Stan i zmiany stosunków wodnych Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego = The state of and changes in water conditions in the Łęczna-Włodawa Lake District

Michalczyk, Zdzisław; Mięsiak-Wójcik, Katarzyna; Sposób, Joanna; Turczyński, Marek

doi:0033-2143 (print)

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Stan i zmiany stosunków wodnych Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego = The state of and changes in water conditions in the Łęczna-Włodawa Lake District Michalczyk, ZdzisławMięsiak-Wójcik, KatarzynaSposób, JoannaTurczyński, Marek

Object structure

Stan i zmiany stosunków wodnych Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego = The state of and changes in water conditions in the Łęczna-Włodawa Lake District

Przegląd Geograficzny T. 89 z. 1 (2017)

Michalczyk, Zdzisław ; Mięsiak-Wójcik, Katarzyna ; Sposób, Joanna ; Turczyński, Marek

water conditions ; transformation of hydrosphere ; melioration ; mining ; consumption of water ; Łęczna-Włodawa Lake District

According to the regional division from A. Chałubińska and T. Wilgat (1954), the Łęczna-Włodawa Lake District, is a subregion of Lublin Polesie – the western part of the extensive Polesie Lowland. More broadly, the area is located within the zone of the European Lowland, bordering on to the Lublin Upland in the south and the “Włodawa Hump” in the north. Other boundaries are formed by the valleys of the Tyśmienica in the west and the Bug in the east. The total area of the Łęczna-Włodawa Lake District is 1168.5 km2. This is a region of unique natural features. The shallow location of groundwater, extensive areas of wetlands and peatlands, natural lakes and artificial reservoirs all have special signifi cance for the character of the natural environment here. Despite the visible wealth of surface waters, this is an area of severe water deficits resulting from low precipitation and natural water-retention conditions. The main purpose of this study is to analyse the state of, and changes in, water conditions as the result of various impacting human activities. A description of the hydrosphere resources in the Lake District, and the ways in which they have been modified, was developed on the basis of material at the Department of Hydrology of the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, meteorological data from the Institute of Meteorology and Water Management – National Research Institute, information obtained from the Voivodship Board for Land Reclamation and Water Facilities in Lublin and the “Bogdanka” Lublin Coal Company, Inc. Water is the most important component determining the valuable features and specific environment of the Łęczna-Włodawa Lake District. Natural water exchange is very slow here, and the limited resources, retained underground, are of a very good quality. Connections between lakes and basins without drainage to one system of outflow result in an acceleration of spring runoff, causing a decreasing in the area of permanent wetland and a change in the hydrodynamic balance between surface and ground waters. A higher rate of withdrawal and abstraction of groundwater for municipal and industrial purposes, and consequent greater flow of water through the system of reclamation ditches have led to a slow process of lowering of lake and groundwater tables, with the result that lakes become overgrown. Mining activity caused changes in surface and underground alimentation areas for lake catchments and lakes. Minewater discharge and the washing out of waste rock landfill by rainfall causes an input of more-mineralised waters, as is especially visible after their discharge into the receiving water the Świnka River. Water conditions in the area under study have thus been subject to change as a result of other economic activity, mainly land reclamation, the exploitation of aquifers, coal extraction and the use of land in recreation. The effective protection of water and other natural resources in the Łęczna-Włodawa Lake District – as an area unique in Europe – demands rational management and protection activity. Water as the most important component of this lacustrine-palustrine region should therefore be treated preferentially.

1. Buraczyński J., 1983, Rzeźba powierzchni podczwartorzędowej, [w:] Kenozoik Lubelskiego Zagłębia Węglowego, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 65-72.
2. Chałubińska A., Wilgat T., 1954, Podział fizjograficzny województwa lubelskiego, [w:] Przewodnik V Ogólnopolskiego Zjazdu PTG, Lublin, s. 3-44.
3. Chmiel S., Michalczyk Z., Turczyński M., 2002, Hydrological changes of waters in reservoirs formed and a result of mining deformations, Limnological Review, 2, s. 57-62.
4. Harasimiuk M., Michalczyk Z., Turczyński M. (red.), 1998, Jeziora łęczyńsko-włodawskie. Monografia przyrodnicza, Biblioteka Monitoringu Środowiska, UMCS, PIOS, Lublin.
5. Henkiel A., 1983, Regionalne zróżnicowanie facjalne czwartorzędu, [w:] Kenozoik Lubelskiego Zagłębia Węglowego, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 92-107.
6. Janiec B., 1993, Przyrodnicza ocena wpływu kanału Wieprz–Krzna na jakość hydrosfery Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, Gospodarka Wodna, 2, s. 36-42.
7. Kaszewski B.M., 2002, Climate of Lublin Polesie and its changes, Acta Agrophysica, 66, s. 21-48.
8. Łozińska-Stępień H., Rytel A., Saliński P., 1985, Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, ark. Lubartów, PIG, Warszawa.
9. Majka-Smuszkiewicz A., 1995, Wpływ składowiska skał płonnych Kopalni Węgla Kamiennego Bogdanka" na wody podziemne i powierzchniowe, Ekoinżynieria, 2, 3, s. 25-30.
10. Michalczyk Z., 1994, Zmiany sieci hydrograficznej w rejonie oddziaływania kanału Wieprz-Krzna, [w:] Środowisko przyrodnicze w strefie oddziaływania kanału Wieprz-Krzna, Akademia Rolnicza, TWWP Lublin, s. 43-46.
11. Michalczyk Z., Bartoszewski S., Chmiel S., Dawidek J., Głowacki S., Turczyński M., 2002, Zasoby wodne Poleskiego Parku Narodowego, [w:] S. Radwan (red.), Poleski Park Narodowy. Monografia przyrodnicza, Wydawnictwo MORPOL, Lublin, s. 55-71.
12. Michalczyk Z., Bartoszewski S., Turczyński M., 2002, Stosunki wodne Polesia, [w:] Środowisko przyrodnicze Polesia – stan aktualny i zmiany, Acta Agrophysica, 66, s. 49-76.
13. Michalczyk Z., Chmiel S., 2005, Stan i zmiany stosunków wodnych w rejonie Kopalni Węgla Kamiennego,,Bogdanka", [w:] Z. Krzowski (red.), Historia i współczesność górnictwa na terenie Lubelszczyzny. Kazimierz Dolny n. Wisłą, 7-8 grudnia, Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin, s. 89-96.
14. Michalczyk Z., Chmiel S., Chmielewski J., Turczyński M., 2007, Hydrologiczne konsekwencje eksploatacji złoża węgla kamiennego w rejonie Bogdanki (LZW), Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 422, s. 113-126.
15. Michalczyk Z., Chmiel S., Turczyński M., 2003, Lake-level fluctuations of the lakes in the Łęczna-Włodawa Lake District, Teoretičeskije i prikladnyje problemy sovremiennoj limnologii, Izdatielskij Centr Beloruskogo Gosudarstvennogo Universiteta, Minsk, s. 98-110.
16. Michalczyk Z., Chmiel S., Turczyński M., 2003, Stosunki wodne w obszarze funkcjonalnym Poleskiego Parku Narodowego, Acta Agrophysica, 91, s. 26-67.
17. Michalczyk Z., Dawidek J., Głowacki S., Sobolewski W., Turczyński M., 1993, Stosunki wodne Parku Krajobrazowego Pojezierze Łęczyńskie, Ekobios, 10, TWWP, Lublin, s. 1-28.
18. Michalczyk Z., Turczyński M., 2001, Lake-levels and solar activity, Limnological Review, 1, s. 207-212.
19. Michalczyk Z., Turczyński M., 2004, Badania hydrograficzne Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, [w:] R. Dobrowolski, S. Terpiłowski (red.), Stan i zmiany środowiska geograficznego wybranych regionów wschodniej Polski, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 177-181.
20. Michalczyk Z., Wilgat T., 1998, Stosunki wodne Lubelszczyzny, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
21. Niemczycka T., 1976, Litostratygrafia osadów jury górnej na obszarze lubelskim, Acta Geologica Polonica, 26, 4, s. 569-602.
22. Paszczyk J., Turczyński M., 1996, Obszary hydrogeniczne Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, [w:] S. Radwan (red.), Funkcjonowanie ekosystemów wodno-błotnych w obszarach chronionych Polesia, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 23-26./
23. Rocznik województwo lubelskie, podregiony, powiaty, gminy 2014, 2014, Urząd Statystyczny w Lublinie.
24. Szajda J., 1989, Ewapotranspiracja potencjalna jako wskaźnik ewapotranspiracji rzeczywistej łąki i pastwiska na glebie torfowo-murszowej, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 390, s. 135-149.
25. Wilgat T., 1947, W sprawie metody pomiaru gęstości sieci wodnej. Sur la méthode du mésurage de la densite du réseau hydrographique, Annales UMCS, s. B, II, 7, s. 163-185.
26. Wilgat T., 1954, Jeziora Łęczyńsko-Włodawskie, Annales UMCS, s. B, VIII, Lublin, s. 37-122.
27. Wilgat T., 1957, Stosunki geomorfologiczne i hydrograficzne w strefie kanału Wieprz-Krzna, Przegląd Geograficzny, 29, 2, s. 259-285.
28. Wilgat T. (red.), 1963, Polesie Lubelskie, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin.
29. Wilgat T., Michalczyk Z., Paszczyk J., 1984, Płytkie wody podziemne w obszarze związanym z centralnym rejonem Lubelskiego Zagłębia Węglowego, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
30. Wilgat T., Michalczyk Z., Turczyński M., Wojciechowski K., 1991, Jeziora Łęczyńsko-Włodawskie, Studia Ośrodka Dokumentacji Fizjograficznej, 19, PAN O. Kraków, s. 23-140.
31. Wojciechowski K., 1965, Niedobory i nadwyżki wodne w województwie lubelskim, Annales UMCS, B, 18, s. 249-263.
32. Wyrwicka T., 1984, Litostratygraficzne podstawy podziału surowcowego kredy górnej z obszaru radomsko-lubelskiego, Przegląd Geologiczny, 32, 6, s. 333-339.
33. Zarębski K., Zawiślak J., Łyszczarz L., 1998, Jakość wód podziemnych w rejonie aktualnej rekultywacji wyrobiska odkrywkowego skałami karbońskimi w związku z cyklami hydrogeologicznymi, [w:] I. Wiatr, H. Marczak (red.), Ekoinżynieria, II Forum Inżynierii Ekologicznej, Nałęczów, Wydawnictwo Ekoinżynieria, Lublin, s. 471-482.