections: energy demand, infrastructures and social practices. European Journal of Social Theory, 18, 274‑287. https://doi.org/10.1177/1368431015579964
Simon, H.A. (1955). A Behavioral Model of Rational Choice. Quarterly Journal of Economics, 6, 99‑118. https://doi.org/10.2307/1884852
Smith, N.C., Goldstein, D.G., & Johnson, E.J. (2013). Choice without awareness: ethical and policy implications of defaults. Journal of Public Policy & Marketing, 32(2), 159‑172. https://doi.org/10.1509/jppm.10.114
Sokołowicz, M.E. (2015). Rozwój terytorialny w świetle dorobku ekonomii instytucjonalnej. Przestrzeń-bliskość-instytucje. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Sokołowicz, M. E (2013). Wokół koncepcji zrównoważonego transportu. Ślepe tory polemik. Kronika Miasta Łodzi, 2, 17‑24.
Southerton, D. (2013). Habits, routines and temporalities of consumption: from individual behaviours to the reproduction of everyday practices. Time & Society, 22, 335‑355. https://doi.org/10.1177/0961463X12464228
Stern, P.C. (2000). Toward a Coherent Theory of Environmentally Significant Behavior. Journal of Social Issues, 56, 407‑424. https://doi.org/10.1111/0022‑4537.00175
Sumarga, E., Hein, L., Edens, B., & Suwarno, A. (2015). Mapping monetary values of ecosystem services in support of developing ecosystem accounts. Ecosystem Services, 12, 71‑83.
Sunstein, C.R., & Thaler, R.T. (2003). Libertarian Paternalism is Not an Oxymoron. University of Chicago Law Review, 70(4), 1159‑1202. https://doi.org/10.2307/1600573
Sunstein, C.R., & Reisch, L.A. (2016). Behaviorally Green: Why, Which and When Defaults Can Help. W: F. Beckenbach, & W. Kahlenborn (red.), New Perspectives for Environmental Policies Through Behavioral Economics, Springer, 161‑194. https://doi.org/10.1007/978‑3-319‑16793‑0
Szaszi, B., Palinkas, A., Palfi, B., Szollosi, A., & Aczel, B. (2017). A Systematic Scoping Review of the Choice Architecture Movement: Toward Understanding When and Why Nudges Work. Journal of Behavioral Decision Making, 31, 355‑366. https://doi.org/10.1002/bdm.2035
TEEB. (2011). The economics of ecosystems and biodiversity. Manual for cities: Ecosystem services in urban management. UNEP and the European Commission.
Thaler, R.T., & Sunstein, C. R (2008). Nudge. Improving Decisions About Health, Wealth, and Happiness. New Haven-London: Yale University Press.
Thaler, R.T., & Sunstein, C. R (2017). Jak podejmować właściwe decyzje dotyczące zdrowia, dobrobytu i szczęścia. Poznań: Zysk i Spółka.
Thaler, R.T. (2018). Zachowania niepoprawne. Tworzenie ekonomii behawioralnej. Poznań: Media Rodzina.
The Behavioural Insights Team. (2017). EAST. Four simple ways to apply behavioural insights. Annual Review of Policy Design, 5(1).
Truelove, H.B., Schultz, P.W., & Gillis, A.J. (2019). Using Social Psychology to Protect the Environment. W: K.C. O'Doherty, & D. Hodgetts (red.), The SAGE Handbook of Applied Social Psychology. SAGE Publications, 491‑514. https://doi.org/10.4135/9781526417091
Warde, A. (2005). Consumption and theories of practice. Journal of Consumer Culture, 5, 131‑153. https://doi.org/10.1177/1469540505053090
WHO. (2015). Global health Observatory. Pobrano z: http://www.who.int/gho/road_safety/mortality/en/ (21.02.2015).
Wild, M., Ohmura, A., Schär, C., Müller, G., Folini, D., Schwarz, M., Hakuba, M.Z., & Sanchez-Lorenzo, A. (2017). The Global Energy Balance Archive (GEBA) version 2017: a database for worldwide measured surface energy fluxes. Earth Systems Science Data, 9, 601‑613. https://doi.org/10.5194/essd-2017‑28
Wilkin, J. (2005). Teoria wyboru publicznego - homo oeconomicus w sferze polityki. W: J. Wilkin (red.), Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy funkcjonowania sfery publicznej. Warszawa: Scholar.
Wilkinson, T. (2013). Nudging and manipulation. Political Studies, 61(2), 341‑355. https://doi.org/10.1111/j.1467‑9248.2012.00974.x
www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/xx.html (18.02.2020).