Pasture landscape durability in the Beskid Mountains (Western Carpathians, Poland)

Sobala, Michał

doi:0016-7282 (print)

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Pasture landscape durability in the Beskid Mountains (Western Carpathians, Poland) Sobala, Michał

Object structure

Pasture landscape durability in the Beskid Mountains (Western Carpathians, Poland)

Geographia Polonica Vol. 91 No. 2 (2018)

Sobala, Michał : Autor

pasture landscape durability ; pasture landscape ; mountain land management ; agricultural abandonment ; mountain grazing ; rangeland pastures ; rangeland management ; West Carpathian Mountains ; Silesia and Żywiec Beskids

The agricultural abandonment and reforestation taking place over the last few decades in the Carpathians has led to accelerated transformation of pasture landscape. The trajectories of pasture landscape changes, the factors threatening and supporting the pastures’ traditional use have been established on the basis of archival and contemporary cartographic materials, historical scientific works and archival photographs. An attempt has also been made to assess pasture landscape durability. The major part of the former pasture landscape has evolved into forest or settlement landscapes. The pasture landscape durability will only be possible if the operations supporting the traditional mountain grazing are continued.

1. Affek A., 2013. Georeferencing of historical maps using GIS, as exemplified by the Austrian Military Surveys of Galicia. Geographia Polonica, vol. 86, no. 4, pp. 375-390. https://doi.org/10.7163/GPol.2013.30
2. BADORA K., 2014. Spatial system of landscape protection in Poland. Dissertations of Cultural Landscape Commission, no. 23, pp. 73-88.
3. Baldock D., Beaufoy G., Brouwer F., Godeschalk F., 1996. Farming at the margins: Abandonment or redeployment of agricultural land in Europe. London: Institute for European Environmental Policy.
4. Bernacka H., Simińska E., Niedźwiedzki P., 2011. Alternatywne metody wykorzystania owiec. Wiadomości Zootechniczne, vol. 49, no. 3, pp. 59-66.
5. Bičík I., Jeleček L., 2009. Land use and landscape changes in Czechia during the period of transition 1990-2007. Geografie–Sborník ČGS, vol. 114, no. 4, pp. 263-281.
6. Broda J., 1956. Gospodarka leśna w dobrach żywieckich do końca XVIII w. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
7. CZEKAJ M., ŻMIJA J., 2013. Common Agricultural Policy towards the development of mountain areas. Geomatics. Land management and Landscape, vol. 4, pp. 21-33.
8. Czylok A., Ślusarczyk M., Tyc A., Waga J.M., 2010. Wypas zwierząt gospodarczych jako sposób czynnej ochrony krajobrazu i różnorodności biologicznej rezerwatu przyrody Góra Zborów. Prace i Materiały Muzeum im. Prof. Władysława Szafera vol. 20, pp. 175-184.
9. Dorywalska E., 1969. Gospodarka na polanach i wypas szałaśniczy w Żabnicy. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Etnograficzna, vol. 13, pp. 65-131.
10. FINCK U., RIECKEN U., SCHRODER E., 2002. Pasture landscapes and nature conservation – New strategies for preservation of open landscapes in Europe [in:] B. Redecker, P. Finck, W. Hardtle, U. Riecken, E. Schroder (eds.), Pasture Landscape and Nature Conservation, Berlin Heidenberg New York: Springer, pp. 1-14.
11. Fogel A., 2014. Uwarunkowania prawnoustrojowe ochrony i kształtowania krajobrazu. Samorząd Terytorialny, vol. 12, no. 228, pp. 44-54.
12. Fogel A. (ed.), 2016. Ustawa krajobrazowa: Komentarze praktyczne. Warszawa: Wolters Kluwer.
13. Gellrich M., Baur P., Koch B., Zimmermann N.E., 2007. Agricultural land abandonment and natural forest re-growth in the Swiss mountains: A spatially explicit economic analysis. Agriculture, Ecosystems & Environment, vol. 118, no. 1-4, pp. 93-108. https://doi.org/10.1016/j.agee.2006.05.001
14. Gerard F., Petit S., Smith G., Thomson A., Brown N., Manchester S., Wadsworth R., Bugar G., Halada L., Bezak P., Boltiziar M., De Badts E., Halabuk A., Mojse M., Petrovic F., Gregor M., Hazeu G., Mucher C.A., Wachowicz M., Huitu H., Tuominen S., Kohler R., Olschofsky K., Ziese H., Kolar J., Sustera J., Luque S., Pino J., Pons X., Roda F., Roscher M., Feranec J., 2010. Land cover change in Europe between 1950 and 2000 determined employing aerial photography. Progress in Physical Geography, vol. 34, no 2, pp. 183-205. https://doi.org/10.1177/0309133309360141
15. Gerard F., Thomson A., Wadsworth R., Gregor M., Luque S., Sandra L., Huitu H., Kohler R., Olschofsky K., Hazeu G., Mucher S., Halada L., Bugar G., Pino J., 2006. Aerial photo interpretation and derived statistics from 59 samples distributed across Europe [in:] R. Köhler, K. Olschofsky, F. Gerard (eds.), Land cover change in Europe from the 1950 to 2000, Hamburg: Institute for World Forestry, University of Hamburg.
16. GORDON I.J., 1998. Natural Heritage Management – Herbivore Foraging. http://www.macaulay.ac.uk/annualreport/1998/nhmrd-98.pdf [27 March 2015].
17. Griffiths P., Kuemmerle T., Baumann M., Radeloff V.C., Abrudan I.V., Lieskovsky J., Munteanu C., Ostapowicz K., Hostert P., 2014. Forest disturbances, forest recovery, and changes in forest types across the Carpathian ecoregion from 1985 to 2010 based on Landsat image composites. Remote Sensing of Environment, vol. 151, pp. 72-88. https://doi.org/10.1016/j.rse.2013.04.022
18. Griffiths P., Müller M., Kuemmerle T., Hostert P., 2013. Agricultural land change in the Carpathian ecoregion after the breakdown of socialism and expansion of the European Union. Environmental Research Letters, vol. 8, no. 4, pp. 1-12. https://doi.org/10.1088/1748-9326/8/4/045024
19. Harnett D.C., 1995. Role of grazing and fire management in grassland diversity and production [in:] Proceedings from KSU Range. Field Day, USA: Kansas State University, pp. 72-76.
20. Jawor G., 2000. Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
21. JOURNAL OF LAWS, 2004. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Dz.U. 2004 nr 92 poz. 880 z późn. zm.
22. JOURNAL OF LAWS, 2015. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu. Dz.U. 2015, poz. 774.
23. KAWECKI W., 1939. Lasy Żywiecczyzny, ich teraźniejszość i przeszłość (zarys monograficzny). Prace Rolniczo-Leśne Polskiej Akademii Umiejętności, no. 35.
24. Kopczyńska-Jaworska B., 1967. Stosunki gospodarczo-społeczne w tradycyjnej kulturze Karpat Północnych. Vol. 1, Łódź: Uniwersytet Łódzki.
25. Kozak J., 2004. Współczesne zmiany powierzchni leśnej w górach świata. Przegląd Geograficzny, vol. 76, no. 3, pp. 307-326.
26. Kozak J., 2005. Zmiany powierzchni lasów w Karpatach Polskich na tle innych gór świata. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
27. KUBIJOWICZ W., 1927. Życie pasterskie w Beskidach Magórskich. Prace Komisji Etnograficznej PAU, no. 2.
28. Łajczak A., 2004. Etapy kształtowania się krajobrazu kulturowego gór w układzie wysokościowym, na przykładzie masywu Pilska w Beskidzie Żywieckim [in:] Myga-Piątek U. (ed.), Przemiany krajobrazu kulturowego Karpat. Wybrane aspekty, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, no. 3, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec, pp. 11-33.
29. Macdonald D., Crabtree J., Wiesinger G., Dax T., Stamou N., Fleury P., Lazpita J.G., Gibon A., 2000. Agricultural abandonment in mountain areas of Europe: Environmental consequences and policy response. Journal of Environmental Management, vol. 59, no. 1, pp. 47-69. https://doi.org/10.1006/jema.1999.0335
30. Maras S.S., Maras H.H., Aktug B., Maras E.E., Yildiz F., 2010. Typological error correction of GIS vector data. International Journal of the Physical Sciences, vol. 5, no. 5, pp. 476-483.
31. Mather A.S., 1992. The forest transition. Area, vol. 24, no. 4, pp. 367-379.
32. MATHER A.S., 2001. The transition from deforestation to reforestation in Europe [in:] A. Angelsen, D. Kaimowitz (eds.), Agricultural Technology and Tropical Deforestation, Wallingford-NewYork: CABI Publishing, pp. 35-52. https://doi.org/10.1079/9780851994512.0035
33. Meyfroidt P., Lambin E., 2011. Global forest transition: Prospects for an end to deforestation. Annual Review of Environment and Resources, vol. 36, pp. 343-371. https://doi.org/10.1146/annurev-environ-090710-143732
34. Metera E., Sakowski T., Słoniewski K., Romanowicz B., 2010. Grazing as a tool to maintain biodiversity of grassland – a review. Animal Science Papers and Reports, vol. 28, no. 4, pp. 315-334.
35. Michałek J., 2015. Współczesna rola pasterstwa w Beskidach [in:] Z. Wilczek (ed.), Podręcznik dobrych praktyk pasterskich, Będzin: Wydawnictwo Tekst, pp. 59-63.
36. EC, 2004. Mountain Areas in Europe: Analysis of mountain areas in UE member states, acceding and other European countries. European Commission, Nordregio Report, Stockholm: Contract Nordregio.
37. Munteanu C., Kuemmerle T., Boltiziar M., Butsic B.V., Gimmig U., Haladad L., Kaim D., Kiry G., Konkoly-Gyuró É., Kozak J., Lieskovský J., Mojses M., Müller D., Ostafin K., Ostapowicz K., Shandra O., Štych P., Walker S., Radeloff V.C., 2014. Forest and agricultural land change in the Carpathian region – A meta-analysis of long-term patterns and drivers of change. Land Use Policy, vol. 38, pp. 685-697. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2014.01.012
38. Munteanu C., Kuemmerle T., Boltižiar M., Lieskovsky J., Mojses M., Kaiim D., Konkolygyuro E., Mackovcin P., Müller D., Ostapowicz K., Radeloff V.C., 2017. Nineteenth-century land-use legacies affect contemporary land abandonment in the Carpathians. Regional Environmental Change vol. 17, no. 8, pp. 2209-2222. https://doi.org/10.1007/s10113-016-1097-x
39. Musiał W., 2008. Ekonomiczne i społeczne problemy rozwoju obszarów wiejskich Karpat Polskich. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
40. Müller D., Zeller M., 2002. Land use dynamics in the central highlands of Vietnam: A spatial model combining village survey data with satellite imagery interpretation. Agricultural Economics, vol. 27, no. 3, pp. 333-354. https://doi.org/10.1111/j.1574-0862.2002.tb00124.x ; https://doi.org/10.1016/S0169-5150(02)00073-7
41. Myga-Piątek U., 2012. Krajobraz kulturowy: Aspekty ewolucyjne i typologiczne. Katowice: Uniwersytet Śląski.
42. Myga-Piątek U., Chmielewski T.J., Solon J., 2015. The role of characteristic features, landmarks and determinants in classification and audit of the current landscapes. The Problems of Landscape Ecology, vol. 40, pp. 55-77.
43. Myga-Piątek U., Nita J., 2015. Landscape policy of Poland – The initial stage of implementation. Przegląd Geograficzny, vol. 85, no. 1, pp. 5-25. https://doi.org/10.7163/PrzG.2015.1.1
44. NIŻNIKOWSKI R., 2001. Znaczenie owiec i owczarstwa w Europie i na świecie. Roczniki Naukowe Zootechniki. Suplement, no. 11, pp. 35-46.
45. Niżnikowski R., 2006. Dokąd zmierza krajowe owczarstwo. Przegląd Hodowlany, vol. 7, pp. 6-9.
46. Nowakowski P., 2008. Uwarunkowania i perspektywy chowu przeżuwaczy na górskich użytkach zielonych. Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich, vol. 55, pp. 113-120.
47. Plieninger T., Drauxa H., Fagerholma N., Bielingc C., Bürgi M., Kizos T., Kuemmerle T. PRIMDAHL J., VERBURG P.H., 2016. The driving forces of landscape change in Europe: A systematic review of the evidence. Land Use Policy, vol. 57, pp. 204-214. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2016.04.040
48. Plit J., 2004. Przeobrażenia krajobrazów kulturowych Karpat polskich dawniej i dziś [in:] Myga-Piątek U. (ed.), Przemiany krajobrazu kulturowego Karpat. Wybrane aspekty, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, no. 3, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec, pp. 33-42.
49. Plit J., 2006. Analiza historyczna jako źródło informacji o środowisku przyrodniczym. Problemy Ekologii Krajobrazu, vol. 16, pp. 217-226.
50. Plit J., Myga-Piątek U., 2014. The degree of landscape openness as a manifestation of cultural metamorphose. Quaestiones Geographicae, vol. 33, no. 3, pp. 145-154. https://doi.org/10.2478/quageo-2014-0036
51. Rokicki T., 2010. Wpływ zmiany zasad dotowania na chów i hodowlę owiec w Polsce i UE. Problemy Rolnictwa Światowego, vol. 10, no. 1, pp. 106-115.
52. Rudel T.K., Perez-Lugo M., Zichal H., 2000. When fields revert to forest: Development and spontaneous reforestation in post-war Puerto Rico. Professional Geographer, vol. 52, no. 3, pp. 386-397. https://doi.org/10.1111/0033-0124.00233
53. Rudel T.K., Coomes O.T., Moran E., Achard R., Angelsen A., Xu J., Lambin E., 2005. Forest transitions: Towards a global understanding of land use change. Global Environmental Change, vol. 15, no. 1, pp. 23-32. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2004.11.001
54. Sawicki L., 1919. Szałaśnictwo w Górach Żywieckich. Materiały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnograficzne, vol. 14, pp. 137-183.
55. Sobala M., 2012. Application of Austrian cadastral maps in research on land use in the middle of 19th century. Polski Przegląd Kartograficzny, vol. 44, no. 4, pp. 324-333.
56. Sobala M., 2014. Pasture landscapes in Poland and Europe – selected types, examples and conservation methods. Dissertations of Cultural Landscape Commission, vol. 25, pp. 81-98.
57. SOBALA M., 2015. Optymalizacja użytkowania ziemi w obrębie wybranych typów krajobrazów kulturowych Beskidu Śląskiego i Żywieckiego. Sosnowiec: Archiwum Wydziału Nauk o Ziemi UŚ [typescript].
58. Sobala M., 2016. Landscape effects of the conflicts in the space management. The historical approach on the basis of the Silesian and Żywiec Beskids (West Carpathians, Poland). Environmental & Socio-economic Studies, vol. 4, no. 4, pp. 51-60. https://doi.org/10.1515/environ-2016-0024
59. Sobala M., Myga-Piątek U., 2016. The optimization of rural landscape in the light of the idea of sustainable development – the example of Poland. Quaestiones Geographicae, vol. 35, no. 3, pp. 61-73. https://doi.org/10.1515/quageo-2016-0027
60. SOBALA M., RAHMONOV O., MYGA-PIATEK U., 2017. Historical and contemporary forest ecosystem changes in the Beskid Mountains (southern Poland) between 1848 and 2014. iForest- -Biogeosciences and Forestry, vol. 10, pp. 939-947.
61. Solon J., Chmielewski T.J., Myga-Piątek U., Kistowski M., 2015. Identification and assessment of Polish landscapes – stages and methods of actions within the landscape audit in the administrative regions. Problems of Landscape Ecology, vol. 40, pp. 55-77.
62. Trzepacz P., 2012. Globalne problemy rolnictwa [in:] P. Trzepacz (ed.), Zrównoważony rozwój – wyzwania globalne: Podręcznik dla uczestników studiów doktoranckich, Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, pp. 103-139.
63. Verburg P.H., Berkel D.B., Doorn A.M., Eupen M., Heiligenberg H.R.M., 2009. Trajectories of land use change in Europe: A modelbased exploration of rural futures. Landscape Ecology, vol. 25, no. 2, pp. 217-232. https://doi.org/10.1007/s10980-009-9347-7
64. Wolski J., 2007. Przekształcenia krajobrazu wiejskiego Bieszczadów Wysokich w ciągu ostatnich 150 lat. Prace Geograficzne, 214, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
65. Wańkowicz W., 2015. Prawne podstawy zarządzania krajobrazem. Kraków: Instytut Architektury Krajobrazu, Politechnika Krakowska.