Wielokryterialny wybór strategii rozwoju wybranej gminy wiejskiej (na przykładzie gminy Rzekuń) = Multi-criteria choice of development strategy for a selected rural commune (case-study of the Rzekuń commune)

Kobryń, Andrzej; Kretuński, Marcin

doi:1642-4689

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Wielokryterialny wybór strategii rozwoju wybranej gminy wiejskiej (na przykładzie gminy Rzekuń) = Multi-criteria choice of development strategy for a selected rural commune (case-study of the Rzekuń commune) Kobryń, AndrzejKretuński, Marcin

Object structure

Studia Obszarów Wiejskich = Rural Studies, t. 47

Kobryń, Andrzej ; Kretuński, Marcin

Wsie -- Polska -- 1990- -- czasopisma [KABA] ; Wsie -- czasopisma [KABA] ; Polityka rolna -- Polska -- 1990- -- czasopisma [KABA] ; strategia rozwoju ; zrównoważony rozwój ; wielokryterialna analiza decyzji

W artykule zaprezentowano koncepcję podejmowania decyzji dotyczących wyboru strategii rozwoju gminy przy użyciu wielokryterialnej analizy decyzji MCDA (Multi-Criteria Decision Analysis), która jest dobrze znana na całym świecie, ale wciąż niedoceniana w Polsce. Proponowane podejście opisano na przykładzie wybranej gminy Rzekuń k. Ostrołęki, w której przestała już obowiązywać strategia rozwoju gminy. Oznacza to, że jest zalecane opracowanie nowej strategii i powinno to nastąpić możliwie szybko. Przedmiotem analizy w niniejszym artykule są cztery warianty strategii, które zostały rozpatrzone z uwzględnieniem dwunastu kryteriów (ekonomicznych, społecznych i środowiskowych). Do oceny rozpatrywanych wariantów strategii została użyta metoda PROMETHEE, jedna z najbardziej popularnych metod MCDA. W rezultacie przeprowadzonych analiz został wybrany wariant strategii rozwoju, który zakłada przeobrażenia gminy w kierunku osadniczo-usługowym.

1. Behzadian M., Kazemzadeh R.B., Albadvi A., Aghdasi M., 2010, PROMETHEE: A comprehesive literature review on methodologies and applications, European Journal of Operational Research, 200 (1), s. 198–215.
https://doi.org/10.1016/j.ejor.2009.01.021 -
2. Behzadian M., Khanmohammadi O.S., Yazdani M., Ignatius J., 2012, A state of the art survey of TOPSIS applications, Expert Systems with Applications, 39 (17), s. 13051–13069.
https://doi.org/10.1016/j.eswa.2012.05.056 -
3. Borys T. (red.), 2005, Wskaźniki zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Warszawa-Białystok.
4. Brans J.P., Mareschal B., 2005, PROMETHEE methods, [w:] J. Figueira, S. Greco, M. Ehrgott (red.), Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys, Springer, New York, s. 163–196.
5. Domański B., 2004, Krytyka pojęcia rozwoju a studia regionalne, Studia Regionalne i Lokalne, 54 (2).
6. Goodwin P., Wright G., 2011, Analiza decyzji, Oficyna Wolters Kluwer, Warszawa.
7. Ishizaka A., Nemery P., 2013, Multi-criteria decision analysis: Methods and software, Chichester, John Wiley & Sons Ltd.
https://doi.org/10.1002/9781118644898 -
8. Kistowski M., 2003, Regionalny model zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska Polski a strategie rozwoju województw, Wydawnictwo Naukowe Bogucki, Poznań.
9. Kobryń A., 2014, Wielokryterialne wspomaganie decyzji w gospodarowaniu przestrzenią, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
10. Krzysztofek K., Szczepański M.S., 2005, Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
11. Kudłacz T., 1999, Programowanie rozwoju regionalnego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
12. Rycharski T., 2004, Audyt zrównoważonego rozwoju gminy miejskiej Ostrów Wielkopolski, United Nations Development Program Poland, Warszawa.
13. Sipahi S., Timor M., 2010, The analytic hierarchy process and analytic network process: an overview of applications, Management Decision, 48 (5), s. 775–808.
https://doi.org/10.1108/00251741011043920 -
14. Strategia Rozwoju gminy Rzekuń do roku 2011, 2007, "EKOL-EKON" Biuro Studiów Ocen Strategicznych w Ostrołęce, Rzekuń.
15. Strzelecki Z., 2008, Gospodarka regionalna i lokalna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
16. Strzelecki Z., 2014, Potencjały rozwojowe i zarządzanie strategiczne w gminach Mazowsza: raport z wyników badania IDI w samorządach gminnych województwa mazowieckiego, Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego, Warszawa.
17. Triantaphyllou E., 2002, Multi-criteria decision making methods: A comparative study, Kluwer Academic Publishers, Boston.
18. Trzaskalik T. (red.), 2014, Wielokryterialne wspomaganie decyzji. Metody i zastosowania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
19. Zaucha J., 2012, Synteza aktualnego stanu wiedzy dotyczącej rozwoju sustensywnego i spójności terytorialnej w planowaniu przestrzennym (analiza dokumentów UE, BSR i polskich), Instytut Rozwoju, Sopot.
20. Zaucha J., Brodzicki T., Ciołek D., Komornicki T., Mogiła Z., Szlachta J., Zaleski J., 2015, Terytorialny wymiar wzrostu i rozwoju, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
21. Ziółkowski M., 2000, Proces formułowania strategii rozwoju gminy, Instytut Przedsiębiorczości i Samorządności, Warszawa.
22. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz.U. 1990 nr 16 poz. 95.
23. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, Dz.U. 2004 nr 92 poz. 880.