Long-distance connections of the south-eastern peripheries of the Lublin region at the time of the Lusatian culture in the light of archival and newly discovered materials

Kłosińska, Elżbieta Małgorzata; Sadowski, Sylwester

doi:0081-3834

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Long-distance connections of the south-eastern peripheries of the Lublin region at the time of the Lusatian culture in the light of archival and newly discovered materials Kłosińska, Elżbieta MałgorzataSadowski, Sylwester

Struktura obiektu

Long-distance connections of the south-eastern peripheries of the Lublin region at the time of the Lusatian culture in the light of archival and newly discovered materials

Sprawozdania Archeologiczne 69 (2017)

Kłosińska, Elżbieta Małgorzata ; Sadowski, Sylwester

Instytut Archeolgoii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Sieniocha rzeka ; łużycka kultura ; brązu epoka ; żelaza e. wczesna ; przedmioty brązowe

Considering the background of the Lublin Region (Poland), the valley of the Sieniocha river can be described as an area replete with bronze objects dated to the period of the Lusatian culture. Most of them are imports, as their manufacturing was usually beyond the local metallurgists’ skills, chiefl y due to the lack of raw materials. The fi nds originate from distant territories and represent various infl uences (Thraco-Cimmerian, Scythian, of the Hallstatt culture, Scandinavian or from the area of the Volga-Kama rivers). Their presence indicates that the valley used to be a territory, where different cultural connections functioned. The location of the land was conducive to movement of people and cultural interactions.

Antoniewicz W. 1928. Archeologia Polski. Zarys czasów przedhistorycznych i wczesnodziejowych na ziem Polski. Warszawa: Wydawnictwo Trzaska, Evert i Michalski.
Badou E. 1960. Die regionale und chronologische Einleitung der jüngeren Bronzezeit im Nordischen Kreis (= Acta Universitatis Stockholmiensis, Studies in North-European Archaeology 1). Stockholm-Göteborg-Uppsala: Almqvist & Wiksell.
Bandrivs’kyj M. 1998. Zum frühesten Muster des skythischen Tierstils in der Westukraine. In B. Hänsel and J. Machnik (eds.), Karpatenbecken und osteuropäische Steppe. Nomadenbewegungen und Kulturaustausch in der vorchristlichen Metallzeit (4000-500 v. Ch.) (= Südosteuropa- Schriften 20, Prähistorische Archäologie in Südosteuropa 12). München-Rahden: Verlag Marie Leidorf GmbH, 467-471.
Bandrivskiy M. and Krushelnitska L. 1998. Osnovni periodi rozvitku Visotskoy kultury (za materiałami pokhovalnikh pamiatok). Zapiski Naukovogo Tovaristva imeni T. G. Shewchenka 235 (= Pratsi Arkheologichnoy Komisyi). 193-247.
Baron J., Miazga B. and Nowak K. 2014. Functions and contexts of Bronze age metal casting moulds from Poland. Bulletin de la Société Préhistorique de Françe 111(2), 325-338.
Blajer W. 2001. Skarby przedmiotów metalowych z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na ziemiach polskich. Kraków: Księgarnia Akademicka w Krakowie.
von Brunn W. A. 1981. Eine Deutung spätbronzezeitlicher Hortfunde zwischen Elbe und Weichsel (=Bericht der Römisch-Germanischen Kommision 61). Mainz am Rhein: Philipp von Zabern.
Bukowski Z. 1976. Elementy wschodnie w kulturze łużyckiej u schyłku epoki brązu. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Ossolineum.
Bukowski Z. 1998. Pomorze w epoce brązu w świetle dalekosiężnych kontaktów wymiennych. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe w Gdańsku.
Chochorowski J. 1993. Ekspansja kimmeryjska na tereny Europy środkowej. Kraków: Wydawnictwo UJ w Krakowie.
Chochorowski J. 1999. Żelazny oręż barbarzyńców – wczesna epoka żelaza poza zasięgiem cywilizacji klasycznych. In J. K. Kozłowski (ed.), Encyklopedia Historyczna Świata 1. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres w Krakowie, 304-395.
Cichoszewska H. 1922-1924. Nowe nabytki Muzeum Wielkopolskiego w latach 1911-1921. Przegląd Archeologiczny 2, 125-134.
Čivilytė A. 2008. Einige Aspekte der bronzezeitlichen Metallurgie in den Baltischen Ländern. In M. Mogielnicka- Urban (ed.), Opera ex aere. Studia z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza dedykowane profesorowi Janowi Dąbrowskiemu przez przyjaciół, uczniów i kolegów z okazji siedemdziesięciolecia urodzin. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 151-158.
Cofta-Broniewska A. 1996. Metalurgia brązu w świetle źródeł archeologicznych. In A. Cofta-Broniewska and Z. Hensel (eds.), Metalurgia brązu pradziejowych społeczeństw Kujaw (= Studia i Materiały do Dziejów Kujaw 7). Poznań: Wydawnictwo UAM w Poznaniu, 1-127.
Czopek S. 1996. Grupa tarnobrzeska nad środkowym Sanem i dolnym Wisłokiem. Rzeszów: Wydawnictwo Poligrafi a Mitel w Rzeszowie.
Czopek S. 2004. Cmentarzysko ciałopalne z wczesnej epoki żelaza w Knapach. Rzeszów: Wydawnictwo Poligrafi a Mitel w Rzeszowie.
Dąbrowski J. 1984. Zur Frage der nordwestlichen Auswirkungen der Lausitzer Keramik. Bemerkungen zur Bearbeitung des Fundmaterials aus Hallunda. Przegląd Archeologiczny 31(1983), 145-158.
Durczewski D. 1961. Skarby halsztackie z Wielkopolski. Przegląd Archeologiczny 35, 7-108.
Dzięgielewski K. 2012. Problemy synchronizacji danych paleoklimatycznych i archeologicznych na przykładzie tzw. wahnięcia subatlantyckiego. In W. Blajer (ed.), Peregrinationes archaeologicae in Asia et Europa Joanni Chochorowski dedicatae. Kraków: Wydawnictwo Profi l-Archeo w Pękowicach k/Krakowa, 109-119.
Frazer J. G. 1971. Złota gałąź. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy w Warszawie.
Gawrysiak L. 2004. Mapa rzeźby województwa lubelskiego. Lublin: Zakład Geomorfologii UMCS w Lublinie.
Gedl M. 1995. Die Sicheln in Polen. Prähistorische Bronzefunde XVIII/4. Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
Gedl M. 1999. Skarb wyrobów brązowych z Przemyśla. Rocznik Przemyski 35(2), 67-74.
Głosik J. 1968. Kultura strzyżowska. Materiały Starożytne 11, 7-114.
Gumiński W. 1989. Gródek Nadbużny. Osada kultury pucharów lejkowatych. Wrocław – Warszawa –Kraków – Gdańsk – Łódź: Ossolineum.
Kłosińska E. 2003. Czekan żelazny z miejscowości Werchrata, pow. Lubaczów. Archeologia Polski Środkowowschodniej 6, 219-221.
Kłosińska E. 2005. Na południowo-wschodnich peryferiach popielnicowego świata – sytuacja kulturowa i osadnicza w młodszej epoce brązu i we wczesnej epoce żelaza w dorzeczu Huczwy i górnego Bugu. In S. Czopek (ed.), Problemy kultury wysockiej. Rzeszów: Wydawnictwo Poligrafi a Mitel w Rzeszowie, 161-192.
Kłosińska E. 2005. Znalezisko brązowego sierpa z okolic Biłgoraja. Archeologia Polski Środkowowschodniej 7, 216-218.
Kłosińska E. M. 2006. Nowe znaleziska brązowych siekier z tuleją z Lubelszczyzny. Archeologia Polski Środkowowschodniej 8, 307-316.
Kłosińska E. M. 2006. Sprawozdanie z badań na cmentarzysku ludności kultury łużyckiej w Perespie, pow. tomaszowski w sezonach 2003-2004. Archeologia Polski Środkowowschodniej 8, 63-69.
Kłosińska E. M. 2007. Nowe zabytki brązowe wschodniej proweniencji z Lubelszczyzny. Archeologia Polski Środkowowschodniej 9, 273-278.
Kłosińska E. M. 2007. Południowo-wschodnie rubieże Lubelszczyzny w czasach kultury łużyckiej i pomorskiej. In E. Banasiewicz-Szykuła (ed.), Archeologia południowo-wschodniej Lubelszczyzny (= Skarby z Przeszłości 9). Lublin: Wydawnictwo GAUDIUM w Lublinie, 107-131.
Dzięgielewski K. 2012. Problemy synchronizacji danych paleoklimatycznych i archeologicznych na przykładzie tzw. wahnięcia subatlantyckiego. In W. Blajer (ed.), Peregrinationes archaeologicae in Asia et Europa Joanni Chochorowski dedicatae. Kraków: Wydawnictwo Profi l- Archeo w Pękowicach k/Krakowa, 109-119.
Krushelnitska L. I. 1985. Vzayemozviazki naselennia Prikarpattia i Volini z plemenami Skhidnoy i Tsentralnoy Evropy (rubizh epoh bronzi i zaliza). Kiiv: Izdatelstvo „Naukova Dumka”.
Kuz΄minych S. V. 1995. Osteuropäische und fennoskandische Tüllenbeile des MälarTyps: ein Rätsel der Archäeologie. Fennoscandia Archaeologica 13, 3-27.
Lityńska-Zając M. 2005. Chwasty w uprawach roślinnych w pradziejach i wczesnym średniowieczu. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Krakowie.
Metzner-Nebelsick C. 2002. Der „Thrako-Kimmerische” Formenkreis aus der Sicht der Urnenfelderund Hallstattzeit im südöstlichen Pannonien, Teil 1 – Text, Teil 2 – Katalog und Tafeln (= Vorgeschichtliche Forschungen 23). Rahden-Leidorf: Verlag Marie Leidorf GmbH.
Mozsolics A.1985. Bronzefunde aus Ungarn. Depodfundhorizonte von Aranyos, Kurd und Gyermely. Budapest: Akadémiai Kiadò.
Niedźwiedź J. 1990. Badania archeologiczne na stan. 9 w Komarowie. Sprawozdania z badań terenowych w województwie zamojskim w 1990 roku. Zamość, 30-33.
Niedźwiedź J. 1991. Czwarty sezon badań na cmentarzysku kultury łużyckiej w Komarowie stan. 9. Sprawozdania z badań terenowych w województwie zamojskim w 1991 roku. Zamość, 19-20.
Niedźwiedź J. 1998 Zabytki brązowe z Gródka nad Bugiem stan. 6, gm. Hrubieszów. In J. Ilkjær and A. Kokowski (eds.), 20 lat archeologii w Masłomęczu 1: Weterani. Lublin: Wydawnictwo UMCS w Lublinie, 149-152.
Niedźwiedź J. 1999. Badania ratownicze na cmentarzysku kultury łużyckiej w Gródku nad Bugiem, stan. 1B, pow. Hrubieszów, w 1998 roku. Archeologia Polski Środkowowschodniej 4, 107-112.
Nogaj-Chachaj J.1991. Środowisko geografi czne Wyżyn Lubelsko-Wołyńskich w okresie atlantyckim i subborealnym. In. J. Gurba (ed.), Schyłek neolitu i wczesna epoka brązu w Polsce środkowowschodniej (materiały z konferencji) (= Lubelskie Materiały Archeologiczne 6), 39-46.
Nogaj-Chachaj J. 2001. Człowiek i środowisko przyrodnicze Kotliny Hrubieszowskiej u schyłku plejstocenu i w holocenie. In. A. Kokowski, H. Landecka, and D. Kopciowski (eds.), Rzymskie dzieje Kotliny Hrubieszowskiej (= Skarby z Przeszłości 3). Lublin: Ofi cyna Wydawnicza ”ELPress” w Lublinie, 7-19.
Novotná M. 1980. Die Nadeln in der Slowakei. Prähistorische Bronzefunde XIII/6. München: C. H. Beck΄sche Verlagsbuchandlung München.
Novotná M. 1984. Halsringe und Diademe in der Slowakei. Prähistorische Bronzefunde XI/4, München: C. H. Beck΄sche Verlagsbuchandlung München.
Okulicz Ł. 1976. Osadnictwo strefy wschodniobałtyckiej w I tysiącleciu przed naszą erą. Wrocław –Warszawa – Kraków – Gdańsk: Ossolineum.
Poklewski T. 1954. Halsztacki zespół ozdób brązowych z Wakijowa, pow. Tomaszów Lubelski. Wiadomości Archeologiczne 20, 267-275.
Ralska-Jasiewiczowa M. 1999. Zmiany roślinności w późnym holocenie i ich związek z rozwojem osadnictwa. In L. Starkel (ed.), Geografi a Polski. Środowisko przyrodnicze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN w Warszawie, 119-127.
Rogatko J. 1990. Zabytki z kolekcji Piotra Kani z Gródka nad Bugiem, woj. zamojskie. Lubelskie Materiały Archeologiczne 3, 183-200.
Sadowski S. 2012. Nowe znalezisko czekana typu scytyjskiego z południowo-wschodniej Polski. In W. Blajer (ed.), Peregrinationes archaeologicae in Asia et Europa Joanni Chochorowskidedicatae, Kraków: Wydawnictwo Profi l-Archeo w Pękowicach k/Krakowa, 385-390.
Salaš M. 2005. Bronzové depoty střední až pozdní doby bronzové na Moravě a ve Slezsku (I i II), Brno: Moravské zemské muzeum.
Schmid-Sikimić B. 1996. Der Arm- und Beinschmuck der Hallstattzeit in der Schweiz: mit einem Anhang der Gürtelhaken und Gürtelhänge der Hallstattzeit im schweizerischen Mittelland, Jura und Wallis. Prähistorische Bronzefunde X/5. Stuttgart: Franz Steiner Verlag Stuttgart.
Sommerfeld Ch. 1994. Gerätegeld Sichel. Studien zur monetären Struktur bronzezeitlicher Horte im nördlichen Mitteleuropa (= Vorgeschichtliche Forschungen 19). Berlin-New York: Walter de Gruyter & Co.
Stańczyk D. 1996. Pogranicze polsko-ruskie odcinka nadbużańskiego w świetle źródeł ruskich XII –XIV wieku i w historiografi i. In. M. Parczewski and S. Czopek (eds.), Początki sąsiedztwa. Pogranicze etniczne polsko-rusko-słowackie w średniowieczu. Rzeszów: Wydawnictwo Poligrafi a Mitel w Rzeszowie, 205-213.
Sulimirski T. 1931. Kultura wysocka. Kraków: Wydawnictwo PAU w Krakowie.
Sulimirski T. 1936. Scytowie na Zachodniem Podolu. Lwów: Lwowskie Towarzystwo Prehistoryczne we Lwowie.
Terenozhkin A. I. 1976. Kimmerijcy. Kiev: Izdatelstvo „Naukova Dumka”.
Sprockhoff E. 1956. Jungbronzezeitliche Hortfunde der Südzone des Nordischen Kreises (Periode V). Mainz: Römisch-Germanisches Zentralnuseum.
Urban D. 2004. Siedliska hydrogeniczne oraz geneza i ewolucja wybranych torfowisk dolinowych Wyżyny Lubelskiej i Wołyńskiej. Lublin: Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Rzeszowie.
Waluś A. 1982. Dwa warsztaty odlewnictwa brązu z osiedla obronnego kultury kurhanów zachodniobałtyjskich w Tarławkach, woj. suwalskie. Pamiętnik Muzeum Miedzi 1, 243-248.
Wichrowski Z. 1989. Osadnictwo kultury łużyckiej we Wronowicach-Paprzycy, woj. zamojskie, stan. 5a i 5b. Prace i Materiały Zamojskie 2, 98-138.
Woźniak M. 2009. Komarów stan. 9. Cmentarzysko kultury łużyckiej w południowo-wschodniej Lubelszczyźnie. Warszawa (typescript of MA thesis in the Archive of Institute of Archaeology, Warsaw University).
Żurowski J. 1927. Skarby halsztackiego okresu z doliny Dunajca. Prace i Materjały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnografi czne 4, 3-112+ tabl.
Żurowski K. 1948-1949. Zabytki brązowe z młodszej epoki brązu i wczesnego okresu żelaza z dorzecza górnego Dniestru. Przegląd Archeologiczny 8, 155-247.