Falsyfikowanie "starożytności polskich" : o dwóch legendarnych obyczajach średniowiecznych wzmiankowanych w Satyrze albo Dzikim mężu Jana Kochanowskiego

Grześkowiak, Radosław (1968– )

doi:0029-8514

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Falsyfikowanie "starożytności polskich" : o dwóch legendarnych obyczajach średniowiecznych wzmiankowanych w Satyrze albo Dzikim mężu Jana Kochanowskiego Grześkowiak, Radosław (1968– )

Object structure

Falsyfikowanie "starożytności polskich" : o dwóch legendarnych obyczajach średniowiecznych wzmiankowanych w Satyrze albo Dzikim mężu Jana Kochanowskiego

Odrodzenie i Reformacja w Polsce T. 61 (2017)

Grześkowiak, Radosław (1968– )

Institute of History of the Polish Academy of Sciences

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii

Warszawa ; Warszawa

2017

p. 135-165 ; 24 cm ; Summary in English. Abstract in English and Polish.

Journal/Article

Kochanowski, Jan (1530-1584). Satyr albo Dziki mąż ; Kochanowski, Jan (1530-1584) - criticism and interpretation ; Poland - social life and customs - history ; social life and customs - in literature ; old custom ; knightly culture ; historical novel

In his Satyr, or The Wild Man Jan Kochanowski refers to two old-time customs: first that, during the mass, at the reading of the Gospel, old Poles were to half draw their swords in token of their readiness to defend the Christian faith (vv. 185–200), and the second that infamists were punished upon their honour in such a way that when they sat at table with other people, the host cut the tablecloth to indicate that he did not want to share a meal with them (vv. 231–236). The article analyses numerous references to those customs in the old-Polish literature (unanimously attesting to the lack of these rituals in the sixteenth to the eighteenth centuries), to indicate that both were literary legends.

A. D., Trancher la nappe, „Archives historiques et littéraires du Nord de la France et du Midi de la Belgique”, série 3, t. 2, 1851
M. Bogucka, Staropolskie obyczaje w XVI–XVII wieku, Warszawa 1994
A. Brückner, Dzieje kultury polskiej, t. 1: Od czasów przedhistorycznych do r. 1506, Kraków 1930
J. S. Bystroń, Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. Wiek XVI–XVIII, t. 2, wstęp J. Tazbir, Warszawa 1994
J. A. Chrościcki, Trzy frontispisy „Satyra albo Dzikiego Męża” Jana Kochanowskiego. O tapiseriach jagiellońskich, szlacheckim ruchu egzekucyjnym i tradycji ikonograficznej, w: Necessitas et ars. Studia staropolskie dedykowane Profesorowi Januszowi Pelcowi, t. 2, red. B. Otwinowska, A. Nowicka-Jeżowa, J. Kowalczyk, A. Karpiński, Warszawa 1993
F. S. Dmochowski, Dawne obyczaje i zwyczaje szlachty i ludu wiejskiego w Polsce i w ościennych prowincjach, Warszawa 1860
Z. Gloger, Encyklopedia staropolska, t. 3, Warszawa 1902
Ł. Gołębiowski, Domy i dwory przy tem opisanie apteczki, kuchni, stołów, uczt [...] i różnych obyczajowych szczegółów, Warszawa 1830
Ł. Gołębiowski, Dzieje Polski za Władysława Jagiełły i Władysława III-go, t. 2: Panowanie Władysława III z uwagami nad stanem kraju i rządem jego za Jagiellonów do 1506 r., Warszawa 1846
Ł. Gołębiowski, Lud polski, jego zwyczaje, zabobony, Warszawa 1830
R. Krzywy, Ideologia sarmacka wobec tradycji antycznej i renesansowego humanizmu (wprowadzenie do zagadnienia), w: Humanistyczne modele kultury nowożytnej wobec dziedzictwa starożytnego, red. M. Prejs, Warszawa 2010
R. Krzywy, Sztuka wyborów i dar inwencji. Studium o strukturze gatunkowej poematów Jana Kochanowskiego, Warszawa 2008
M. Lenart, Patavium, Pava, Padwa. Tło kulturowe pobytu Jana Kochanowskiego na terytorium Republiki Weneckiej, Warszawa 2013
W. A. Maciejowski, Pierwotne dzieje Polski i Litwy zewnętrzne i wewnętrzne, z uwagą na ościenne kraje, a mianowicie na Ruś, Węgry, Czechy i Niemcy, Warszawa 1846
W. A. Maciejowski, Polska aż do pierwszej połowy XVII wieku pod względem obyczajów i zwyczajów, t. 4, Petersburg–Warszawa 1842
K. W. Wójcicki, Zarysy domowe, t. 1, Warszawa 1842