Object structure
Name:

Głowa owcy

Type of object:

Ethnographic object

Location:

Somon Bajan, ajmak Centralny (Töv aimag), Mongolia

Object description:

Głowa owcy jest daniem szczególnie uroczystym, od którego rozpoczyna się przyjęcie, zaoferuje się ją głównemu, honorowemu gościowi. Gospodyni, firmująca przyjęcie demonstruje ją dla oceny i akceptacji, podobnie jak w europejskich restauracjach kelner oczekuje zgody klienta po pierwszym łyku wybranego przezeń wina. Jest ona autorskim dziełem kobiety, a jej uformowanie po ugotowaniu wymaga pewnego wysiłku. Nie ma na niej wielu części jadalnych, ale te osiągalne zawierają esencję smaku baraniny uzyskanego ze stepowych ziół, które stanowią naturalną przyprawę. Najsmakowitsze są fragmenty policzkowe (zwłaszcza okolice oczu), język oraz móżdżek. Dotarcie do nich wymaga oskalpowania głowy własnoręcznie przez zdjęcie skóry nożem. Podkreślenia wymaga ceremonialna rola najstarszej kobiety w rodzinie, ukazanej w tej podserii. Nie wycofała się ona z życia społecznego, jak wiele jej rówieśniczek (por. fot. 3209), ale pozostaje aktywna publicznie, przynajmniej formalnie, bo uczta wydana przez rodzinę mieści się w tej sferze. Na fotografiach głowie towarzyszą kopyta, tworzące symboliczny zestaw zwany szijr tolgoj, który reprezentuje zwierzę i jego dynamikę, czyli w sumie stado, które dzieli się z gościem swoimi darami. Symboliczne znaczenie tego znaku podkreśla fakt, że w rzeczywistości rodzina, którą stać jedynie na głowę i kopyta jest przysłowiowym uosobieniem biedy w typowym dla pasterzy przekonaniu, że można się z niej wydostać dzięki właściwej trosce o stado. Tym samym ceremonializacja głowy podczas biesiady wpisuje się w zwyczaj traktowania zjawisk archaicznych w praktykach zwyczajowych jako formę uświęcenia filogenezy kulturowej. Podobnie jak to miewa miejsce z „poletkiem pamięci kulturowej w obejściu domowym”, czy przejściową jurtą dla nowozaślubionych (por. serię pt. „Domostwo”) ; Zdjęcie z serii: Gościnność ; Podseria: Gościna w stepie

Research Manager/ Creator of Collection:

Dynowski, Witold

Author (of drawing, photo, record):

Szynkiewicz, Sławoj

Data:

1967

Accession number:

Nr inw. 2413 ; Nr inw. 2408 ; Nr inw. 2409 ; Nr inw. 2410 ; Nr inw. 2411

Subject and Keywords:

gościna ; głowa owcy ; jedzenie mongolskie ; przyjęcie uroczyste ; rola kobiety ; kobieta w kapeluszu ; Chałchasi ; Mongołowie

Relation:

Badania etnograficzne PAN w Mongolii ; Seria: Gościnność

Resource type:

Image

Detailed Resource Type:

Photography

Rights:

Creative Commons Attribution BY-SA 3.0 PL license

Terms of use:

Copyright-protected material. [CC BY-SA 3.0 PL] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY-SA 3.0 PL license, full text available at: ; -

Digitizing institution:

Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Projects co-financed by:

Operational Program Digital Poland, 2014-2020, Measure 2.3: Digital accessibility and usefulness of public sector information; funds from the European Regional Development Fund and national co-financing from the state budget. ; European Union. European Regional Development Fund

Access:

Open

×

Citation

Citation style: