A Marriage of Convenience: the Roman Catholic Church and Modernity in Nineteenth-Century Europe

Janowski, Maciej (1963– )

doi:0023-5903

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

A Marriage of Convenience: the Roman Catholic Church and Modernity in Nineteenth-Century Europe Janowski, Maciej (1963– )

Object structure

A Marriage of Convenience: the Roman Catholic Church and Modernity in Nineteenth-Century Europe

Kwartalnik Historyczny, Vol. 124 (2017) Special Issue

Janowski, Maciej (1963– )

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla ; Polskie Towarzystwo Historyczne

Instytut Historii PAN

dechristianization ; secularization ; laicization ; modernity ; nationalism ; civilization, modern - religious aspects - Christianity ; Roman Catholic Church ; Catholic Church - hiistory - 19th c ; Catholic Church and society - 19th c. ; Catholic Church and social problems - 19th c.

The article examines the problem of Dechristianization and secularization in nineteenth-century Europe, with a special emphasis on the Roman Catholic Church’s ways of reacting to modernity. The Church managed to come to terms with modernity and to escape secularization at the price of supporting modern radical nationalism in the early twentieth century.

Allport, Gordon W., ‘Jednostka i religia’, transl. Anna Bartkowicz and Irena Wyrzykowska, in idem, Osobowość i religia, Warsaw: Instytut Wydawniczy Pax, 1988, pp. 85–223.
Arnold, Claus, Mała historia modernizmu, Cracow: Wydawnictwo WAM, 2009.
Aronson, Eliot, Człowiek — istota społeczna, transl. Józef Radzicki, Warsaw: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978.
Aubert, Roger, et al., Historia Kościoła, 5 vols, Warsaw: Instytut Wydawniczy Pax, 1984–88, vol. 4: 1715–1848, vol. 5: 1848 do czasów współczesnych.
Auduc, Arlette, ‘Une difficile construction d’église en banlieue: l’exemple de Sainte-Marthe des Quatre Chemins à Pantin (1875–1897)’, Revue d’histoire de l’Église de France, 85, 1999, 215, pp. 291–314.
Barańska, Anna, Między Warszawą, Petersburgiem i Rzymem. Kościół a państwo w dobie Królestwa Polskiego, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2008.
Berger, Peter L., ‘Secularization Falsified’, First Things, February 2008, pp. 23–27.
Bismarck, Otto von, Gedanken und Erinnerungen, 3 vols, Berlin and Stuttgart: Cotta, 1921–22.
Blaschke, Olaf, ‘Das 19. Jahrhundert: Ein Zweites Konfessionelles Zeitalter?’, Geschichte und Gesellschaft, 26, 2000, 1, pp. 38–65.
Brundell, Barry, ‘Catholic Church Politics and Evolution Theory, 1894–1902’, British Journal for the History of Science, 34, 2001, 1 (March), pp. 81–95.
Buszko, Józef, Sejmowa reforma wyborcza w Galicji, 1905–1914, Warsaw: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1956.
Butterwick-Pawlikowski, Richard, ‘Między oświeceniem a katolicyzmem, czyli o katolickim oświeceniu i oświeconym katolicyzmie’, Wiek Oświecenia, 30, 2014, pp. 11–55.
Chadwick, Owen, The Secularization of the European Mind in the 19th Century, Cambridge: Cambridge University Press, 1990.
Clark, Christopher, ‘The New Catholicism and the European Culture Wars’, in Culture Wars. Secular-Catholic Conflict in Nineteenth-Century Europe, ed. Christopher Clark and Wolfram Kaiser, Cambridge: Cambridge University Press, 2003, pp. 11–46.
Clark, Jonathan C. D., ‘Secularization and Modernization: The Failure of a Grand Narrative’, Historical Journal, 55, 2012, 1, pp. 161–94.
Dębicka, Elżbieta, Genealogia psychiczna, ed. Jerzy Komorowski, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2012.
Draper, John William, History of the Conflict Between Religion and Science, New York: Appleton, 1875.
Dupanloup, Félix, La Convention du 15 Septembre et l’encyclique du 8 Décembre, Paris: Douniol, 1865.
Durkheim, Émile, Elementarne formy życia religijnego. System totemiczny w Australii, transl. Anna Zadrożyńska, Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010.
Fasora, Lukaš, ‘Sociální souvislosti procesu sekularizace v málych komunitách v letech 1890–1913’, in Sekularizace českých zemí v letech 1848–1914, ed. Lukaš Fasora, Jiří Hanuš and Jiří Malíř, Brno: Centrum pro studium demokracie a kultury, 2007, pp. 35–48.
Gilson, Étienne, Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, Warsaw: Instytut Wydawniczy Pax, 1987.
Górski, Karol, Zarys dziejów duchowości w Polsce, Cracow: Wydawnictwo Znak, 1986.
Gross, Michael B., ‘Kulturkampf and Unification: German Liberalism and the War Against the Jesuits’, Central European History, 30, 1997, 4, pp. 545–66.
Hazareesingh, Sudhir, ‘Religion and Politics in the Saint-Napoleon Festivity (1852–1870): Anti-Clericalism, Local Patriotism and Modernity’, English Historical Review, 119, 2004, 482 ( June), pp. 614–49.
Hennesey SJ, James, ‘Leo XIII: Intellectualizing the Combat with Modernity’, U.S. Catholic Historian, 7, 1988, 4 (Fall), pp. 393–400.
Himmelfarb, Gertrude, Lord Acton, Chicago: Routledge & Paul, 1952.
Jedlicki, Jerzy, Świat zwyrodniały. Lęki i wyroki krytyków nowoczesności, Warsaw: Sic!, 2000.
J. N. [Jan Nowodworski], ‘Narodowość’, in Encyklopedia kościelna podług teologicznej encyklopedii Wetzera i Weltego z licznymi jej dopełnieniami, ed. Rev. Michał Nowodworski, 33 vols, Warsaw: [n. pub.], 1873–1933, vol. 15, 1883, pp. 548–58.
Kehrer, Günter, Wprowadzenie do socjologii religii, transl. Janusz Piegza, 2nd edn, Cracow: Zakład Wydawniczy Nomos, 2006.
Kozyr-Kowalski, Stanisław, ‘Weberowska socjologia religii a teoria społeczeństwa jako całości’, in Max Weber, Szkice z socjologii religii, transl. Jerzy Prokopiuk and Henryk Wandowski, ed. Stanisław Kozyr-Kowalski, Warsaw: Książka i Wiedza, 1984, pp. 7–68.
Łazuga, Waldemar, Michał Bobrzyński. Myśl historyczna a działalność polityczna, Warsaw: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982.
Montalembert, Charles de, Catholic Interests in the Nineteenth Century, London: Dolman, 1852.
Montalembert, Charles de, Des intérêts catholiques au XIXe siècle, Brussels: Meline, Cans, 1852.
Newman, John Henry, Letter to J. Walker of Scarborough, 22 May 1868, in The Letters and Diaries of John Henry Newman, 32 vols, London: T. Nelson; Oxford: Oxford University Press, 1961–2008, vol. 24: A Grammar of Assent: January 1868 to December 1869, ed. Charles Stephen Dessain and Thomas Gornall, Oxford, 1973, pp. 77–78.
Murphy, Terrence, ‘Lord Acton and the Question of Moral Judgments in History: The Development of His Position’, Catholic Historical Review, 70, 1984, 2 (April), pp. 225–50.
Nipperdey, Thomas, Deutsche Geschichte 1800–1866, Munich: Beck, 1998.
O’Connell, Marvin R., Critics on Trial. An Introduction to the Catholic Modernist Crisis, Washington, DC: Catholic University of America Press, 1994.
O’Connell, Marvin R., ‘Ultramontanism and Dupanloup: The Compromise of 1865’, Church History, 53, 1984, 2 ( June), pp. 200–17 (p. 204).
Olszewski, Daniel, Kultura i życie religijne społeczeństwa polskiego w XIX wieku, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2014.
Ostrowski, Witold, ‘Książka z Littlemore’ [introduction], in John Henry Newman, O rozwoju doktryny chrześcijańskiej, Warsaw: Instytut Wydawniczy Pax, 1957, pp. 5–18.
Parandowski, Jan, Niebo w płomieniach, 13th edn, Warsaw: Czytelnik, 1976.
Pawluczuk, Włodzimierz, Światopogląd jednostki w warunkach rozpadu społeczności tradycyjnej, Warsaw: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972.
Péter, László, ‘Church-State Relations and Civil Society in Hungary. A Historical Perspective,’ in László Péter, Hungary’s Long Nineteenth Century. Constitutional and Democratic Traditions in a European Perspective. Collected Studies, ed. Miklós Lojkó, Leiden and Boston: Brill, 2012, pp. 405–37.
Péter, László, ‘Hungarian Liberals and Church-State Relations’, in Hungary and European Civilization, ed. György Ránki, Budapest: Akadémiai Kiadó, 1989, pp. 79–138.
‘Pismo XX Biskupów polskich’, Czas, 66, 17 April 1913, no. 177, afternoon edition, p. 1.
Porter-Szűcs, Brian, Faith and Fatherland. Catholicism, Modernity and Poland, New York: Oxford University Press, 2011.
Romanowiczówna, Zofia, Dziennik lwowski 1842–1930, ed. Zbigniew Sudolski, 2 vols, Warsaw: Wydawnictwo Ancher, 2005.
Smout, Thomas Christopher, A Century of the Scottish People 1830–1950, London: Collins, 1986.
[Teodorowicz, Józef], Stańczyk bez teki. Odpowiedź na ‘Dialog o zasadach i kompromisach’, Warsaw: [n. pub.], 1917.
Veuillot, Louis, The Liberal Illusion, Washington, DC: National Catholic Welfare Conference, 1939.
Veuillot, Louis, L’illusion libérale, 5th edn, Paris: Palmé, 1866.
Zaleska, Ilona, Kościół a Narodowa Demokracja w Królestwie Polskim do wybuchu I wojny światowej, Warsaw: Wydawnictwo DiG, 2014.
Zamoyska, Jadwiga, Wspomnienia, ed. Maria Czapska, London: Świderski, 1961.
Zielińska, Katarzyna, Spory wokół teorii sekularyzacji, Cracow: Zakład Wydawniczy Nomos, 2009.
Żarnowska, Anna, Robotnicy Warszawy na przełomie XIX i XX wieku, Warsaw: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985.
Zdziechowski, Marian, Pesymizm, romantyzm a podstawy chrześcijaństwa, 2 vols, Cracow: [n. pub.], 1914.
Zieliński, Zygmunt, Papiestwo i papieże dwóch ostatnich wieków, 2nd edn amended, 2 vols, Poznań: Księgarnia Świętego Wojciecha, 1986.