„Zwyczajem kawalerów ziemskich postępuje z nią Oblubieniec”. Pierwotna dedykacja „Pobożnych pragnień” Aleksandra Teodora Lackiego jako autorski projekt lektury emblematów Hermana Hugona

Grześkowiak, Radosław

doi:0031-0514

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

„Zwyczajem kawalerów ziemskich postępuje z nią Oblubieniec”. Pierwotna dedykacja „Pobożnych pragnień” Aleksandra Teodora Lackiego jako autorski projekt lektury emblematów Hermana Hugona Grześkowiak, Radosław

Object structure

„Zwyczajem kawalerów ziemskich postępuje z nią Oblubieniec”. Pierwotna dedykacja „Pobożnych pragnień” Aleksandra Teodora Lackiego jako autorski projekt lektury emblematów Hermana Hugona

Pamiętnik Literacki Z. 1 (2015)

Grześkowiak, Radosław

Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Warszawa

2015

Streszcz. ang. ; Zadanie finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu Działalność upowszechniająca naukę 2016-2018: "Pamiętnik Literacki" – zwiększenie potencjału naukowego, poziomu umiędzynarodowienia i stopnia oddziaływania pisma przez efektywne upowszechnianie w Internecie

Czasopismo/Artykuł

Pobożne pragnienia Aleksandra Teodora Lackiego ; Pia desideria Hermana Hugona ; emblematy ; dedykacja dla Konstancji Krystyny Wielopolskiej ; dedykacja dla Gryzeldy Konstancji Wiśniowieckiej

1. A. Adams, S. Rawles, A. Saunders, A Bibliography of French Emblem Books of the Sixteenth and Seventeenth Centuries. T. 1–2. Genève 1999–2000.
2. Z. Anusik, O książętach Wiśniowieckich i czasach, w których żyli. Suplement do monografii rodu. „Przegląd Nauk Historycznych” 2009, nr 2, s. 203–204.
3. E. Arwaker, The Preface. W: H. Hugo, Pia desideria or Divine Addresses. Englished by E. Arwaker. London 1686, k. A2r.
4. U. Augustyniak, Instrukcja Bogusława Radziwiłła dla opiekunów jego córki, Ludwiki Karoliny. (Przyczynek do edukacji młodej ewangeliczki w końcu XVII wieku). „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” t. 36 (1991).
5. A. i A. de Backer, Ch. Sommervogel, Bibliothèque des écrivains de la Compagnie de Jésus. Nouvelle édition. T. 4: Haakman–Lorette. Paris 1893, szp. 513–520.
6. S. Baczewski, Szlachectwo. Studium z dziejów idei w piśmiennictwie polskim. Druga połowa XVI wieku – XVII wiek. Lublin 2009.
7. B. Bannasch, Zwischen Jakobsleiter und Eselsbrücke. Das „bildende Bild” im Emblem- und Kinderbilderbuch des 17. und 18. Jahrhunderts. Göttingen 2007.
8. J. Bar, Z dziejów wychowania dziewcząt w dawnej Polsce (Zakład Panien Prezentek w Krakowie 1627–1948). „Prawo Kanoniczne” 1959, nr 3/4.
9. H. Barycz, Andrzej Maksymilian Fredro wobec zagadnień wychowawczych. Kraków 1948.
10. H. Barycz, Kartka z dziejów staropolskiego wychowania dziewcząt. „Nasza Przeszłość” t. 4 (1948).
11. L. Black, Popular Devotional Emblematics. A Comparison of Sucquet’s „Le Chemin de la Vie Éternele” and Hugo’s „Les Pieux Désirs”. „Emblematica” 1995, nr 1.
12. P. Buchwald-Pelcowa, Emblematy w drukach polskich i Polski dotyczących XVI–XVIII wieku. Bibliografia. Wrocław 1981.
13. P. Buchwald-Pelcowa, Inwentarz biblioteki Jana Kazimierza Grabskiego z 1691 roku. W: Historia literatury i historia książki. Studia nad książką i literaturą od średniowiecza po wiek XVIII. Kraków 2005.
14. P. Buchwald-Pelcowa, Na pograniczu emblematów i stemmatów. W zb.: Słowo i obraz. Materiały Sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Nieborów, 29 września – 1 października 1977 r. Red. A. Morawińska. Warszawa 1982.
15. P. Buchwald-Pelcowa, Typologia polskich książek emblematycznych. „Barok” 1996, nr 1.
16. P. F. Campa, Emblemata Hispanica. Addenda et Corrigenda. „Emblematica” t. 11 (2001).
17. P. F. Campa, Emblemata Hispanica. An Annotated Bibliography of Spanish Emblem Literature to the Year 1700. Durham–London 1990.
18. P. F. Campa, The Spanish and Portuguese Adaptations of Herman Hugo’s „Pia Desideria”. W zb.: Emblematic Perceptions. Essays in Honor of William S. Heckscher on the Occasion of his Ninetieth Birthday. Ed. P. M. Daly, D. S. Russel. Baden-Baden 1997.
19. M. Cubrzyńska-Leonarczyk, Katalog druków supraskich. Warszawa 1996.
20. I. Czamańska, Wiśniowieccy. Monografia rodu. Poznań 2007.
21. B. Czarski, Stemmaty w staropolskich książkach, czyli Rzecz o poezji heraldycznej. Warszawa 2012.
22. A. Czyż, „Namilszy ognisty”. Drużbicki i rozmyślania ocalające. W: Światło i słowo. Egzystencjalne czytanie tekstów dawnych. Warszawa 1995.
23. P. M. Daly, R. Dimler, The New Edition of Herman Hugo’s „Pia Desideria” in Polish and Recent Hugo Scholarship. „Emblematica” t. 12 (2002).
24. O. Dambre, Nabeschouwingen over „Pia desideria” (1624) en „Goddelijcke Wenschen” (1629). „Spiegel der Letteren” R. 2 (1958).
25. R. Dekoninck, Ad imaginem. Status, fonctions et usages de l’image dans la littérature spirituelle jésuite du XVIIe siècle. Genève 2005.
26. F. Dietz, Gedrukte boeken, met de pen gelezen. Sporen van leesinterpretaties in de religieuze manuscriptcultuur. „De Zeventiende Eeuw” 2010, nr 2.
27. F. Dietz, Literaire levensaders. Internationale uitwisseling van woord, beeld en religie in de Republiek. Hilversum 2012.
28. F. Dietz, Media Literate Catholics: Seeing, Reading and Writing in Early Modern Participatory Culture. „Authorship” 2013, nr 2.
29. F. Dietz, „Pia desideria” through Children’s Eyes: The Eighteenth-Century Revival of „Pia desideria” in a Dutch Children’s Book. „Emblematica” t. 17 (2009).
30. F. Dietz, E. Stronks, K. Zawadzka, Rooms-katholieke „Pia desideria”-bewerkingen in internationaal perspectief. „Internationale Neerlandistiek” 2009, nr 3.
31. G. R. Dimler, Edmund Arwaker’s Translation of the „Pia Desideria”. The Reception of a Continental Jesuit Emblem Book in Seventeenth-Century England. W zb.: The English Emblem and the Continental Tradition. Ed. P. M. Daly. New York 1988.
32. J. Długosz, Księgozbiór Aleksandra Michała Lubomirskiego w świetle inwentarza z 1678 r. „Ze Skarbca Kultury” z. 23 (1972), s. 37 (nr 220).
33. Emblematy w ossolińskich zbiorach druków i rękopisów XVI–XVIII w. Katalog wystawy. Oprac. D. Platt. Wrocław 1995, s. 23 (nr 52).
34. B. Fabiani, Warszawska pensja panien wizytek w latach 1655–1680. W zb.: Warszawa XVI–XVII wieku. Oprac. A. Wawrzyńczyk, A. Sołtan. Z. 2. Warszawa 1977.
35. J. A. de Freitas Carvalho, As lágrimas e as setas. Os „Pia Desideria” de Herman Hugo, S.J., em Portugal. „Via Spiritus” t. 2 (1995).
36. D. Graham, „Emblema multiplex”. Towards a typology of emblematic forms, structures and functions. W zb.: Emblem Scholarship: Directions and Developments. A Tribute to Gabriel Hornstein. Ed. P. M. Daly. Turnhout 2005.
37. R. Grześkowiak, Emblematyczna „pompa nuptialis”. Zbiory „symboli weselnych” z XVII w. na tle emblematyki erotycznej i erudycyjnych argumentów oratorskich. „Terminus” z. 25 (2012).
38. R. Grześkowiak, Kanon. Klucz do oznaczania wierszy Daniela Naborowskiego. W zb.: Daniel Naborowski. Krakowianin – Litwin – Europejczyk. Red. K. Follprecht, K. Gajdka. Katowice 2008.
39. R. Grześkowiak, J. Niedźwiedź, Nieznane polskie subskrypcje do emblematów Ottona van Veen i Hermana Hugona. Przyczynek do funkcjonowania zachodniej grafiki religijnej w kulturze staropolskiej. „Terminus” z. 25 (2012).
40. R. Grześkowiak, J. Niedźwiedź, wstęp w: M. Mieleszko, Emblematy. Wyd., oprac. ... Warszawa 2010.
41. A. Guiderdoni-Bruslé, „L’Âme amante de Son Dieu” by Madame Guyon (1717): Pure Love between Antwerp, Paris and Amsterdam, at the Crossroads of Orthodoxy and Heterodoxy. W zb.: The Low Countries as a Crossroads of Religious Beliefs. Ed. A.-J. Gelderblom, J. L. de Jong, M. van Vaeck. Leiden–Boston 2004.
42. J. Hałoń, W poszukiwaniu źródeł inspiracji, czyli o dwóch polskich wersjach „Pia desideria” Hermana Hugona. „Roczniki Humanistyczne” 2002, z. 1, s. 149–150.
43. J. Hałoń, Wobec obrazu. „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 2003, z. 1/2, s.
44. M. Hanusiewicz, Święte i zmysłowe w poezji religijnej polskiego baroku. Lublin 1998.
45. M. Hanusiewicz, Wyobraźnia i erudycja w karmelitańskich pieśniach o Miłości Bożej. „Barok” 1998, nr 1.
46. Cz. Hernas, Barok. Wyd. 5, zmien., rozszerz. Warszawa 1998.
47. H. Hugo, Pia desideria. Antverpiae [1657; J.648/N.350].
48. H. Hugo, Pia desideria. Antverpiae 1659 [J.649/N.351]. Bibl. Uniwersytetu Wrocławskiego, sygn. 474490.
49. H. Hugo, Pia desideria emblematis, elegiis et affectibus S[anctorum] Patrum illustrata. Antverpiae 1624 [J.628/N.345]. Vulgavit B. à Bolswert.
50. H. Hugo, Pobożne pragnienia [...] przez [...] Aleksandra Teodora Lackiego [...] polskim przetłumaczone wierszem. Kraków 1673.
51. H. Hugo, Pobożne pragnienia trzema księgami zebrane i z łacińskiego [...] przez J[aśnie] W[ielmożnego] J[e]go[mo]ści p[ana] Aleksandra Teodora Lackiego [...] na polski wiersz przetłumaczone. Kraków 1697 [J.755/P.84].
52. H. Hugo, J. J. Boissard, Recueil d’Emblèmes des „Pieux Désirs” de Herman Hugo (Anvers, 1627). Facsimile des poèmes avec introduction, index et glossaire. Éd. A. Adams, A. Guiderdoni, A. Smeesters. Turnhout 2013.
53. F. S. Ignaszewska, Historia fundacji klasztoru SS. Nawiedzenia NMP (wizytek) w Krakowie (1681–1699). „Nasza Przeszłość” t. 58 (1982).
54. M. Jaglarz, Schedel Jerzy Romuald. Hasło w: Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku. T. 1: Małopolska. Cz. 2: Wiek XVII–XVIII. Vol. 2: L–Ż i drukarnie żydowskie. Red. J. Pirożyński. Kraków 2000, s. 548.
55. M. Jaglarz, Schedla Krzysztofa dziedzice. Hasło w: Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku. T. 1: Małopolska. Cz. 2: Wiek XVII–XVIII. Vol. 2: L–Ż i drukarnie żydowskie. Red. J. Pirożyński. Kraków 2000, s. 556.
56. I. Janiszewska, Wychowanie dziewcząt w dawnym Gdańsku. „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne. Prace Pomorzoznawcze” t. 13/15 (1970/1972).
57. M. Jemiołowski, Pamiętnik dzieje Polski zawierający (1648–1679). Oprac. J. Dzięgielewski. Warszawa 2000.
58. The Jesuit Series. Ed. P. M. Daly, G. R. Dimler. T. 1–5. Toronto 1997–2006.
59. M. Justynianus Justunus, Zarys dziejów powszechnych starożytności na podstawie Pompejusza Trogusa (z dodaniem Prologów). Przeł., wstęp, koment. I. Lewandowski. Warszawa 1988.
60. K. Kaczor-Scheitler, Duchowe zaślubiny z Boskim Oblubieńcem na podstawie siedemnastowiecznych medytacji norbertańskich. „Acta Universitatis Lodziensis” t. 18 (2012).
61. K. Kaczor-Scheitler, Pochwała norbertanek krakowskiego klasztoru na Zwierzyńcu na przykładzie „Wezwania Oblubienic nowych na gody” Marcina Rostkowicza. W zb.: Miscellanea literackie i teatralne (od Kochanowskiego do Mrożka). Profesorowi Janowi Okoniowi przez przyjaciół i uczniów na 70. urodziny zebrane. Red. K. Płachcińska, M. Kuran. Łódź 2010. Cz. 1: O Janie Kochanowskim i kulturze dawnej Polski.
62. W. Karkucińska, Anna z Sanguszków Radziwiłłowa (1676–1746). Działalność gospodarcza i mecenat. Warszawa 2000.
63. A. Karpiński, Kobieta w mieście polskim w drugiej połowie XVI i w XVII wieku. Warszawa 1995.
64. Katalog starych druków Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Polonica wieku XVII. T. 2: D–H. Oprac. B. Górska, W. Tyszkowski. Wstęp W. Tyszkowski. Wrocław 1992, s. 247 (nr 2628).
65. M. Kazańczuk, Staropolskie herbarze. Herby – historia – religia. „Pamiętnik Literacki” 2002, z. 3, s.37-57.
66. W. Kochowski, „Pobożne pragnienia” J[aśnie] W[ielmożnego] J[ego] M[ości] p[ana] Teodora Lackiego, marszałka nad[wornego] lit[ewskiego] edycyi. W: Niepróżnujące próżnowanie ojczystym rymem na lirica i epigramata polskie rozdzielone. Kraków 1674.
67. W. Kochowski, Roczniki Polski. Klimakter czwarty (1669–1673). Przeł. A. Mosbach. Oprac. L. A. Wierzbicki. Warszawa 2011.
68. A. Komoniecki, Chronografia, albo Dziejopis żywiecki. Wyd. S. Grodziski, I. Dwornicka. Żywiec 1987.
69. P. Krzyżanowski, Funkcje zdrobnień w twórczości Stanisława Grochowskiego. W zb.: Barok. Analogie – opozycje. Materiały Studenckiej Sesji Staropolskiej 4–7 maja 1977 r. Red. nauk. S. Nieznanowski. Lublin 1979.
70. A. T. Lacki, Pobożne pragnienia. Wyd. K. Mrowcewicz. Warszawa 1997. BPS 9.
71. J. Landwehr, Emblem and Fable Books printed in the Low Countries, 1542–1813. A Bibliography. Wyd. 3. Utrecht 1988.
72. J. Landwehr, Emblem Books in the Low Countries 1554–1949. A Bibliography. Utrecht 1970, nr 238–246.
73. J. Landwehr, German Emblem Books 1531–1888. A Bibliography. Utrecht–Leiden 1972.
74. F. Lemmens, A. K. L. Thus, De Iconografische collectie van het Ruusbroecgenootschap. Een rijke bron voor de studie van de vroomheidsbeleving in de oude Nederlanden. „Ons Geestelijk Erf” 2001, z. 2/3, s. 291–292.
75. J. Liškevičienė, XVI–XVIII amžiaus knygų grafika: Herbai senuosiuose lietuvos spaudiniuose. Vilnius 1998.
76. B. Milewska-Waźbińska, „Orbis Polonus” Szymona Okolskiego jako świadectwo kultury literackiej XVII wieku. W zb.: Staropolskie kompendia wiedzy. Red. I. M. Dacka-Górzyńska, J. Partyka. Warszawa 2009.
77. R. Monita, A. Skorupa, Nowy Targ. Kościół świętej Katarzyny Aleksandryjskiej. Kraków 2012.
78. Z. Morsztyn, Do Jaśnie Oświeconej Księżny [...] Katarzynej [...] Radziwiłowej, w. 10–16. W: Emblemata. Oprac. J. i P. Pelcowie. Warszawa 2001.
79. K. Mrowcewicz, Dwie Jerozolimy. Kacpra Twardowskiego lektura „Goffreda”. „Barok” 1995, nr 2.
80. K. Mrowcewicz, „Miłości Bożej rozmyślanie”. O „Emblematach” Zbigniewa Morsztyna. W zb.: Literatura i kultura polska po „potopie”. Red. nauk. B. Otwinowska, J. Pelc. Współudz. B. Falęcka. Wrocław 1992, s. 153-164.
81. D. Naborowski, Poezje. Oprac. J. Dürr-Durski. Warszawa 1961.
82. J. Niedźwiedź, Kultura literacka Wilna (1323–1655). Retoryczna organizacja miasta. Kraków 2012.
83. J. Nowak-Dłużewski, Bibliografia staropolskiej okolicznościowej poezji politycznej (XVI–XVIII). Warszawa 1964.
84. J. Nowak-Dłużewski, Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Dwaj królowie rodacy. Z rkpsu wyd., oprac., posł. S. Nieznanowski. Warszawa 1980.
85. B. Noworyta-Kuklińska, Program ideowy malowideł zakrystii kościoła p.w. Nawrócenia świętego Pawła Apostoła w Sandomierzu. W zb.: Fides imaginem quaerens. Studia ofiarowane Księdzu Profesorowi Ryszardowi Knapińskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Red. A. Kramiszewska. Lublin 2011.
86. R. Ocieczek, „Pieśń o obleżeniu Jasnej Góry Częstochowskiej” wobec dzieła Tassa-Kochanowskiego. W zb.: Z ducha Tassa. Księga pamiątkowa sesji naukowej w czterechsetlecie śmierci pisarza (1544–1595). Red. ... Współudz. B. Mazurkowa. Katowice 1998, s. 200–209.
87. K. Opaliński, Satyry. Oprac. L. Eustachiewicz. Wyd. 2. Wrocław–Warszawa 2005.
88. J. Partyka, „Żona wyćwiczona”. Kobieta pisząca w kulturze XVI i XVII wieku. Warszawa 2004.
89. J. Pelc, Obraz – słowo – znak. Studium o emblematach w literaturze staropolskiej. Wrocław 1973.
90. J. Pelc, Zbigniew Morsztyn, arianin i poeta. Wrocław 1966.
91. F. Pilarczyk, Stemmata w drukach polskich XVI wieku. Zielona Góra 1982.
92. B. Pfeiffer, „Pobożne pragnienia” Aleksandra Teodora Lackiego – pierwszy polski przekład utworu emblematycznego Hermana Hugona „Pia desideria”. „Ze Skarbca Kultury”, z. 44 (1987).
93. D. Platt, Kazania pogrzebowe z przełomu XVI i XVII wieku. Z dziejów prozy staropolskiej. Wrocław 1992.
94. M. Praz, Studies in Seventeenth-Century Imagery. T. 2: Addenda et corrigenda. Chronological List of Emblem Books. Roma 1974.
95. A. Raspa, Arwaker, Hugo’s „Pia Desideria” and Protestant Poetics. „Renaissance and Reformation” 2000, nr 2.
96. E. Różycki, Inwentarz książek lwowianina Ludwika Waleriana Alembeka z 1704 roku. „Roczniki Biblioteczne” 1996, z. 1/2, s. 115: nr 350.
97. L. Różycki, Rzeka troista korczakowska [...] przy żałobnych egzekwiach Jaśnie W[ielmożnej] J[ej] M[ość] p[ani] Konstancyjej Krystyny Wielopolskiej [...] z ambony bieckiej u ojców reformatów Roku Pańskiego 1675, dnia 15 marca pokazana. Kraków 1675, k. B1r.
98. G. D. Rödter, Ordo naturalis und meditative Struktur. Devotionslyrik im Kräftespiel von Emblematik, Rhetorik und Meditationspraxis dargelegt am Beispiel ausgewählter Kapitel der „Pia desideria” des Hermann Hugo S.J. W zb.: Religion und Religiosität im Zeitalter des Barock. In Verbindung mit B. Becker-Cantarino, H. Schilling, W. Sparn. Hrsg. D. Bremer. T. 2. Wiesbaden 1995.
99. G. D. Rödter, Via piae animae. Grundlagenuntersuchung zur emblematischen Verknüpfung von Bild und Wort in den „Pia desideria” (1624) des Herman Hugo S.J. (1588–1629). Frankfurt am Main 1992.
100. W. Scherffer von Scherffenstein, Hermanni Hugonis S.J. „Gottsäliger Verlangen Drey Bücher” (1662). Hrsg., Nachwort M. Schilling. Tübingen 1995.
101. M. Schilling, „Der rechte Teutsche Hugo”. Deutschsprachige Übersetzungen und Bearbeitungen der „Pia Desideria” Hermann Hugos SJ. „Germanisch-Romanische Monatsschrift” t. 39 (1989).
102. A. Skorupa, O obrazach na parapecie chóru kościoła św. Katarzyny w Nowym Targu. „Almanach Nowotarski” nr 10 (2006).
103. A. Skorupa, „Pobożne pragnienia” – o obrazach z Frydmana i Nowego Targu. „Wierchy” R. 69 (2003), s. 169–172.
104. E. Snook, Reading Women. W zb.: The Cambridge Companion to Early Modern Women’s Writing. Ed. L. L. Knoppers. Cambridge 2009, s.40-53.
105. J. Sokolski, „Pochwała lata” Aleksandra Teodora Lackiego. „Ze Skarbca Kultury” z. 40 (1984).
106. S. Szczęsny, „Pia desideria” Hermana Hugona w bibliotece benedyktynek sandomierskich. Nieznany przekład polski. W zb.: Literatura polskiego baroku w kręgu idei. Referaty z konferencji zorganizowanej przez Katedrę Literatury Staropolskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Kazimierzu nad Wisłą, 18–22 X 1993. Red. A. Nowicka-Jeżowa, M. Hanusiewicz, A. Karpiński. Lublin 1995.
107. S. Szczęsny, „Pia desideria” Hermana Hugona – nieznany przekład sandomierski. Fragmenty. „Barok” 1996, nr 1,
108. A. Szylar,:Działalność oświatowa benedyktynek sandomierskich w latach 1616–1865. Lublin 2002.
109. A. Szylar, Działalność oświatowa benedyktynek sandomierskich w latach 1616–1865. W zb.: Klasztor Panien benedyktynek w historii i kulturze Sandomierza. Materiały z sesji, Sandomierz, 24 października 2003 r. Red. K. Burek. Sandomierz 2003.
110. J. Talbierska, Grafika XVII wieku w Polsce. Funkcje, ośrodki, artyści, dzieła. Warszawa 2011.
111. A. Treiderowa, Ze studiów nad ilustracją wydawnictw krakowskich w wieku XVII (z drukarń: Piotrkowczyków, Cezarych, Szedlów i Kupiszów). „Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie” t. 14 (1968).
112. Urzędnicy centralni i dostojnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV–XVIII wieku. Spisy. Oprac. H. Lulewicz, A. Rachuba. Kórnik 1994.
113. A. de Vincenz, Kilka uwag o stylu poetyckim XVI wieku od Kochanowskiego do Grochowskiego. W zb.: Fragen der polnischen Kultur im 16 Jahrhundert. Hrsg. R. Olesch, H. Rothe. Gießen 1980.
114. D. J. Welsh, Zbigniew Morsztyn’s Poetry of Meditation. „The Slavic and East European Journal” 1965, nr 1, s. 56–61.
115. 115. D. Żołądź-Strzelczyk, „Jako rządzić mają rodzice córki swe”. Poglądy na wychowanie kobiet w XVI–XVIII w. W zb.: Rola i miejsce kobiet w edukacji i kulturze polskiej. Red. W. Jamroż, D. Żołądź-Strzelczyk. T. 1. Poznań 1998.