Creating Amazonian Sociality – Some Observations on the Patterns of Joking Interactions Among the Arabela of Peruvian Amazonia

Rogalski, Filip

doi:0137-4079

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Creating Amazonian Sociality – Some Observations on the Patterns of Joking Interactions Among the Arabela of Peruvian Amazonia Rogalski, Filip

Struktura obiektu

Creating Amazonian Sociality – Some Observations on the Patterns of Joking Interactions Among the Arabela of Peruvian Amazonia

Ethnologia Polona 36 2015 (2016)

Rogalski, Filip

Institute of Archaeology and Ethnology of Polish Academy of Sciences

Indianie amazońscy ; życie codzienne ; interakcje żartobliwe

Artykuł zawiera opis i analizę pewnych wzorów interakcji żartobliwych wśród Indian Arabela z Amazonii peruwiańskiej w kontekście właściwego dla ich kosmologii stosunku wobec Innego. Artykuł dotyczy szczególnego rodzaju „fatycznych” interakcji żartobliwych, które wywiązują się w sytuacjach zmiany relacji między ludźmi (osobami dołączającymi lub opuszczającymi grupę, nawiązującymi kontakt wzrokowy, etc.). Okazuje się, że interakcje te opierają się na czterech typowych rolach uczestnictwa. Aktywna strona interakcji składa się z ról suflera i mówiącego: pierwszy wymyśla docinek, drugi wypowiada go. Strona pasywna interakcji jest rozszczepiona na role pierwszego i drugiego celu żartu. W artykule proponuję, aby w tych wzorach widzieć wyraz ogólnej relacji wobec Innego, która opiera się na połączeniu relacji agresywnej opozycji z relacją wzajemnego porozumienia

Basso E. B. 2000. Dialogues and body techniques in Kalapalo affinal civility. In A. Monod Becquelin and Ph. Erikson (eds.), Les rituels du dialogue. Promenades ethnolinguistiques en terres amérindiennes. Nanterre, 183–195
Basso K. H. 1979. Portraits of “the Whiteman”. Linguistic play and cultural symbols among the Western Apache. Cambridge
Bateson G. 1972. A theory of play and fantasy. In Steps to an ecology of mind. New York, 177–193
Bateson G. 1972. [1969]. Double bind. In Steps to an ecology of mind. New York, 271–278
Bonilla L. O. 2005. O bom patrão e o inimigo voraz: predação e comércio na cosmologia paumari. Mana 11 (1), 41–66
Clastres P. 1967. De quoi rient les Indiens? Les Temps modernes 253, 2179–2198
Descola Ph. 2009. Human natures. Social Anthropology 17 (2), 145–157
Descola Ph. 2012. Beyond nature and culture. The traffic of souls. Hau: Journal of Ethnographic Theory 2 (1), 473–500
Descola Ph. 2013. Beyond nature and culture. Chicago
Douglas M. 1975. Jokes. In Implicit meanings. London, 90–114
Erikson Ph. 1986. Altérité, tatouage et anthropophagie chez les Pano: la belliqueuse quête du soi. Journal de la Société des Américanistes 72 (1), 185–210
Erikson Ph. 1993. Une nébuleuse compacte: le macro-ensemble pano. In A.-C. Taylor and Ph. Descola (eds.), La remontée de l’Amazone, special issue L’homme 33 (126–128), 45–58
Erikson Ph. 2000. Dialogues à vif... Note sur les salutations en Amazonie. In A. Monod Becquelin and Ph. Erikson (eds.), Les rituels du dialogue. Promenades ethnolinguistiques en terres amérindiennes. Nanterre, 115–138
Gow P. 2002. Piro, Apurinã and Campa: Social Dissimilation and Assimilation in Southwestern Amazonia. In J. Hill and F. Santos-Granero (eds.), Comparative Arawakan Histories: Rethinking Language Family and Culture Area in Amazonia. Illinois, 147–170
Handelman D. and Kapferer B. 1972. Forms of joking activity: A comparative approach. American Anthropologist New Series 74 (3), 484–517
Jakobson R. 1960. Concluding Statement: Linguistics and Poetics. In T. A. Sebeok (ed.), Style in Language. Cambridge, 350–377
Lagrou E. 2006. Laughing at power and the power of laughing in Cashinahua narrative and performance. Tipití: Journal of the Society for the Anthropology of Lowland South America 4 (1), 33–56
Lévi-Strauss C. 1962. La pensée sauvage. Paris
Lévi-Strauss C. 1964. Mythologiques I. Le Cru et le Cuit. Paris
Levinson S. C. 1989. Putting Linguistics on a Proper Footing: Explorations in Goffman’s Concepts of Participation. In P. Drew and A. Wootton (eds.), Goffman. Cambridge, 161–227
Malinowski B. 1923. The problem of meaning in primitive languages. In C. K. Ogden and I. A. Richards (eds.), The Meaning of Meaning. New York, 451–510
Overing J. 2000. The efficacy of laughter. The ludic side of magic within Amazonian sociality. In J. Overing and A. Passes (eds.), The Anthropology of Love and Anger. The aesthetics of conviviality in Native Amazonia. London and New York, 64–81
Radcliffe-Brown A. R. 1952 [1940]. On joking relationships. In Structure and function in primitive society. Glencoe, Illinois, 90–104
Rogalski F. 2015. Animizm, perspektywizm i sprawczość u ludu Arabela z Amazonii peruwiańskiej. Ph.D. thesis, the Archives of The Institute of Ethnology and Cultural Anthropology, Adam Mickiewicz University. Poznań
Rosengren D. 2010. Seriously laughing. On paradoxes of absurdity among Matsigenka people. Ethnos 75 (1), 102–121
Seeger A., Da Matta R., Viveiros de Castro E. B. 1979. A construção da pessoa nas sociedades indígenas brasileiras. Boletim do Museu Nacional Série Antropologia 32, 2–19
Surrallés A. 2003. ¿Por qué el humor nos hacer reir? Humor, amor y modestia ritual en la lírica amazónica. Amazonía Peruana 14 (28–29), 87–102
Taylor A.-Ch. 1985. L’art de la reduction: la guerre et les mécanismes de la différenciation tribale dans la culture jivaro. Journal de la Société de Américanistes 71, 159–173
Taylor A.-Ch. 1993. Des fantômes stupéfiants. Langage et croyance dans la pensé shuar. L’Homme 33 (126–128), 429–447
Tola F. 2012. Yo no estoy solo en mi cuerpo: cuerpos-personas múltiples entre los tobas del Chaco argentino. Buenos Aires
de Vienne E. 2012. Make yourself uncomfortable. Joking relationships as predictable uncertainty among the Trumai of Central Brazil. Hau: Journal of Ethnographic Theory 2 (2), 163–187