Relacje węgiersko-rosyjskie za rządów Viktora Orbána w latach 2010–2019

Bielicki, Paweł

doi:1230-5057

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Relacje węgiersko-rosyjskie za rządów Viktora Orbána w latach 2010–2019 Bielicki, Paweł

Object structure

Relacje węgiersko-rosyjskie za rządów Viktora Orbána w latach 2010–2019

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej T. 55 z. 1 (2020)

Bielicki, Paweł

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk

Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk

Warszawa

2020

s. 199-228 ; Streszczenie w jęz. angielskim i rosyjskim.

Czasopismo/Artykuł

Orbán, Viktor (1963- ) -- myśl polityczna i społeczna [KABA] ; Węgry -- polityka i rządy -- 1989- [KABA] ; Węgry -- stosunki zagraniczne -- 1989- [KABA] ; Putin, Vladimir Vladimirovič (1952- ) -- myśl polityczna i społeczna [KABA] ; Węgry - stosunki zagraniczne - Rosja - 1990- ; Rosja - stosunki zagraniczne - Węgry - 1900- ; relacje węgiersko-rosyjskie ; relacje amerykańsko-węgierskie ; relacje Węgry-UE ; Ukraina

Artykuł poświęcony jest uwarunkowaniom i zależnościom charakteryzującym relacje węgiersko-rosyjskie za rządów Viktora Orbána – od momentu objęcia przez niego funkcji premiera w 2010 r. W tekście przedstawiona została geneza nawiązania kontaktów z Moskwą oraz przyczyny, dla których Orbán zdecydował się ograniczyć więzi ekonomiczne z państwami zachodnimi. Opisano relacje węgiersko-rosyjskie po aneksji Krymu, kontakty z Ukrainą, napięte ze względu na problem mniejszości węgierskiej, a także problem relacji amerykańsko-węgierskich w kontekście stosunków Moskwa-Budapeszt. Poruszone również zostały kwestie kontaktów ekonomicznych między Moskwą a Budapesztem, stanowiących istotę obecnej kooperacji obu podmiotów, szczególnie w sferze energetycznej.

Amerykański dyplomata: stosunek Orbana do Ukrainy wynika z jego wizji „wielkich Węgier”, https://kresy.pl/wydarzenia/regiony/ameryka/amerykanski-dyplomata-stosunek-orbana-doukrainy-wynika-z-jego-wizji-wielkich-wegier/ (dostęp: 4.01.2020)
Amerykańskie władze coraz bardziej poirytowane polityką Węgier wobec Rosji, https://wpolityce. pl/polityka/432412-usa-coraz-bardziej-poirytowane-polityka-wegier-wobec-rosji (dostęp: 11.07.2019)
Ámon A., Deák A., Hungary and Russia in economic terms – love, business, both or neither?, http:// real.mtak.hu/33228/1/Amon_Deak_Hungary_and_Russia..._u.pdf (dostęp: 21.08.2019)
Bánkuti M., Halmai G., Scheppele K.L., Hungary’s illiberal turn. Disabling the Constitution, „The Journal of Democracy” 23 (2012), no. 3
Bielecki J., Orbán staje jednak po stronie Waszyngtonu, https://www.rp.pl/Dyplomacja/190219870- Orban-staje-jednak-po-stronie-Waszyngtonu.html (dostęp: 9.09.2019)
Clinton zaniepokojona stanem węgierskiej demokracji. Napisała list do Orbana, https://www. gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/579220,clinton-zaniepokojona-stanem-wegierskiejdemokracji-napisala-list-do-orbana.html (dostęp: 10.08.2019)
Clute M., Illiberal Partners? Understanding Orbán’s Pivot to Russia, Chapel Hill 2018, https:// cdr.lib.unc.edu/indexablecontent/uuid:d26ec662-d8a8-4def-9222-5a09633f20a4 (dostęp: 21.08.2019)
Czyż A., Kubas S., Doświadczenia węgierskiej transformacji ustrojowej. Od Jánosa Kádára do Viktora Orbána, Katowice 2011
Dangerfield M., Economic Relations Between Visegrad Group Countries and Russia: How Much Has Changed?, Boston 2015, http://aei.pitt.edu/78981/1/Dangerfield.pdf (dostęp: 11.08.2019)
Do Hungarians like Russians?, https://www.quora.com/Do-Hungarians-like-Russians (dostęp: 22.08.2019)
Erőss Á., Kovály K., Tátrai P., Effects of the Ukrainian Crisis in Transcarpathia: the Hungarian Perspective, Warszawa 2016, https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/11158/ WP92150.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 3.09.2019)
Góralczyk B., Aksjologiczna dezintegracja w UE? Przypadek Węgier, „Studia Europejskie” (2015), nr 4
Góralczyk B., Partie polityczne państw Grupy Wyszehradzkiej wobec UE: kierunki myślenia i działania w obliczu kryzysu, „Studia Europejskie” (2019), nr 3
Góralczyk B., Powrót Historii, czyli rewolucja antyliberalna, „Studia Europejskie” (2017), nr 1
Gricius G., Hungary’s Relationship with Russia Poses a Risk for Europe, https://globalsecurity-review.com/hungarys-growing-relationship-russia/ (dostęp: 16.12.2019)
Groszkowski J., Iwański T., Sadecki A., współpr. Dąborowski T., Sąsiad odkrywany na nowo. Stosunki Czech, Słowacji i Węgier z Ukrainą, Warszawa 2017, https://www.osw.waw.pl/sites/ default/files/raport_pl_sasiad_odkrywany_net.pdf (dostęp: 13.09.2019)
Growing anti-Russian sentiment in Hungary, http://hungarianspectrum.org/2017/04/23/grow- ing-anti-russian-sentiment-in-hungary/ (dostęp: 23.08.2019)
Győri L., Krekó P., Hungary: a state captured by Russia, https://www.boell.de/en/2017/10/11/ hungary-state-captured-russia (dostęp: 25.08.2019)
Győri L., Krekó P., Rosyjska dezinformacja i ruchy ekstremistyczne na Węgrzech, https://warsawinstitute.org/pl/rosyjska-dezinformacja-ruchy-ekstremistyczne-na-wegrzech/ (dostęp: 24.08.2019)
Hegedus D., The Kremlin influence in Hungary. Are Russian Vested Interests Wearing Hungarian National Colors?, „DGAP Kompakt” (II 2016), no. 8
Heinrich H.G., From Horthy to Orbán: Neo-Authoritarianism in Hungary Liberal, w: New Authoritarianism. Challenges to Democracy in the 21st Century. The Miracle of Reconciliation, ed. J.J. Wiatr, Berlin–Toronto 2019
Hejj D., Po spotkaniu Trump-Orban – więcej wątpliwości aniżeli konkretnych deklaracji, „Komentarze IEŚ” (2019), nr 24
Hejj D., Polityka zagraniczna Węgier A.D. 2016, http://www.rodm-krakow.pl/index.php/tek- sty/136-polityka-zagraniczna-wegier-a-d-2016 (dostęp: 29.07.2019)
Hungarian reactions to the Russian-Ukrainian conflict, http://hungarianspectrum.org/2018/11/27/ hungarian-reactions-to-the-russian-ukrainian-conflict/ (dostęp: 22.07.2019)
Iwański T., Sadecki A., Ukraina–Węgry: narastający spór o prawa mniejszości węgierskiej, https:// www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2018-08-14/ukraina-wegry-narastajacy-spor-o-prawa-mniejszosci-wegierskiej (dostęp: 21.08.2019)
Jakóbik W., Turkish Stream ma klienta w UE. Węgry wspierają Gazprom w grze o Bałkany, https://wjakobik.com/2017/10/09/turkish-stream-ma-klienta-w-ue-wegry-wspierajagazprom-w-grze-o-balkany/ (dostęp: 21.07.2019)
Janke I., Napastnik. Opowieść o Viktorze Orbánie, Warszawa 2012
Jóźwiak V., Polityka Węgier wobec Turcji, „Biuletyn PISM” (5 XII 2019), nr 172 (1920)
Jóźwiak V., Polityka zagraniczna Węgier w nowych uwarunkowaniach międzynarodowych, „Biuletyn PISM” (29 III 2017), nr 31, https://www.pism.pl/files/?id_plik=23032 (dostęp: 22.07.2019)
Juhász A., Győri L., Krekó P., Dezső A., “I am Eurasian”. The Kremlin connections of the Hungarian far-right, Berlin 2015, https://cz.boell.org/sites/default/files/pc_sdi_boll_study_iameur-asian.pdf (dostęp: 2.09.2019)
Kelemen R.D., The European Union’s Authoritarian Equilibrium, III 2019, https://fsi-live.s3.uswest-1.amazonaws.com/s3fs-public/the_european_unions_authoritarian_equilibrium_kelemen_stanford.pdf (dostęp: 9.01.2020)
Kociszewski J., Izrael pomógł zakończyć bojkot Węgier w USA. Przyjaźń Orbana i Netanjahu kwitnie, https://wiadomosci.wp.pl/izrael-pomogl-zakonczyc-bojkot-wegier-w-usa-przyjaznorbana-i-netanjahu-kwitnie-6274717344065153a (dostęp: 25.08.2019)
Kokot M., Orbán niemile widziany w Białym Domu. Nie tylko Andrzej Duda ma problemy w Waszyngtonie, http://wyborcza.pl/7,75399,23129828,analiza-orban-niemile-widziany- w-bialym-domu-nie-tylko-andrzej.html (dostęp: 21.09.2019)
Korkmaz V., Güney N.A., Güney E., Russia and Turkey: Interdependence in the Time of Hybrid Mahanism, w: The New Geopolitical Realities for Russia. From the Black Sea to the Mediterranean, ed. N.A. Güney, Lexington 2019
Kowalczyk M., Coraz bardziej napięte stosunki pomiędzy Węgrami a Ukrainą. Kto tu broni braw własnych obywateli?, https://polskaniepodlegla.pl/opinie/item/17352-coraz-bardziejnapiete-stosunki-pomiedzy-wegrami-a-ukraina-kto-tu-broni-braw-wlasnych-obywateli (dostęp: 22.09.2019)
Kowalczyk M., W obliczu kryzysu. Viktor Orbán wobec wartości chrześcijańskich, https://www. academia.edu/33069909/M.Kowalczyk_W_obliczu_kryzysu._Viktor_Orban_wobec_warto%C5%9Bci_chrze%C5%9Bcija%C5%84skich.pdf (dostęp: 12.01.2020)
Krekó P., European far right and Putin, https://www.aspenreview.com/article/2017/european--far-right-and-putin/ (dostęp: 10.01.2020)
Krekó P., Hunyadi B., Szabados K., Can Orbán Break Out of the Diplomatic Isolation?, https:// www.aspenreview.com/article/2017/can-orban-break-out-of-the-diplomatic-isolation%3F/ (dostęp: 7.01.2020)
Kubas S., Czyż A., From a Liberal Opposition Party to a Right-Wing Party of Power. Three Decades of the Hungarian Fidesz (1988–2018), „Annales. Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K. Politologia” (2018), nr 3
Kucharczyk J., Mesežnikov G., Reakcje krajów Grupy Wyszehradzkiej na konflikt rosyjsko-ukraiński, https://pl.boell.org/pl/2016/02/26/reakcje-krajow-grupy-wyszehradzkiej-na-konfliktrosyjsko-ukrainski (dostęp: 6.09.2019)
Lendvai P., Orbán. Europe’s New Strongman, New York 2018
Matthews O., The Plot Against Europe: Putin, Hungary and Russia’s New Iron Curtain, https:// www.newsweek.com/2018/04/27/putin-kremlin-russia-trump-orban-bannon-nationalism- iron-curtain-eu-891843.html (dostęp: 10.09.2019)
McLaughlin D., Hungary wants to be ‘pillar’ of new Europe-Russia relationship, https://www. irishtimes.com/news/world/europe/hungary-wants-to-be-pillar-of-new-europe-russiarelationship-1.2959529 (dostęp: 24.08.2019)
Naumenko D., Russia gas transit through Ukraine after Nord Stream II: Scenario analysis, Kyiv 2019, https://www.kas.de/documents/270026/0/Russian+gas+transit+through+Ukraine+after+NS2.+Scenario+Analysis.pdf/ (dostęp: 11.01.2020)
Newton C., Does Hungary’s relationship with Russia send a message to the EU?, https://www.aljazeera. com/news/2018/09/hungary-relationship-russia-send-message-eu-180919131248490.html (dostęp: 3.08.2019)
Novak T., Rosja, Węgry i Unia Europejska, http://www.omp.org.pl/artykul.php?artykul=368 (dostęp: 25.07.2019)
Orbán: Hungary Appreciates Russia Ties, https://hungarytoday.hu/orban-hungary-appreciatesrussia-ties/ (dostęp: 27.07.2019)
Pawlicki J., Orban buduje Wielkie Węgry. Przy pomocy Putina, https://www.newsweek.pl/swiat/polityka/spotkanie-orbana-z-putinem-orban-gra-na-wielkie-wegry/11gx9sk (dostęp: 23.08.2019)
Po spotkaniu Putina z Orbanem. Gazociąg Turecki Potok może pobiec przez Węgry, https://www. salon24.pl/u/energetyka/896300,po-spotkaniu-putina-z-orbanem-gazociag-turecki-potokmoze-pobiec-przez-wegry (dostęp: 21.08.2019)
Pons F., Węgrzy. Naród dumny, silny, namiętny, https://wszystkoconajwazniejsze.pl/francoise-pons-wegrzy-narod-dumny-silny-namietny/ (dostęp: 16.08.2019)
Putin, Orban, dwa bratanki. Węgry dogadują się z Rosją nie oglądając się na Polskę, https:// wiadomosci.wp.pl/putin-orban-dwa-bratanki-wegry-dogaduja-sie-z-rosja-nie-ogladajacsie-na-polske-6087167820935809a (dostęp: 25.08.2019)
Relocation of IIB headquarters to Hungary: Host Country Agreement is signed, https://iib.int/en/articles/ perenos-shtab-kvartiry-mib-podpisano-soglashenie-o-mestoprebyvanii (dostęp: 30.12.2019).
Rosja szuka sposobu na przyłączenie Węgier do Turkish Stream, http://biznesalert.pl/rosja-wegry-turkish-stream/ (dostęp: 18.07.2019)
Rosja toczy spór o historię także z Czechami. Prezydent Zeman mówi o „absolutnej bezczelności”, https://wiadomosci.onet.pl/swiat/rosja-toczy-spor-o-historie-takze-z-czechami-zemanabsolutna-bezczelnosc/tbfmqyw (dostęp: 5.01.2020)
Rózsa E.N., Hungary. External relations, „Europeum” (XII 2015), http://www.europeum.org/ data/articles/hu-external-relations.pdf (dostęp: 19.08.2019)
Russia’s growing influence on Hungary „threat to EU” – deputy minister, https://www.unian.info/ politics/10090226-russia-s-growing-influence-on-hungary-threat-to-eu-deputy-minister. html (dostęp: 20.08.2019)
Russian-Hungarian relations are in order, https://www.kormany.hu/en/ministry-of-foreign- affairs-and-trade/news/russian-hungarian-relations-are-in-order (dostęp: 15.12.2019)
Rydliński B., Viktor Orbán – First among Illiberals? Hungarian and Polish Steps towards Populist Democracy, „Online Journal Modelling the New Europe” (2018), no. 26
Sadecki A., Orbán w Moskwie. Nie tylko energetyka, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/ analizy/2016-02-24/orban-w-moskwie-nie-tylko-energetyka (dostęp: 11.08.2019)
Sadecki A., Polityka zagraniczna Węgier po 2010 r., w: Węgry Orbána – wzór czy przestroga?, red. L. Skiba, M. Rapkiewicz, M. Kędzierski, Warszawa 2014, http://sobieski.org.pl/wp-content/ uploads/2018/08/Skiba-Rapkiewicz-K%C4%99dzierski-red.-W%C4%99gry-Orbana-PDF. pdf (dostęp: 21.07.2019)
Sebestyen V., Rewolucja 1989. Jak doszło do upadku komunizmu, tłum. B. Długajczyk, Wrocław 2009
Shamiev K., Hungary and Russia in the (post) Putin Era, https://www.ridl.io/en/hungary-and-russia-in-the-post-putin-era/ (dostęp: 20.08.2019)
Shapiro J., Pardijs D., The translantic meaning of Donald Trump: a US-EU power audit, IX 2017, https://www.ecfr.eu/page/-/US_EU_POWER_AUDIT_PAGES.pdf (dostęp: 3.01.2020)
Skiba L., Relacje między rządem Fideszu a Międzynarodowym Funduszem Walutowym w latach 2010–2013, w: Węgry Orbána – wzór czy przestroga?, red. L. Skiba, M. Rapkiewicz, M. Kędzierski, Warszawa 2014, http://sobieski.org.pl/wp-content/uploads/2018/08/Skiba-Rapkiewicz-K%C4%99dzierski-red.-W%C4%99gry-Orbana-PDF.pdf (dostęp: 21.07.2019)
Szunomar A., Hungarian and Chinese economic relations and opportunities under the Belt and Road initiative, „Working Paper China-Cee Institute” (XII 2017), https://china-cee.eu/wp-content/uploads/2018/02/Work_paper-201716.pdf (dostęp: 10.09.2019)
Terényi J., Reflections on External Views about Russia and the Hungarian-Russian Relations, „Foreign Policy Review” (2009), no. 1, https://kki.hu/assets/upload/Foreign_Policy_ Review_2009_01_Refections_on_External_Vi.pdf (dostęp: 23.07.2019)
Than K., Dunai M., Hungary’s Fidesz wins 52% of vote; Orban vows to halt immigration, https:// www.reuters.com/article/us-eu-election-hungary-orban/hungarys-fidesz-wins-52-of-vote- orban-vows-to-halt-immigration-idUSKCN1SW062 (dostęp: 7.01.2020)
Tyszka F., Wizyta Putina w Budapeszcie, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2019- 10-31/wizyta-putina-w-budapeszcie (dostęp: 8.01.2020)
Węgierski Parlament wydał zgodę na stacjonowanie amerykańskich żołnierzy, https://polskieradio24.pl/5/1223/Artykul/2334497,Wegierski-Parlament-wydal-zgode-na-stacjonowanie-am erykanskich-zolnierzy (dostęp: 11.09.2019)
Węgrzy chcą wyważonych stosunków z Rosją? SONDAŻ, https://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/ artykuly/541599,sondaz-wiekszosc-wegrow-chce-wywazonych-stosunkow-z-rosja.html (dostęp: 10.08.2019)
Zalan E., Hungary’s Orban defends close ties with Russia, https://euobserver.com/political/146485 (dostęp: 20.12.2019)
Zdaniem Szczęśniaka: Jak Orban od Rosjan MOL odwojował, https://www.kierunekchemia. pl/artykul,53844,zdaniem-szczesniaka-o-energii-orbanie-i-rosji.html (dostęp: 24.08.2019)