Z myślą o powrocie do kraju : działalność przerzutowa rotmistrza Antoniego Landowskiego na rzecz żołnierzy PSZ i Rządu RP na Uchodźstwie

Bykowska, Milena

doi:2450-8357

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Z myślą o powrocie do kraju : działalność przerzutowa rotmistrza Antoniego Landowskiego na rzecz żołnierzy PSZ i Rządu RP na Uchodźstwie Bykowska, Milena

Object structure

Z myślą o powrocie do kraju : działalność przerzutowa rotmistrza Antoniego Landowskiego na rzecz żołnierzy PSZ i Rządu RP na Uchodźstwie

Polska 1944/45-1989 : studia i materiały 13 (2015)

Bykowska, Milena

Institute of History of the Polish Academy of Sciences

Instytut Historii PAN

Warszawa

2015

p. 83-100 ; Summary eng., pol.

Journal/Article

Poland. Polskie Siły Zbrojnena Zachodzie - demobilization ; Poland. Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. 2 Korpus Polski - history ; repatriation - Poland - 1945-1970 ; Pomerania, West (Poland and Germany) - 1945- ; intelligence services - 1945- ; population transfers - Polish people - history - 20th c. ; illegal immigration

The article analyses the process of illegal political emigration through the Western Pomeranian frontier after the end of the Second World War. Because of the dangers awaiting them in their country a number of soldiers of the Polish Armed Forces in the West decided to stay abroad rather than return to the country and wanted their families to join them. This had to be made in an illegal way, through the transfer channels opened by the officers of the Second Polish Corps to illegally transfer messengers of the Polish Government-in-Exile and people associated with the Polish political emigration. In her article the author focuses on the Western Pomeranian sector of the network organized by Horse Captain Antoni Landowski, the head of the “Planning Bureau” of the Polish Intelligence Centre at Meppen, which coordinated activities of various transferring channels through the western frontiers. It was their organizers that in 1947 and 1948 paid for it with their lives, while other members of the network were imprisoned for several or more years. The scale of this people’s transfer was illustrated by the fact that the officers of the Voivode Office of Public Security in Szczecin recognized the liquidation of the network as one of their biggest successes.

Artymowski S., Repatriacja żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych z Europy Zachodniej do Polski w latach 1945–1948, Poznań 2012.
Dziurok A., Za mało niemieccy, za mało polscy, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 9 (2001), s. 34–41.
Frazik W., Z dziejów łączności cywilnej Kraj – emigracja w latach 1944/1945–1948/1949, „Zeszyty Historyczne WiN-u” 11 (1998), s. 5–48.
Friszke A., Życie polityczne emigracji, Warszawa 1999.
Hrybouski Y., Losy żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie po powrocie na Białoruś, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2003, nr 2, s. 107–120.
Lista strat działaczy obozu narodowego w latach 1939–1955. Słownik biograficzny, wstęp J. Żaryn, red. W.J. Muszyński, J. Mysiakowska-Muszyńska, t. 1, Warszawa 2010.
Lysko A., Losy Górnoślązaków przymusowo wcielonych do Wehrmachtu, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 6–7 (2004), s. 64–79.
Marcinkiewicz-Kaczmarczyk A., Repatriacja żołnierzy PSZ na Zachodzie w rozmowach TRJN z władzami brytyjskimi (1945–1949). Wybór dokumentów, Warszawa 2013.
Modrakowski W., Ucieczki z PRL: ujęcie prawne, Warszawa 1992.
Mysiakowska-Muszyńska J., Działalność Jana Kaima – przyczynek do badań nad dziejami łączności kraj-emigracja (1945–1948), w: Narodowa Demokracja XIX–XXI wiek. Koncepcje – ludzie – działalność, red. T. Sikorski, A. Wątor, Szczecin 2008, s. 815–832.
Pleskot P., Szpiedzy na emigracji. „Szpiegowska” działalność polskiej emigracji w oczach kontrwywiadu MBP (1945–1954), w: Tajny oręż czy ofiary zimnej wojny? Emigracje polityczne z Europy Środkowej i Wschodniej, red. S. Łukasiewicz, Lublin 2010, s. 150–151.
Ptaszyński R., „Zgodny zespół andersowców, ss-manów i przemytników…”. Prasa lokalna wobec oskarżonych przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Szczecinie 1946–1955, w: Prasa regionalna jako źródło do badań historycznych okresu XIX i XX wieku, red. J. Nowosielska-Sobel, G. Strauchold, T. Ślepowroński, Wrocław 2011, s. 28–29.
Ptaszyński R., Walter, „Pamięć i Przyszłość” 2010, nr 1, s. 52–55.
Radomski J.A., Demobilizacja PSZ na Zachodzie w latach 1945–1951, Kraków 2009.
Siwik A., Polska Partia Socjalistyczna na emigracji w latach 1945–1956, Kraków 1998.
Siwik A., Polskie uchodźstwo polityczne. Socjaliści na emigracji 1945–1990, Kraków 2002.
Stefaniak M., Działalność aparatu represji na zachodnim pograniczu Polski w latach 1945–1950, Szczecin 2008.
Stefaniak M., Nielegalna emigracja Żydów z Pomorza Zachodniego w latach 1945–1948, w: Żydzi i ich sąsiedzi na Pomorzu Zachodnim w XIX i XX wieku, red. M. Jaroszewicz, W. Stępiński, Warszawa 2007.
Stola D., Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949–1989, Warszawa 2010.
Sword K., „Ich przyszłość nie będzie pomyślna”. Stanowisko władz brytyjskich w sprawie „opornych” w PSZ na Zachodzie, 1946–1949, „Dzieje Najnowsze” 1991, nr 2, s. 29–47.
Wróbel J., Działania Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przeciwko repatriantom z Zachodu w latach 1945–1953, w: Aparat bezpieczeństwa wobec emigracji politycznej i Polonii, red. R. Terlecki, Warszawa 2005, s. 185–240.
Wróbel J., Na rozdrożu historii. Repatriacja obywateli polskich z Zachodu w latach 1945–1949, Łódź 2009.
Z dziejów Polski i emigracji (1939–1989), red. M. Szczerbiński, T. Wolsza, Gorzów Wielkopolski 2003.
Żaryn J., Stronnictwo Narodowe na emigracji (1945–1955). Zarys działalności, w: Warszawa nad Tamizą. Z dziejów polskiej emigracji politycznej po drugiej wojnie światowej, red. A. Friszke, Warszawa 1994, s. 61–92.
Żaryn J., „Taniec na linie, nad przepaścią”. Organizacja Polska na wychodźstwie i jej łączność z krajem w latach 1945–1955, Warszawa 2011.