Only Prometheanism? The policy of the Polish state towards selected circles of the Russian emigration in the years 1926–1935

Dryblak, Łukasz (1990– )

doi:e-ISSN 2353-6403

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Only Prometheanism? The policy of the Polish state towards selected circles of the Russian emigration in the years 1926–1935 Dryblak, Łukasz (1990– )

Object structure

Only Prometheanism? The policy of the Polish state towards selected circles of the Russian emigration in the years 1926–1935

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej Vol. 51 no 1 (2016), Special Issue

Dryblak, Łukasz (1990– )

Institute of History of the Polish Academy of Sciences

Warsaw

2016

Summary in English. ; p. 77-112 ; Text eng.

Journal/Article

Prometheism (policy) ; Poland - politics and governments - 1918-1939 ; intelligence services - Poland - 1900-1945 ; Pilsudski, Józef (1867-1935) ; Russia - emigration ; Russians - Poland - 1900-1945 ; Savinkov Boris Viktorovič (1879-1925) ; Filosofov, Dmitrij Vladimirovič (1872-1940) ; Niezbrzycki, Jerzy (1902-1968)

The article spans the period of 1926–1935, but the presentation of the Polish state policy towards chosen Russian exiles is set in context of the Polish-Russian cooperation from 1920 to the 1926 May Coup and concludes with an epilogue about Jerzy Niezbrzycki’s cooperation with the members of the Polish branch of the NTS (The National Alliance of Russian Solidarists) in the second half of the 1930s. The author explores the questions of attitudes of the Second Division of the General Staff of the Polish Army and the Ministry of Internal Affairs (occasionally engaged at the same time in Promethean work and contacts with leading members of Russian emigrants in Poland and abroad) towards the Russian emigration. Thus, the article is to answer the questions of the significance of this diaspora to the Polish authorities and of the mechanisms of enlisting their support for the Polish state.

Account of Borys Kowerda, http://zhurnal.lib.ru/g/gorbunow_g_a/koverda.shtml (access: 5 May2015).
Backer R., Międzywojenny eurazjatyzm. Od intelektualnej kontrakulturacji do totalitaryzmu?, Łódź 2000.
Bączkowski W., Jerzy Niezbrzycki (R. Wraga) 1902–1968, „Niepodległość” 23 (1990).
Besançon A., Święta Ruś, Warszawa 2012.
Borzęcki J., Pokój ryski 1921 roku i kształtowanie się międzywojennej Europy Wschodniej, Warszawa 2012.
Bruski J.J., Między prometeizmem a Realpolitik. II Rzeczpospolita wobec Ukrainy sowieckiej 1921–1926, Kraków 2010.
Czapski J., Świat w moich oczach, Ząbki‒Paris 2001.
Czapski J., Wyrwane strony, ed. Joanna Pollakówna, Warszawa 1993.
Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-radzieckich, vol. 3, eds. N. Gąsiorowska-Grabowska, I.A. Chrienow; vol. 4, eds. T. Cieślak, I.A. Chrienow, Warszawa 1964‒1965.
Dokumenty z dziejów polskiej polityki zagranicznej 1918–1939, eds. T. Jędruszczak, M. Nowak-Kiełbikowa, vol. 1, Warszawa 1989.
Dryblak Ł., Inspiracja i formy współpracy polskich instytucji państwowych z wydawcami i redakcjami pism rosyjskich w latach 1919–1935 – zarys problematyki, „Dzieje Najnowsze” 48 (2016), no. 1.
Drymmer W.T., Trust, „Kultura” 11 (Paryż 1965).
Durrant J.S., B. Sawinkow w Warszawie – z pamiętników D. W. Fiłosofowa oraz Zapomniany Warszawianin, from the archives of Kultura, in Maisons-Laffi tte (typescript; I was givenaccess to the photocopies by courtesy of Professor Andrzej Nowak).
Gippius Z., Dzienniki petersburskie. Dziennik warszawski, transl. and ed. H. Chłystowski, Warszawa 2010.
Heller M., List Borysa Sawinkowa do marszałka Piłsudskiego, in: Sowietskij Sojuz. Wybór, Wrocław 1989, pp. 79–90.
Karpus Z., Wschodni sojusznicy Polski w wojnie 1920 roku. Oddziały wojskowe ukraińskie, rosyjskie, kozackie i białoruskie w Polce w latach 1919–1920, Toruń 1999.
Kornat M., Idea prometejska a polska polityka zagraniczna (1921–1939/1940), in: Ruch prometejski i walka o przebudowę Europy Wschodniej (1918–1940), ed. M. Kornat, Warszawa 2012.
Kornat M., Instytut Naukowo–Badawczy Europy Wschodniej w Wilnie (1930–1939) i jego wkład w rozwój polskiej sowietologii, „Kwartalnik Historyczny” 107 (2000), no. 3.
Kornat M., Tadeusz Schaetzel (1891–1971) nota biograficzna, „Pressje” 2010, nos. 22–23.
Kropp P., Sekrety wywiadu francuskiego, Warszawa 1999.
Libera P., Ewolucja ruchu prometejskiego w okresie międzywojennym, in: Ruch prometejski i walka o przebudowę Europy Wschodniej (1918–1940), ed. M. Kornat, Warszawa 2012.
Listy Dymitra Fiłosofowa do Mariana Zdziechowskiego, comp. and ed. P. Ławriniec, „Zeszyty Historyczne” 168 (Paryż 2008).
Materski W., Na widecie. II Rzeczpospolita wobec Sowietów 1918–1943, Łódź 2005.
Mereżkowski D., Józef Piłsudski, „Twórczość” 52 (1996), no. 4.
Michniewicz W., Wielki bluff sowiecki, Chicago 1991.
Mitzner P., Warszawski „Domek w Kołomnie”, Warszawa 2014.
Mitzner P., Warszawski krąg Dymitra Fiłosofowa, Warszawa 2015.
Nowak A., Dymitr Fiłosofow: dyskusja z polską „mickiewiczologią” czy z polskim kompleksem?, in: Akademie nauk, uniwersytety, organizacje nauki, polsko-rosyjskie relacje w sferze nauki XVIII–XX w., ed. L. Zasztowt, Warszawa 2013.
Nowak A., Jak rozbić rosyjskie imperium. Idee polskiej polityki wschodniej (1733–1921), Warszawa 1991.
Nowak A., Polska i trzy Rosje. Studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego (od kwietnia 1920 roku), Kraków 2001 (revised edition: 2014).
Paduszek K., Polski wywiad wojskowy na Rosję Sowiecką/Związek Sowiecki w latach 1921–1927, Warszawa 2014, doctoral dissertation (typescript), Library of the Historical Institute, Universityof Warsaw.
Pipes R., Struve. Liberal on the Right, 1905–1944, London 1980.
Polityka narodowościowa władz polskich wobec emigracji i mniejszości rosyjskiej w latach 1926–1935. Wybór dokumentów, ed. Ł. Dryblak, „Przegląd Wschodni”, 14 (2015), no. 1.
Rosyjski łącznik Naczelnika – wybór listów Karola Wędziagolskiego do Piotra Wandycza, ed. A. Nowak, „Arcana” 70/71 (2006).
Sąsiedzi wobec wojny 1920 roku, ed. J. Cisek, Londyn 1990.
Skrunda W., Rosyjska „Mniejszościowa” Organizacja Młodzieżowa w Polsce międzywojennej (ROM). Okoliczności powstania, „Studia Rossica” 5 (1997).
Snyder T., Tajna wojna. Henryk Józewski i polsko–sowiecka rozgrywka o Ukrainę, Kraków 2008.
Spence R.B., Renegade on the Left, New York 1991.
Stanisław Patek. Raporty i korespondencja z Moskwy (1927–1932), ed. M. Gmurczyk-Wrońska, Warszawa 2010.
Stanisławski W., „Rycerz przegranej sprawy”? Kontakty Dymitra Fiłosofowa z polskimi elitami kulturalnymi, in: Emigracja rosyjska losy i idee, eds. R. Backer, Z. Karpus, Łódź 2002.
Stanisławski W., Myśl polityczna emigracji rosyjskiej w II Rzeczpospolitej: interpretacje przeszłości i koncepcje polityczne, doctoral dissertation (typescript), Library of the Historical Institute, University of Warsaw.
Stephan J.J., The Russian Fascists tragedy and Farce in Exile, 1925–1945, London 1978.
Stołypin A., Cesarstwo i wygnanie, transl. T. Hertz, Warszawa 1998.
Sukiennicki W., Trzydzieści lat emigracji rosyjskiej, Londyn 1949.
Ulatowski Ł., Niezbrzycki – wybrane aspekty biografii wywiadowczej kierownika Referatu „Wschód”, w: http://www.academia.edu/3459067/Lukasz_Ulatowski_Niezbrzycki_wybrane_aspekty_biografii_wywiadowczej_kierownika_Referatu_Wschod.
Wędziagolski K., Pamiętniki, wojna i rewolucja, kontrrewolucja, bolszewicki przewrót, warszawski epilog, Warszawa 2007.
Wieczorkiewicz P., Łańcuch śmierci. Czystka w Armii Czerwonej 1937-1939, Warszawa 2001.
Wiszka E., Emigracja ukraińska w Polsce 1920–1939, Toruń 2004.
Załącznik do sprawozdania z działalności Oddziału II Sztabu Głównego, prep. T. Dubicki, A. Suchcitz, in: Wywiad i kontrwywiad wojskowy II RP, vol. 1, eed. T. Dubicki, Łomianki 2010, pp. 342–393.
Байдалаков В.М., Да возвлечится Россия. Да гибнут наши имена... Воспоминания председатела НТС 1930–1960 гг., Москва 2002.
Борис Савинков на Лубянке. Документы, ed. А.Л. Литвин, Москва 2001.
Бржестовский М., Свидание с родиной, in: От зарубежья до Москвы. Нароно-Трудовой Союз (НТС) в воспоминаниях и документах 1924–2014, ed. В. Сендеров, Москва 2014, pp. 90–104.
Войцеховский С.Л., Эпизоды, London–Kanada 1978, http://www.dk1868.ru/history/voytzexov. htm#z151 (access: 14 January 2014).
Грибков И.В.,. Жуков Д.А, Ковтун И.И., Особый штаб „Россия”, Москва 2011.
Дивнич E., Нам пора объясниться!, New York 1968.
“Из переписки Д.В. Философова. 1920–1932”, Наше Наследие, 63–64 (2002), http://www.nasledie-Rus’.ru/podshivka/6407.php (access: 14 January 2015).
“Из протоколов допросов лидера Национально-Трудового Союза Нового Поколения М.А. Георгиевского”, in: Политическая история русской эмиграции 1920–1940 гг. Докумен ты и материалы, ed. А.Ф. Киселев, Москва, 1999, http://www.russky.com/ history/library/emigration/emigration3.htm#290 (access: 27 April 2015).
Исмагулова Т.Д., Русская эмиграция в Польше (Владимир Бранд – поэт и воин „русской Варшавы”), in: Зарубежная Россия 1917–1939 гг., ed. В. Ю. Черняев, Санкт-Петербург 2003.
Окороков А.В., Русская эмиграция, Москва 2003.
Прянишников Б., Новопоколенцы, Merylend 1986.
Сочинения русского периода, vol. 1, Стихотворения и поэмы, ed. Л. Флейшман, Москва 2011.
Столыпин А.П., Нa службе России. Очерки по истории НТС, Frankfurt am Main, 1986, http://ntsrs.ru/content/p-stolypin-na-sluzhbe-rossii (access: 30 May 2014).
Струве П.Б., Дневник Политика (1925–1935), Моcква‒Париж 2004.
Трушнович Я., “К истории Нородно-Трудового Союза”, Посев, 7 (2000), http://www.posev. ru/fi les/nts-about/ne7006.htm (access: 9 April 15).
Флейшман Л., Абызов Ю., Равдин Б., Русская печать в Риге: из истории газеты «Сегодня» 1930-х годов, vols. 1–5, Stanford 1997