Metadata language
Contribution to research on the role of dogs in the communities of the Central European Barbaricum
Subtitle:Przegląd Archeologiczny T. 63 (2015)
Creator: Publisher:Ośrodek Badań nad Kulturą Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza ; Instytut Archeolgoii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
Place of publishing: Date issued/created: Description: Type of object: Subject and Keywords:so-called dog burials ; animal sacrifices ; Przeworsk culture ; the Early pre-Roman Period ; the Roman Influence Period ; Barbaricum
Abstract:A considerable increase in sources concerning a cultural phenomenon referred to as the so-called dog burials in settlements of Przeworsk and Wielbark culture allows for a revision of the interpretations of this phenomenon that are present in existing literature. During the research of the last three decades, 48 archaeological sites, previously unknown to researchers of this problem, were discovered, containing the remains of 124 dogs. In addition to the so-called dog burial under the floors of houses, under fire pit stones, in pottery kilns and bloomeries or in wells, the remains are also disposed in garbage pits. Such a collection of sources allows not only to verify some assumptions of previous researchers of the so-called dog burials, but it also provides a possibility to raise new questions concerning purely utilitarian significance of these animals for members of cultures living in Central European Barbaricum
References:
Abłamowicz R. 2011. Analiza archeozoologiczna zwierzęcych szczątków kostnych ze stanowiska 2 w Modlnicze, pow. krakowski. Kraków. Maszynopis dostępny w A rchiwum NID Warszawa.
Abłamowicz R. 2012. Badania archeozoologiczne szczątków kostnych z wykopalisk w miejscowości Wieniec, stanowisko 15. (W:) D. Majewski (red.), Opracowanie materiału źródłowego z ratowniczych badań archeologicznych na stanowisku Wieniec 15. Kraków, 596-672. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Abłamowicz R. 2014. Badania archeozoologiczne szczątków kostnych. (W:) M. Masojć (red.), Obozowiska, osady, wsie. Wrocław-Widawa 17. Wrocław, 367-395.
Anrdałojć-Talarczyk M. 1986. Pochówki psów u pradziejowych społeczeństw Europy środkowej. Inowrocław.
Andrałojć-Talarczyk M. 1989. Recenzja: Tadeusz Makiewicz, Znaczenie sakralne tzw. „pochówków psów” na terenie środkowoeuropejskiego Barbaricum, Folia Praehistorica Posnaniensia, t. 2, 1987, s. 239-277. Archeologia Polski 34 (2), 471-485.
Banasiewicz E. 1988. Dutrów Kolonia, gm. Telatyn, woj. zamojskie. IA Badania 1987, 114.
Baron J. 2009. Kompleks osadniczy z późnej epoki brązu i okresu wpływów rzymskich. (W:) M. Masojć (red.), Wrocław-Widawa, stan. 17 (nr 29/30 na obwodnicy), Opracowanie naukowe wyników ratowniczych badań wykopaliskowych związanych z budową autostradowej obwodnicy Wrocławia. Wrocław, 131-185. Maszynopis dostępny w A rchiwum NID Warszawa.
Bartosiewicz L. 2009. A comparison between roman period and langobard dogs from western Hungary. (W:) S. Bíró (ed.), Ex Officina. Studia in Honorem Dénes Gabler. Győr, 135-146.
Baxter I.L. 2006. A Dwarf Hound Skeleton from a Romano-British Grave at York Road, Leicester, England, U.K., with a discussion of other Roman small dog types and speculation regarding their respective aetiologies. (W:) L.M. Snyder and E.A. Moore (red.), Dogs and People in Social, Working, Economic or Symbolic Interaction. Durham, 12-23.
Bednarczyk J. 1993. Inowrocław, st. 100, gm. loco, woj. bydgoskie. IA Badania 1989, 48.
Bednarczyk J. 2006 Inowrocław, st. 100, gm. loco, woj. bydgoskie. IA Badania 1997, 141.
Beneš Z. 2007. Sídliště z pozdní doby římské v Mořicích (okr. Prostějov). (W:) E. Droberjar and O. Chvojka (red.), Archeologie Barbarů 2006. Příspěvky z II Protohistorické Konference České Budějovice, 21.- 24.11.2006. České Budějovice, 473-511.
Bobrowski P., Kaczmarek M., Makarowicz P., Makiewicz T., Michałowski A., Sawicki T., Woźniak Z., Żychliński D. 2006. Wyniki badań wielokulturowego kompleksu osadniczego na stanowiskach 18, 1, 19 (A2: 407-409) w Daniszewie, gm. Kościelec, pow. kolski, woj. wielkopolskie, część 1. Poznań. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Bokiniec A., Gużyński P., Hoffmann M., Kucharski L. 2000. Rogowo, stan 23., gmina Lubicz, woj. kujawsko-pomorskie. IA Badania 2000, 164.
Chrószcz A., Janeczek M., Bielichova Z., Gralak T., Onar V. 2013. Cynophagia in the Púchov (Celtic) Culture Settlement at Liptovská Mara, Northern Slovakia. International Journal of Osteoarchaeology. Doi:10.1002/ oa.2320. Published online.
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/oa.2320/abstract -
Cikowska N. 2010. Pochówek psa. (W:) I. Maciszewski (red.), Opracowanie wyników archeologicznych badań wykopaliskowych poprzedzających budowę kujawskiego odcinka autostrady A1, stanowisko Wieniec 10 (AUT 61). Poznań, 180-205. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Cofta-Broniewska A. 1979. Grupa kruszańska kultury przeworskiej. Poznań.
Cofta-Broniewska A. 1986. Węgierce, gm. Pakość, woj. bydgoskie. IA Badania 1985, 111.
Cofta-Broniewska A. 2004 Miejsca obrzędowe ludności kultury łużyckiej i przeworskiej na Kujawach. Część 1. Przegląd źródeł. Folia Praehistorica Posnaniensia 12, 147-199.
Czerniak L. 2006. Badania archeologiczne na trasie budowy autostrady A2. Dopiewo gmina loco, stanowiska 70, 29, 26 (AUT 129, 130, 131), część IV. Gdańsk. Maszynopis dostępny w A rchiwum NID Warszawa.
Dobat A.S., Douglas Price T., Kveiborg J., Ilkjær J., Rowley-Conwy P. 2014. The four horses of an Iron Ageapocalypse: war-horses from thethird-century weapon sacrifice at Illerup Aadal (Denmark). Antiquity 88, 191-204.
https://www.cambridge.org/core/journals/antiquity/article/four-horses-of-an-iron-age-apocalypse-warhorses-from-the-thirdcentury-weapon-sacrifice-at-illerup-aadal-denmark/70104E3DBDB8C360B60A1BA97ACB75D4 -
Dobrakowska T., Dobrakowski M., Olszewski A., Łukaszewska A., Łukaszewski Ł., Maziarz A., Kępka M. 2011. Opracowanie wyników ratowniczych badań archeologicznych na stanowiskach Święte 11 i Sośnica 25, gm. Radymno, pow. jarosławski, woj. podkarpackie. Wrocław. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Domańska L. 2005. Kuczkowo, stan. 1, gm. Zakrzewo, woj. wrocławskie. IA Badania 1996, 101.
Domański G. 1979. Kultura luboszycka między Łabą a Odrą w II-IV wieku. Wrocław-Warszawa-Kraków- Gdańsk.
Eggers H.J. 1955. Zur absoluten Chronologie der römischen Kaiserzeit im Freien Germanien. Jahrbuch des römisch-germanischen Zentralmuseums 2, 192-244.
Edwards C.J., Bollongino R., Scheu A. 2007. Mitochondrial DNA analysis shows a Near Eastern Neolithic origin for domestic cattle and no indication of domestication of European aurochs. Proceedings of the Royal Society B. Doi:10.1098/rspb.2007.0020. Published online.
http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/274/1616/1377 -
Foucras S. 2014. Inhumer des chiens avec des humains? Exemple du Pâtural, au Ier siècle de notre ère. (W:) P. Bet, B. Dousteyssier (red.), Eclats arvernes: Fragments archéologiques (Ier-Ve siècle après J-C). Clerment-Ferrand, 262-264.
Gocman U. 2013. Analiza zwierzęcych szczątków kostnych ze stanowiska nr 13 w Ożańsku, gm. Pawłosiów, woj. podkarpackie. (W:) S. Kadrow, M. Wilk (red.), Opracowanie ratowniczych badań archeologicznych na stanowisku Ożańsk 13. Kraków, 383-410. Maszynopis dostępny w A rchiwum NID Warszawa.
Gralak T. 2012. „Użył jak pies w studni”, czyli o pochówkach zwierzęcych z osady w Polwicy-Skrzypniku. Przegląd Archeologiczny 60, 107-133.
Groot M. 2008. Animals in Ritual and Economy in a Roman Frontier Community. Amsterdam Archaeological Studies 12. Amsterdam.
Grunewald M. 2009. Eine römische Hundebestattung mit zugehörigem Fressnapf aus Mayen. Archäologisches Korrespondenzblatt 39, 251-261.
Hroniziak A. 1987. Wola Skarbkowa, woj. włocławskie, stan. 2. IA Badania 1986, 108.
Karnowska M. 2011. Badania archeozoologiczne szczątków kostnych z osady kultury przeworskiej w Dąbrówce, stan. 2 (AU T 87). (W:) A. Brzóska (red.), Opracowanie wyników ratowniczych badań wykopaliskowych Dąbrówka, gm. Grodzisk Maz., woj. mazowieckie, stanowisko 2 (AUT 87). Warszawa, 160-166. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Kirsche B., Soroka S. 1988. Mutowo, gm. Szamotuły, woj. poznańskie. IA Badania 1987, 86.
Kokowski A. 1988. Gródek nad Bugiem, gmina Hrubieszów, woj. zamojskie. IA Badania 1987, 116.
Kokowski A. 2008. Goci. Od Skandzy do Campi Gothorum. Warszawa.
Kondracki J. 2011. Geografia regionalna Polski. Warszawa.
Krasnodębski D., Dłubakowski Z., Wawrzeniuk J. 2011. Osada z okresu przedrzymskiego oraz okresu wpływów rzymskich na stanowisku Starowiskitki/Wiskitki st. II, gm. Wiskitki AZP 59-60/31 (AUT 9). Warszawa. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Larson G., Karlsson E.K., Perri A. 2012. Rethinking dog domestication by integrating genetics, archeology, and biogeography. PNAS. Doi: 10.1073/pnas.1203005109. Published online.
http://www.pnas.org/content/109/23/8878 -
Lemaniak P., Pogorzelski W. 2013. Wyniki badań na wielokulturowym stanowisku w Gorzowie Wielkopolskim-Karninie, stanowisko 197, gm. Gorzów Wielkopolski, woj. lubuskie. (W:) S. Kadrow (red.), Raport 8 (2007-2008). Warszawa, 163-190.
Maciejczuk J. 1987. Mikulin, gm. Tyszowce, woj. zamojskie. IA Badania 1986, 28.
Makiewicz T. 1970. W Dobieszewicach. Grób psa. Z Otchłani Wieków 36, 101-103.
Makiewicz T. 1987. Znaczenie sakralne tzw. pochówków psów na terenie środkowoeuropejskiego Barbaricum. Folia Praehistorica Posnaniensia 2, 239-279.
Makiewicz T. 1989 W sprawie interpretacji znaczenia sakralnego zwyczaju składania zwłok psów na terenie osad okresu późnolateńskiego i rzymskiego. W odpowiedzi M. Andrajłoć. Archeologia Polski 34, 442-461.
Makiewicz T. 1994. Jeszcze raz w kwestii znaczenia sakralnego tzw. grobów psów. Folia Praehistorica Posnaniensia 6, 157-175.
Makowicz-Poliszot D. 2012. Opracowanie wyników ratowniczych badań wykopaliskowych na terenie kompleksu stanowisk Zagórze 2 - Staniątki 26, gm. Niepołomice, pow. wielicki. Kraków. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Makowiecki D. 2004. Ocena archeozoologiczna materiałów kostnych. (W:) L. Czerniak, J. Gąssowski (red.), Badania archeologiczne na trasie autostrady A1, Janków, stan. 8-11, gmina Piątek, woj. łódzkie. Gdańsk, 285-310. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Makowiecki D. 2006. Zwierzęce szczątki kostne z miejscowości Osiecza, stan. 11. (W:) J. Bednarczyk, A. Romańska (red.), Wielokulturowa osada w Osieczy, gmina Rzgów, województwo wielkopolskie, stan. 11 (AUT 356). Poznań, 137-148. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Makowiecki D. 2006. Zwierzęce szczątki kostne z miejscowości Konarzewo, stan. 5 (A2-135). (W:) W. Kaczor (red.), Wyniki ratowniczych badań archeologicznych w Konarzewie, stan. 5 (A2-135), gm. Dopiewo, pow. poznański ziemski, woj. wielkopolskie, Część 2: Kultura przeworska (materiały ruchome/obiekty sepulkralne), okres od wczesnego średniowiecza po czasy nowożytne. Poznań, 468-494. Maszynopis dostępny w A rchiwum NID Warszawa.
Makowiecki D. 2012. Analiza archeozoologiczna. (W:) A. Kowalczyk (red.), Janowice, stan. 2 (nr Aut 36) gm. Lubanie, woj. kujawsko-pomorskie, Wyniki badań osady wielokulturowej na trasie autostrady A1. Murowana Goślina, 3-48. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Makowiecki D., Sobociński M. 1992. Szczątki kostne zwierząt z osady wielokulturowej w Tądowie Górnym (woj. sieradzkie). Roczniki AR w Poznaniu. Archeozoologia 237, 197-207.
Marchelak I. 2011. Badania ratownicze na stanowisku 3 w Ludwinowie, pow. włocławski, woj. kujawsko-pomorskie, w latach 2004-2006. (W:) S. Kadrow (red.), Raport 6 (2005-2006). Warszawa, 69-90.
Marchelak I., Frąsiak P. 2000. Ludwinowo, stan. 3, gmina Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie. IA Badania 2000, 155.
Méniel P. 2001. Les Gaulois et les Animaux. Élevage, repas et sacrifice. Paris.
Naglik R., Wichman T. 1997. Bobin, stan. 5, gm. Proszowice, woj. krakowskie. IA Badania 1991, 64.
Nowaczyk K., Nowaczyk L. 2003. Osada ludności kultury przeworskiej na stanowisku Wilkowice 8, gm. Żórawina, woj. dolnośląskie, (W:) B. Gediga (red.) Archeologiczne Zeszyty Autostradowe, z. 2. Badania na autostradzie A4, cz. 1. Wrocław, 253-342.
Ostasz A. 2012. Charakterystyka faz zasiedlenia stanowiska, Faza II , okres wpływów rzymskich (kultura wielbarska). (W:) A. Ostasz, A. Strobin, E. Adamska-Grzymała, J. Abramów, D. Makowiecki, A. Pudło (red.), Lipianki, pow. Kwidzyn, stanowisko 3, AZP: 24-46/26, Opracowanie wyników badań. Gdańsk, 95-117. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Osypińska M. 2004. Analiza archeozoologiczna materiału kostnego ze stanowiska nr 5 w P ełczyskach, pow. Poddębice, woj. łódzkie. (W:) A. Jeremek, M. Gładki (red.), Wielokulturowa osada w Pełczyskach, stanowisko 5, gm. Wartkowice, woj. łódzkie. Warszawa, 1-21. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Pawłowska K. 2010. Analiza kości zwierzęcych z obiektów okresu przedrzymskiego i rzymskiego w Izdebnie Kościelnym I, gm. Grodzisk Mazowiecki, woj. mazowieckie. (W:) B. Jóźwiak, M. Kwiatkowska (red.), Opracowanie wyników ratowniczych badań wykopaliskowych Izdebno Kościelne, gm. Grodzisk Mazowiecki, woj. mazowieckie, stanowisko I (AUT 84). Mosty, niepaginowany. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Pisoni L., Tecchiati U. 2006. Una sepoltura di cane connessa a un edificio di abitazione della seconda età del Ferro a L aion/Lajen-Gimpele I (Bolzano). (W:) A. Tagliacozzo, I. Fiore, S. Marconi, U. Tecchiato (red.), Atti del 5 Convegno Nazionale di Archeozoologia. Rovereto, 10-12 novembre 2006. Rovereto.
Płaza D., Siciński W., Stasiak W. 2010. Wyniki badań ratowniczych osady wielokulturowej w Kruszynie na stanowisku 10, pow. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie (Autostrada A1), Część 1. Łódź. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Prummel W. 1992. Early medieval dog burials among the Germanic tribes. Helinium 32/1-2, 132-194.
Romanow M. 2011. Zwierzęcy materiał kostny ze stanowiska nr 8 w M agnicach, gm. Kobierzyce. (W:) J. Baron (red.), Archeologiczne Zeszyty Autostradowe, z. 11. Badania na autostradzie A4, cz. IX: Wielokulturowe stanowisko nr 8 w Magnicach, gmina Kobierzyce, województwo dolnośląskie. Wrocław, 151-159.
Siciński W. 1997. Zadowice, stan. 1a, gm. Godziesze, woj. kaliskie. IA Badania 1991, 81.
Skorupka T. 2005. Wargowo, stan. 4, gm. Oborniki, woj. poznańskie. IA Badania 1996, 193-194.
Skorupka T. 2009. Osada kultury przeworskiej w Zabrodziu, stan. 7. (W:) P. Osypiński (red.), Osadnictwo pradziejowe i wczesnośredniowieczne w Zabrodziu, stan. 7. Warszawa, niepaginowany. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Skowron J. 2009. Antoniew, stan. 1, gm. Nowa Sucha, woj. skierniewickie. IA Badania 1998, 126.
Sobociński M. 1976. Szczątki kostne zwierząt z osady kultury grobów jamowych z okresu wpływów rzymskich w Inowrocławiu. Roczniki AR w Poznaniu. Archeozoologia 84, 35-46.
Sobociński M. 1986. Materiał kostny zwierząt z osady ludności kultury przeworskiej w Łojewie. Roczniki AR w Poznaniu. Archeozoologia 172, 161-179.
Sobociński M. 1987. Szczątki kostne zwierząt z osady ludności kultury przeworskiej w Konarach. Roczniki AR w Poznaniu. Archeozoologia 184, 119-139.
Sobociński M. 1989. Materiał kostny zwierząt z wykopalisk osady z okresu wpływów rzymskich w Polanowicach, woj. bydgoskie. Roczniki AR w Poznaniu. Archeozoologia 206, 69-90.
Szrajter A. 2011. Mitologia germańska. Opowieści o bogach mroźnej Północy. Gdańsk.
Waluś A., Domaradzka S. (red.) 2009. Via archaeologica masoviensis. Badania archeologiczne na mazowieckim odcinku autostrady A2. Warszawa.
Uziębło R. 1993. Toruń, stan. 19, AZP 40-42. IA Badania 1989, 57.
Waszczuk K. 2012. Analiza archeozoologiczna szczątków kostnych z wielokulturowego stanowiska Grabkowo 8, gm. Kowal. (W:) W. Kaczor, K. Kurzyk, M. Okupniak, J. Sadowski (red.), Opracowanie wyników badań archeologicznych w Grabkowie, stan. 8 (AUT 129), gm. Kowal, woj. kujawsko-pomorskie, na trasie budowy autostrady A1. Poznań, niepaginowany. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Wiklak H. 1986. Różyce-Stara Wieś, gm. Kocierzew, woj. skierniewickie, stan. 3. IA Badania 1985, 83.
Wiklak H. 1988. Różyce-Stara Wieś, gm. Kocierzew, woj. skierniewickie, stan. 3. IA Badania 1987, 128.
Woźniak A., Anc K. 2010. Zwierzęce szczątki kostne ze stanowiska Kruszyn 11. (W:) A. Jankowski (red.), Archeologiczne badania wykopaliskowe na trasie autostrady A1, Kruszyn, gm. Włocławek, stan. 11 (aut. 102), Opracowanie wyników badań z lat 2008-2009, Etap II. Legionowo, 166-201. Maszynopis dostępny w Archiwum NID Warszawa.
Wróbel M. 1987. Zawieścice, gm. Góra Śląska, woj. leszczyńskie, stanowisko 1. IA Badania 1986, 109-110.
Yvinec J.-H. 1987. Découpe, pelleterie et consommation des chiens gaulois à Villeneuve-Saint-Germain. Anthropozoologica numéro spécial, 83-90.
Żychliński D. 2010. Osada ludności kultury przeworskiej z młodszego okresu przedrzymskiego w Jaromierzu, pow. Wolsztyn, woj. wielkopolskie, stan. 19. Archeologia Środkowego Nadodrza 7, 81-100.
Żygadło L., Kamyszek L., Marciniak M., Suchan G. 2012. Osadnictwo kultury lateńskiej i kultury przeworskiej na stanowisku 10-12 w Domasławiu, gm. Kobierzyce, woj. Dolnośląskie, (W:) S. Kadrow (red.), Raport 7 (2007-2008). Warszawa, 483-507.
IAiE PAN, call no. P III 149 ; IAiE PAN, call no. P III 353 ; click here to follow the link ; IAiE PAN, call no. P III 272
Language: Language of abstract: Rights: Terms of use:Copyright-protected material. May be used within the limits of statutory user freedoms
Digitizing institution:Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences
Original in:Library of the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences
Projects co-financed by:Ministry of Science and Higher Education
Access: