„Usque in Vurta fluvium” : nad trybutem Mieszkowym

Jurek, Tomasz (1962– )

doi:0023-5903

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

„Usque in Vurta fluvium” : nad trybutem Mieszkowym Jurek, Tomasz (1962– )

Object structure

„Usque in Vurta fluvium” : nad trybutem Mieszkowym

Kwartalnik Historyczny R. 123 nr 3 (2016)

Jurek, Tomasz (1962– )

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk ; Polskie Towarzystwo Historyczne

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk

Warszawa

s. 426-445 ; 24 cm ; Streszcz. ang.

Czasopismo/Artykuł

Mieszko I (książę Polski ; ca 920-992) [KABA] ; Cesarstwo Ottonów ; Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego -- 919-1024 (Dynastia saska) [KABA] ; monarchia pierwszych Piastów ; Polska -- 960-1370 (Okres Piastów) [KABA] ; trybut ; stosunki polsko-niemieckie

Artykuł dotyczy zagadnienia stosunków najstarszego władztwa piastowskiego w X w. do cesarstwa Ottonów. Przedmiotem analizy jest zdanie kronikarza Thietmara z Merseburga z jego dzieła (II 29), iż polski książę Mieszko płacił cesarzowi trybut „aż do rzeki Warty”. Wbrew rozpowszechnionym poglądom autor artykułu uważa, że chodziło o całe terytorium władztwa Mieszka, a obowiązek trybutarny ustanowiony został w 963 r.

Angenendt, Arnold. Kaiserherrschaft und Königstaufe. Kaiser, Könige und Päpste alsgeistliche Patrone in der abendländischen Missionsgeschichte. Berlin: Walter de Gruyter, 1984.
Baethgen, Friedrich. „Zur Geschichte der ältesten deutsch-polnischen Beziehungen”. Altpreußische Forschungen 13 (1936): 1-16.
Banaszkiewicz, Jacek. „Dąbrówka «christianissima» i Mieszko poganin (Thietmar, IV, 55-56; Gall, I, 5-6)”. W Nihil superfl uum esse. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane profesor Jadwidze Krzyżaniakowej, red. Jerzy Strzelczyk, Józef Dobosz, 85-93. Poznań: Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2000.
Bandtkie, Jan Samuel. Dzieje narodu polskiego. T. 1. Wrocław: Wilhelm Bogumił Korn, 1835.
Barthold, Friedrich Wilhelm. Geschichte von Rügen und Pommern. T. 1. Hamburg: Friedrich Perthes, 1839.
Bogusławski, Wilhelm. Dzieje Słowiańszczyzny Północno-Zachodniej do połowy XIII w. T. 3. Poznań: nakładem autora, 1892.
Dowiat, Jerzy. Metryka chrztu Mieszka I i jej geneza. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961.
Fried, Johannes. Der Weg in die Geschichte. Die Ursprünge Deutschlands bis 1024. Berlin: Ullstein, 1998.
Grawert-May, Gernot von. Das staatsrechtliche Verhältnis Schlesiens zu Polen, Böhmen und dem Reich während des Mittelalters (Anfang des 10. Jahrhunderts bis 1526). Aalen: Scientia Verlag, 1971.
Grodecki Roman, Stanisław Zachorowski, Jan Dąbrowski. Dzieje Polski średniowiecznej. 1926. Wyd. 2. Kraków: Universitas, 1995.
Holtzmann, Robert. Geschichte der sächsischen Kaiserzeit (900-1024). München: Verlag Georg D.W. Callwey, 1941.
Jasiński, Tomasz. „Czy państwo polskie za Mieszka I było suwerenne?”. Studia nad Dawną Polską 2 (2009): 9-19.
Jasiński, Tomasz. „Początki organizacji kościelnej w Polsce”. W Tu się wszystko zaczęło. Rola Poznania w państwie pierwszych Piastów, red. Andrzej Wójtowicz, 87-94. Poznań: Instytut Chemii Bioorganicznej PAN, Ośrodek Wydawnictw Naukowych, 2010.
Jaworski, Krzysztof. „Pobarane - Bobrzanie czy Obrzanie?”. W Viae historicae. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Lechowi A. Tyszkiewiczowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. Mateusz Goliński, Stanisław Rosik, 178-188. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2001.
Jedlicki, Marian Zygmunt. Stosunek prawny Polski do Cesarstwa do r. 1000. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1939.
Jurek, Tomasz. „O czasie i okolicznościach chrztu Mieszka”. Roczniki Historyczne 81 (2015): 35-56.
Kara, Michał. Najstarsze państwo Piastów - rezultat przełomu czy kontynuacji? Studium archeologiczne. Poznań: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 2009.
Keller, Hagen, Gerd Althoff. Die Zeit der späten Karolinger und der Ottonen. Krisen und Konsolidierungen 888-1024. Gebhardt. Handbuch der deutschen Geschichte. Wyd. 10. T. 3. Stuttgart: Klett-Cotta, 2008.
Kiersnowski, Ryszard. „Lubuszanie”. W Słownik starożytności słowiańskich. T. 3, cz. 1, red. Władysław Kowalenko, Gerard Labuda, Zdzisław Stieber, 101. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, 1967.
Köpke, Rudolf, Ernst Dümmler. Kaiser Otto der Große. Jahrbücher der deutschen Geschichte. Leipzig: Verlag von Duncker & Humblot, 1876.
Kossmann, Oskar. Polen im Mittelalter. T. 2. Marburg: J.G. Herder-Institut, 1985.
Kowalczyk, Elżbieta. „Momenty geograficzne państwa Bolesława Chrobrego. Na styku historii i archeologii”. Kwartalnik Historyczny 107, 2 (2000): 68-73.
Kurnatowska, Zofia. „Grody santockie w świetle dotychczasowych badań archeologicznych”. W Santok - początki grodu. Materiały z sesji historycznej, 10-21. Gorzów: Towarzystwo Przyjaciół Archiwum i Pamiątek Przeszłości, 1995.
Kurnatowska, Zofia, Michał Kara. „Wczesnopiastowskie regnum - jak powstało i jaki miało charakter? Próba spojrzenia od strony źródeł archeologicznych”. Slavia Antiqua 51 (2010): 23-85.
Labuda, Gerard. Fragmenty dziejów Słowiańszczyzny Zachodniej. T. 1. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1960.
Labuda, Gerard. „Licicaviki”. W Słownik starożytności słowiańskich. T. 3, cz. 1, red. Władysław Kowalenko, Gerard Labuda, Zdzisław Stieber, 56. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, 1967.
Labuda, Gerard. Mieszko I. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo, 2002.
Labuda, Gerard. „O stosunkach prawno-politycznych państwa polskiego z państwem niemieckim w X i XI wieku”. Czasopismo Prawno-Historyczne 57, nr 1 (2005): 327-378.
Labuda, Gerard. Pierwsze wieki monarchii piastowskiej. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2012.
Labuda, Gerard. „Selpuli”. W Słownik starożytności słowiańskich. T. 5, red. Władysław Kowalenko, Gerard Labuda, Tadeusz Lehr-Spławiński, 128. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, 1975.
Labuda, Gerard. Studia nad początkami państwa polskiego. Poznań: Księgarnia Akademicka, 1946. Wyd. 2. 2 t. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1987-1988.
Lübke, Christian. Das östliche Europa. Die Deutschen und das europäische Mittelalter. München: Siedler, 2004.
Lübke, Christian. Regesten zur Geschichte der Slaven an Elbe und Oder (von Jahr 900 an). T. 2. Berlin: In Kommission bei Dubkewr & Humblot, 1985.
Ludat, Herbert. Die Anfänge des polnischen Staates. Krakau: Burgverlag Krakau G.m.b.H; Verlag des Instituts für Deutsche Ostarbeit, 1942.
Ludat, Herbert. „Mieszkos Tributpflicht bis zur Warthe”. Deutsches Archiv für Landes- und Volksforschung 2 (1938): 380-385.
Ludat, Herbert. „Warthe oder Netze?”, Beiträge zur Namensforschung 3 (1951/1952): 213-221.
Łowmiański, Henryk. „Imię chrzestne Mieszka I”. Slavia Occidentalis 19 (1948): 297-305.
Łowmiański, Henryk. Początki Polski. T. 5. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
Migdalski, Paweł. „Bitwa pod Cidini w historiografii”. W Cedynia i okolice poprzez wieki, red. Paweł Migdalski, 37-64. Chojna: Stowarzyszenie Historyczno-Kulturalne „Terra Incognita”; Szczecin: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego, 2013.
Migdalski, Paweł. „Znaczenie i lokalizacja bitwy pod Cidini w świetle historiografii”. W Civitas Schinesghe. Mieszko I i początki państwa polskiego, red. Jan M. Piskorski, 159-169. Poznań: Ośrodek Wydawnictw Naukowych, PAN; Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk; Gniezno: Muzeum Początków Państwa Polskiego, 2004.
Moździoch, Sławomir. „Śląsk między Gnieznem a Pragą”. W Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, red. Henryk Samsonowicz. Kraków: 169-198, 2000.
Mühle, Eduard. Die Piasten. Polen im Mittelalter. München: C.H. Beck, 2011.
Myśliński, Kazimierz. Polska wobec Słowian Połabskich do końca wieku XII. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1993.
Nalepa, Jerzy. Granice Polski najdawniejszej. Prolegomena. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1996.
Piskorski, Jan M. Pomorze plemienne. Historia - archeologia - językoznawstwo. Poznań: Wydawnictwo Sorus; Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk; Szczecin: Muzeum Narodowe, 2002.
Pleszczyński, Andrzej. Niemcy wobec pierwszej monarchii piastowskiej (963-1034). Narodziny stereotypu. Postrzeganie i cywilizacyjna klasyfikacja władców Polski i ich kraju. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2008
Pohorecki, Feliks. Recenzja: La création du premier archevêché polonais à Gniezno, Marian Zygmunt Jedlicki. Kwartalnik Historyczny 48 (1934): 140-144.
Ranft, Andreas, red. Der Hoftag in Quedlinburg 973. Von den historischen Wurzeln zum Neuen Europa. Berlin: Akademie Verlag, 2006.
Reitinger, Lukas. „«Census de terra Polonie» a přemyslovská svrchovanost nad Polskem”. Časopis Matice moravské 128 (2009): 473-492.
Reitinger, Lukas. „«Tributum olim duce Bracizlao constitutum». Důvod přemyslovské svrchovanosti nad Polskem?”. W Trzecie polsko-czeskie forum młodych mediewistów. Commemoratio praeteritorum - społeczności średniowieczne wobec przeszłości, red. Hanna Krzyżostoniak, Jakub Kujawiński, Marzena Matla, 185-219. Poznań: Instytut Historii UAM, 2012.
Rosik, Stanisław. „Początki Polski w kronikach niemieckich X-XI w. (w kręgu wiadomości Widukinda z Korwei)”. W Kolory i struktury średniowiecza, red. Wojciech Fałkowski, 236-240. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2004.
Rymar, Edward. „A jednak pod Cedynią nad Odrą w 972 r.?”. W Civitas Cedene. Studia i materiały do dziejów Cedyni, red. Paweł Migdalski. T. 1, 125-151. Chojna: Stowarzyszenie Historyczno-Kulturalne „Terra Incognita”; Szczecin: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego; Cedynia: Muzeum Regionalne w Cedyni, 2014.
Rymar, Edward. „Terytorium usque in Vurta fluvium, czyli Pomorze obszarem trybutarnym Niemiec za Mieszka I”. W Biskupi, lennicy, żeglarze, red. Błażej Śliwiński, 189-228. Gdańskie Studia z Dziejów Średniowiecza 9. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego; WiM, 2003.
Sappok, Gerhard. Die Anfänge des Bistums Posen und die Reihe seiner Bischöfe von 968-1498. Leipzig: Verlag von S. Hirzel, 1937.
Sappok, Gerhard. „Polens Tributpflicht gegenüber dem Deutschen Reiche im 10. Jahrhundert”. Deutsches Archiv für Landes- und Volksforschung 5 (1941): 260-270.
Sikorski, Dariusz Andrzej. Kościół w Polsce za Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Rozważania nad granicami poznania historycznego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2011.
Sikorski, Dariusz Andrzej. „O stosunkach polsko-niemieckich w X i XI wieku”. Studia Historica Slavo-Germanica 26 (2004/2005): 263-266.
Sikorski, Dariusz Andrzej. Początki Kościoła w Polsce. Wybrane problemy. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2012.
Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu. Cz. 3, red. Antoni Gąsiorowski. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 1993-1999.
Sochacki, Jarosław. Stosunki publicznoprawne między państwem polskim a Cesarstwem Rzymskim w latach 963-1102. Gdańsk: Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej Officina Ferberiana, 2003.
Stasiewski, Bernhard. Die Anfänge der Christianisierung Polens auf dem Hintergrund der slavischen Missionsgeschichte des frühen Mittelalters. Münster: Verlagshaus Monsenstein und Vannerdat OHG, 2014.
Strzelczyk, Jerzy. Mieszko Pierwszy. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1992.
Szczur, Stanisław. Historia Polski. Średniowiecze. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2002.
Śliwiński, Błażej. „Pomorze w polityce i strukturze państwa wczesnopiastowskiego (X–XII w.)”. Kwartalnik Historyczny107, 2 (2000): 3-40.
Tymieniecki, Kazimierz. „Początki państwa Polan”. Przegląd Historyczny 50 (1959): 23-50.
Tymieniecki, Kazimierz. Polska w średniowieczu, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961.
Tymieniecki, Kazimierz. Recenzja: Studia nad początkami państwa polskiego, Gerard Labuda. Slavia Occidentalis 19 (1948): 459-471.
Tymieniecki, Kazimierz. „Widukind i Thietmar o wypadkach z roku 963”. Roczniki Historyczne 12 (1936): 95-106.
Urbańczyk, Przemysław. Mieszko Pierwszy tajemniczy. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaj Kopernika, 2012.
Widajewicz, Józef. „Licicaviki Widukinda. Studium onomastyczno-geograficzne”. Slavia Occidentalis6 (1927): 85-182.
Widajewicz, Józef. „Polski obszar trybutarny w X wieku”. Śląski Kwartalnik Historyczny „Sobótka” 2 (1947): 47-92.
Wiszewski, Przemysław. Domus Bolezlai. W poszukiwaniu tradycji dynastycznej Piastów (do około 1138 roku). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2008.
Wojciechowski, Zygmunt. Mieszko I i powstanie państwa polskiego. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1936.
Wojciechowski, Zygmunt. Polska - Niemcy. Dziesięć wieków zmagania. Poznań: Wydawnictwo Instytutu Zachodniego, 1945.
Wojciechowski, Zygmunt. „Usque in Vurta fluvium”. W Wirtschaft und Kultur. Festschrift zum 70. Geburtstag von Alfons Dopsch, 289-299. Baden bei Wien–Leipzig: R.M. Rohrer Verlag, 1938.
Zakrzewski, Stanisław. Mieszko I jako budowniczy państwa polskiego. Wyd. 2. Kraków: Universitas, 2006.