Metadata language
Przegląd Geograficzny T. 92 z. 2 (2020)
Creator:
Garbacz, Ewa
:
Autor
;
Komornicki, Tomasz
:
Autor
(geografia)
;
Kowalczyk, Karol
:
Autor
transport accessibility ; daily accessibility ; voivodeship cities ; spatial planning ; metropolis network
Abstract:Daily accessibility as one of the measures of transport accessibility is an indicator that can be used, i.a. as relations between a given area’s transport system and spatial planning are analysed. The indicator provides a broad field for assessing the effectiveness of the transport system and spatial planning operating at a given time, while simultaneously indicating directions by which these may be improved. The main aim of the work detailed here was to assess whether and to what extent the current road system, as well as the layout of railway lines and connections, creates positive conditions for the development of the network configuration of Polish metropolises. In terms of application, the aim is to assess the level of implementation of the polycentric metropolitan network referred to in the KPZK 2030 document (i.e. Poland’s National Spatial Planning Concept through to the year 2030). The paper thus presents an attempt to determine the potential for mutual functional and spatial connections to be established or reinforced within Poland’s system of voivodeship cities. That estimation of potential was based on analysis of daily (i.e. within-the-day) accessibility among the cities in question. The measurement of daily accessibility was based on the time of individual (car) travel or that involving rail transport. The analysis further included three variants for travel within the space of a given day (i.e. with 4, 6 or 8 hours available at the destination). This allowed for the development of a synthetic index of daily accessibility by which to characterise selected voivodship cities, which might then be classified in terms of their potential for establishing functional and spatial interrelatedness. The results of the research conducted offer a broad insight into the potential for selected voivodship cities to benefit from participation in the inter-agglomeration network. Moreover, thanks to our research, it was possible to identify peripheral areas (in which development potential was relatively lower) – which therefore require the kind of additional activation and compensatory action foreseen by KPZK 2030. Such actions should certainly relate to improved transport accessibility among the system’s largest centres.
References:
Arranz-Lopez A., Soria-Lara J.A., Pueyo-Campos A., 2019, Social and spatial equity effects of non-motorised accessibility to retail, Cities, 86, s. 71-82. https://doi.org/10.1016/j.cities.2018.12.012
Batten D.F., 1995, Network Cities: Creative Urban Agglomerations for the 21st Century, Urban Studies, 32, 2, s. 313-327. https://doi.org/10.1080/00420989550013103
Chądzyńska E., 2014, Powiązania funkcjonalne dużego miasta i aglomeracji z otoczeniem regionalnym w kontekście dostępności przestrzennej (przykład Szczecina), Studia Miejskie, 14, s. 27-42.
Cowell M., 2010, Polycentric Regions: Comparing Complementarity and Institutional Governance in the San Francisco Bay Area, The Randstad and Emilia Romagna, Urban Studies, 47, 5, s. 945-965. https://doi.org/10.1177/0042098009353074
Domański R., 2005, Geografia ekonomiczna. Ujęcie dynamiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Domański R., Marciniak A., 2003, Sieciowe koncepcje miast i regionów, Studia KPZK PAN, 113, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
ESPON 1.2.1., 2004, Transport services and networks: territorial trends and basic supply of infrastructure for territorial cohesion, Final Report, www.espon.eu (08.11.2019).
ESPON 1.1.1., 2005, Potentials for polycentric development in Europe, Final Report, Revised version, www.espon.eu (08.11.2019).
ESPON SeGI, 2012, Services of General Interests, Final Report, www.espon.eu (08.11.2019).
ESPON TRACC, 2013, Transport Accessibility at Regional/Local Scale and Patterns in Europe, Final Report, Version 20/06/2013, Volume 3, TRACC Regional Case Study Book, Part C, Case Studies Bavaria, www.espon.eu (27.05.2020).
ESPON TRACC, 2013, TRansport ACCessibility at Regional/Local Scale and Patterns in Europe. Draft Final Report. ESPON Applied Research, www.espon.eu (27.05.2020).
ESPON TRACC, 2015, Transport Accessibility at Regional/Local Scale and Patterns in Europe, Final Report, Version 06/02/2015, Volume 4, TRACC Accessibility Indicator Factsheets, www.espon. eu (08.11.2019).
Falkowski M., Pytel M., 2014, Analiza geopolityczna aktualnego stanu sieci kolejowej w Polsce, Przegląd Geopolityczny, 9, s. 71-94.
GDDKiA, 2020, Mapa Stanu Budowy Dróg - Polska, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, https://www.gddkia.gov.pl/pl/1077/mapa-stanu-budowy-drog (28.05.2020).
Geurs K.T., van Eck R., 2001, Accessibility Measures: Review and Applications, RIVM Report 408505 006, National Institute of Public Health and the Environment, Bilthoven.
Geurs K.T., van Wee B., 2004, Accessibility evaluation of land-use and transport strategies: review and research directions, Journal of Transport Geography 12, 2, s. 127-140. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2003.10.005
GUS, 2011, Drogi ekspresowe i autostrady, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
GUS, 2017, Drogi ekspresowe i autostrady, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Gutierrez J., 2001, Location, economic potential and daily accessibility: an analysis of the accessibility impact of the high-speed line Madrid-Barcelona-French border, Journal of Transport Geography, 9, s. 229-242. https://doi.org/10.1016/S0966-6923(01)00017-5
Jiao J., Wang J., Jin F., 2017, Impacts of high-speed rail lines on the city network in China, Journal of Transport Geography, 60, s. 257-266. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2017.03.010
Kelobonye K., McCarney G., Xia J., Swapan M.S.H., Mao F., Zhou H., 2019, Relative accessibility analysis for key land uses: A spatial equity perspective, Journal of Transport Geography, 75, s. 82-93. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2019.01.015
Kloosterman R.C., Musterd S., 2001, The Polycentric Urban Region: Towards a Research Agenda, Urban Studies, 38, 4, s. 623-633. https://doi.org/10.1080/00420980120035259
Komornicki T., 2011, Dostępność transportowa Polski Zachodniej. Analiza uwzględniająca europejską politykę TEN oraz korytarze o charakterze ponadregionalnym wiążące makroregion z terytorium europejskim i poprawiające dostępność transportową wszystkich ośrodków powiatowych, IGiPZ PAN, Warszawa (ekspertyza).
Komornicki T., 2019, Transport infrastructure and accessibility, [w:] G. Gorzelak (red.), Social and economic development in Central and Eastern Europe: Stability and change after 1990, Routledge, London. https://doi.org/10.4324/9780429450969-12
Komornicki T., Korcelli P., Siłka P., Śleszyński P., Świątek D., 2013, Powiązania funkcjonalne pomiędzy polskimi metropoliami, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 45-59.
Komornicki T., Rosik P., Stępniak M., Śleszyński P., Goliszek P., Pomianowski W., Kowalczyk K., 2018, Ewaluacja i monitoring zmian dostępności transportowej w Polsce z wykorzystaniem wskaźnika WMDT, IGiPZ PAN, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, Warszawa.
Komornicki T., Stępniak M., 2015, New investment projects in the road corridors and the improvement of the potential accessibility in Poland, Europa XXI, 28, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 30-51. https://doi.org/10.7163/Eu21.2015.28.2
Komornicki T., Śleszyński P., Rosik P., Pomianowski W., 2010, Dostępność przestrzenna jako przesłanka kształtowania polskiej polityki transportowej, Polska Akademia Nauk, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, Biuletyn, 241, Warszawa.
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, 2011, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Korcelli P., Degórski M., Drzazga D., Komornicki T., Markowski T., Szlachta J., Węcławowicz G., Zalewski J., Zaucha J., 2010, Ekspercki Projekt Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju do roku 2033, Studia KPZK PAN, 128, Warszawa.
Kowalczyk K., Rosik P., 2015, Wykorzystanie infrastruktury przez przewoźników kolejowych w obsłudze połączeń międzyaglomeracyjnych, Logistyka, 3, s. 5350-5357.
Kwarciński T., 2012, Dostępność transportowa jako paradygmat kształtujący wielkość przewozów w publicznym transporcie pasażerskim, Logistyka, 2, s. 169-173.
L'Hostis A., 2013, Contactability in Accessibility Instruments for Planning Practice, COST action Accessibility Instruments, s. 85-90.
L'Hostis A., Liu L., Leysens T., 2017, Using contact potential measurements to analyse future intercity links made possible by the Tours-Bordeaux High-Speed Rail line, National Committee of Geography of Belgium. https://doi.org/10.4000/belgeo.19584
López E., Gutierrez J., Gómez G., 2008, Measuring Regional Cohesion Effects of Large-scale Transport Infrastructure Investments: An Accessibility Approach, TRANSyT-UPM, Centre for Transport Research, Universidad Politécnica de Madrid. https://doi.org/10.1080/09654310701814629
Meijers E., 2005, Polycentric Urban Regions and the Quest for Synergy: Is a Network of Cities more than the Sum of the Parts?, Urban Studies, 42, s. 765-781. https://doi.org/10.1080/00420980500060384
Meijers E., 2007, Synergy in Polycentric Urban Regions. Complementarity, Organizing Capacity and Critical Mass, Sustainable Urban Areas, 13.
Nazari Adli S., Chowdhury S., Shiftan Y., 2019, Justice in public transport systems: A comparative study of Auckland, Brisbane, Perth and Vancouver, Cities, 90, s. 88-99. https://doi.org/10.1016/j.cities.2019.01.031
PLK, 2020, Mapa inwestycji ujętych w Krajowym Programie Kolejowym, PKP Polskie Linie Kolejowe SA, http://www.plk-inwestycje.pl/#/(28.05.2020).
Rosik P., 2012, Dostępność lądowa przestrzeni Polski w wymiarze europejskim, IGiPZ PAN, Warszawa.
Rosik P., Pomianowski W., Goliszek S., Stępniak M., Kowalczyk K., Guzik R., Kołoś A., Komornicki T., 2017, Multimodalna dostępność transportem publicznym gmin w Polsce, Prace Geograficzne, 258, IGiPZ PAN, Warszawa.
Rosik P., Stępniak M., Komornicki T., 2015, The decade of the big push to roads in Poland: impact on improvement in accessibility and territorial cohesion from a policy perspective, Transport Policy, 37, s. 134-146. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2014.10.007
Rydzewski T., 2002, Komunikacja jako miernik powiązań przestrzennych na przykładzie Polski, [w:] J. Wendt (red.), Wybrane zagadnienia geografii transportu, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, s. 34-42.
Spiekermann K., Schürmann C., 2007, Update of selected potential accessibility indicators. Final report, Spiekermann & Wegener, Urban and Regional Research (S&W), RRG Spatial Planning and Geoinformation.
Starikova A., 2018, Population mobility in Bavaria: spatio-temporal features and migration flows in the early 21st century, Europa XXI, 34, IGiPZ PAN, s. 59-78. https://doi.org/10.7163/Eu21.2018.34.4
Stępniak M., Rosik P., Komornicki T., 2013, Accessibility patterns: Poland case study, Europa XXI, 24, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 151-168. https://doi.org/10.7163/Eu21.2013.24.6
Stępniak M., Wiśniewski R., Goliszek S., Marcińczak S., 2017, Dostępność przestrzenna do usług publicznych w Polsce, Prace Geograficzne, 261, IGiPZ PAN, Warszawa.
Strategia Rozwoju Transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku), 2013, Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Warszawa.
Taylor Z., 2007, Rozwój i regres sieci kolejowej w Polsce, Monografie, 7, IGiPZ PAN, Warszawa.
UTK, 2019, Przewozy pasażerskie w 2017 roku, Urząd Transportu Kolejowego, Warszawa.
Ważna A., 2013, Wykorzystanie badań nad dostępnością transportową do oceny wartości czasu w transporcie, [w:] E. Walińska (red.), Współczesne problemy finansów, rachunkowości i zarządzania, Ekonomia i Zarządzanie w Teorii i Praktyce, 7, Uniwersytet Łódzki, s. 319-332. https://doi.org/10.18778/7525-962-9.23
Wiśniewski S., 2015, Powiązania miast województwa łódzkiego w systemie kolejowego transportu zbiorowego w świetle potencjału komunikacyjnego, Prace Geograficzne, 140, s. 25-38.
Wiśniewski R., Komornicki T., 2015, The influence of Road corridors on the social condition of adjacent areas, Europa XXI, 28, IGiPZ PAN, s. 52-71. https://doi.org/10.7163/Eu21.2015.28.3
Zhao M., Derruder B., Huang J., 2017, Examining the transition processes in the Pearl River Delta polycentric mega-city region through the lens of corporate networks, Cities, 60, s. 147-155. https://doi.org/10.1016/j.cities.2016.08.015
File size 0,9 MB ; application/octet-stream
Resource Identifier:2300-8466 (on-line) ; 10.7163/PrzG.2020.2.5
Source:CBGiOS. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link
Language: Language of abstract: Rights:Creative Commons Attribution BY 4.0 license
Terms of use:Copyright-protected material. [CC BY 4.0] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY 4.0 license, full text available at: ; -
Digitizing institution:Institute of Geography and Spatial Organization of the Polish Academy of Sciences
Original in: Projects co-financed by: Access: