Overrated and overlooked : the critical reception of Czechoslovak cinema in Poland in the 1950s and 1960s based on Karel Kachyňa’s Smugglers of Death

Szymański, Karol

doi:1230-5057

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Overrated and overlooked : the critical reception of Czechoslovak cinema in Poland in the 1950s and 1960s based on Karel Kachyňa’s Smugglers of Death Szymański, Karol

Object structure

Overrated and overlooked : the critical reception of Czechoslovak cinema in Poland in the 1950s and 1960s based on Karel Kachyňa’s Smugglers of Death

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej, Vol. 55, No 3 (2020), Special Issue

Szymański, Karol

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk

Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk

Warszawa

2020

s. 75-102 ; Abstrakt w języku polskim i angielskim.

Czasopismo/Artykuł

Kino czechosłowackie -- 1945-1960 -- historia i krytyka [KABA] ; Král Šumavy (film) [KABA] ; Kachyňa, Karel (1924-2004) [JHPBN] ; Kino i polityka -- Czechosłowacja -- 1945-1970 [KABA] ; Krytyka filmowa -- Polska -- 1945-1990 [KABA] ; Dystrybucja filmów -- Polska -- 1945-1990 [KABA] ; recepcja krytyczna filmów w Polsce ; Przez zieloną granicę (Král Šumavy) ; Pierwsza Fala w kinie czechosłowackim ; polska krytyka filmowa ; dystrybucja filmów w Polsce ; kino gatunków

Wprowadzony do dystrybucji w polskich kinach w 1960 r. film Karela Kachyni "Przez zieloną granicę" krytycy potraktowali jako czołowe dokonanie kinematografii czechosłowackiej. Skupiali się jednak na walorach rozrywkowych i rzemieślniczych dzieła (traktując je jako udany film gatunkowy z ambicjami), zupełnie zaś pomijali milczeniem jego genezę i zawartość ideologiczną oraz wydźwięk polityczny. "Przez zieloną granicę" stało się na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych – obok m.in. "Romea, Julii i ciemności" Jiříego Weissa oraz "Diabelskiego wynalazku" Karela Zemana – jednym z najwyżej ocenianych oraz najobszerniej omawianych w polskiej prasie filmów czechosłowackich. W tym samym czasie jednak polska krytyka (zaskakująco nisko oceniając np. "Tu są lwy" Václava Krški czy "Przystanek na peryferiach" Jána Kadára i Elmara Klosa) przegapiła lub zbagatelizowała znaczenie „odwilżowych” filmów Pierwszej Fali, które w końcu lat pięćdziesiątych zrywały w Czechosłowacji z socrealistycznym schematyzmem oraz próbowały nowego języka i współczesnej tematyki.

Bednařík P., “Strážci hranic ve filmu,” Literární Noviny of 29 May 2013, http://literarky.cz/ kultura/film/14908-straci-hranic-vefilmu (accessed: 20 December 2018).
Březina V., Lexikon českého filmu. 2000 filmů 1930–1996, Praha, 1996.
Hames P., The Czechoslovak New Wave, London–New York, 2005.
Hendrykowska M., Kronika kinematografii polskiej 1895–1997, Poznań, 1999.
Kohoutek J., Veřejná polemika o uvedení seriálu Třicet případů majora Zemana v České televizi po roce 1989 (diskurzivní analýza českého celostátního tisku). (Magisterská diplomová práce) , Brno, 2011.
Lukeš J., Diagnózy času. Český a slovenský poválečný film (1945–2012), Praha, 2013.
Mały rocznik filmowy 1985, Warszawa, 1986.
Morava K., “Je možné zastavit pokles návštěvnosti kin?,” Film a Doba, 1962, no. 4, pp. 196–199.
Szymański K., “Jak ‘Dziewięciu gniewnych ludzi’ z tygodnika ‘Film’ oceniało filmy czechosłowackie. Przyczynek do dziejów recepcji kina czechosłowackiego w Polsce w latach 1958–1973,” Na Ekranach PRL, http://naekranachprl.pl/wp-content/uploads/2018/10/200.pdf (accessed: 20 December 2018).
Szymański K., “Psychologiczny balecik w konkretnym układzie sił. O polskiej recepcji ‘Wozu do Wiednia’ Karela Kachyni,” Kwartalnik Filmowy, 2018, no. 101–102, pp. 275–299.