Zooindykacja w badaniach krajobrazowych: relacje między wskaźnikami faunistycznymi a właściwościami gleb i fragmentacją pól uprawnych Polski północno-wschodniej = Zooindication in landscape research: relations among faunistic indicators and soil properties and fragmentation of arable lands North-East Poland

Regulska, Edyta; Solon, Jerzy; Kruczkowska, Bogusława

doi:9788361590552

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Zooindykacja w badaniach krajobrazowych: relacje między wskaźnikami faunistycznymi a właściwościami gleb i fragmentacją pól uprawnych Polski północno-wschodniej = Zooindication in landscape research: relations among faunistic indicators and soil properties and fragmentation of arable lands North-East Poland Regulska, EdytaSolon, JerzyKruczkowska, Bogusława

Object structure

Problemy Ekologii Krajobrazu = The Problems of Landscape Ecology, t. 38

Regulska, Edyta ; Solon, Jerzy ; Kruczkowska, Bogusława

Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu ; Polska Akademia Nauk. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego.

Warszawa

2014

Bibliogr. przy pracach ; 244 s. : il. (w tym kolor.) ; 24 cm ; Streszcz. prac w jęz. ang. ; Wstęp, spis treści i tyt. rozdz. również w jęz. ang.

Książka/Rozdział

bioindykacja ; krajobrazy rolnicze ; cechy fizyczno-chemiczne gleb ; dżdżownice

The aim of our study was to determine the nature of the relationships among the characteristics of earthworm assemblages, selected soil properties and the degree of landscape fragmentation against seasonal changes. The study area was located near Rogajny in the Suwałki Lake District, where 54 permanent study plots were established in a homogeneous field (Dd) and in a mosaic of small fields and balks (Dm). The earthworms were collected in spring and autumn over a two-year period (2007–2008), from blocks of soil measuring 25×25×30 cm. Soil samples were collected from the same sampling points as the earthworms. Both, qualitative and quantitative parameters of earthworm assemblages showed the same trends, thus appearing to be equally reflective. The complex arable landscape site supported higher earthworm diversity, abundance and biomass than the homogeneous arable landscape. The spring and autumn earthworm sampling campaigns revealed very different patterns. We conclude that species richness is determined mostly by spatial structure of agrocenosis mosaics, whilst abundance and biomass of earthworm community is mainly influenced by soil conditions. Comparisons between data and formulating conclusions should be made with great care, as these relations depend on the temporal scales to a large extent.

1. Ber A., 1999. Glacitektonika Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego w nawiązaniu do neotektoniki oraz struktur tektonicznych fundamentu krystalicznego. Przegląd Geologiczny 47, s. 831-839.
2. Cluzeau D., Guernion M., Chaussod R., Martin-Laurent F., Villenave C. i in., 2012. Integration of biodiversity in soil quality monitoring: Baselines for microbial and soil fauna parameters for different land-use types. European Journal of Soil Biology 49, s. 63-72.
3. Curry J.P., Byrne D., Schmidt O., 2002. Intensive cultivation can drastically reduce earthworm populations in arable land. European Journal of Soil Biology 38, s. 127-130.
4. Eisenhauer N., Milcu A., Sabais A.C.W., Bessler H., Weigelt A. i in., 2009. Plant community impacts on the structure of earthworm communities depend on season and change with time. Soil Biology and Biochemistry 41 (12), s. 2430-2443.
5. Fraser P.M., Piercy J.E., 1998. The effects of cereal straw management practices on lumbricid earthworm populations. Applied Soil Ecology 9, s. 369-373.
6. International Organisation for Standardisation (ISO), 1999. Soil Quality: Effects of Pollutants on Earthworms. Part 3: Guidance on the Determination of Effects in Field Situations, ISO 11268-3. ISO, Geneva.
7. International Organisation for Standardisation (ISO), 2004. Soil quality: Sampling of Soil Invertebrates. Part 1: Hand-Sorting and Formalin Extraction of Earthworms, ISO 23611-1. ISO, Geneva.
8. Ivask M., Kuu A., Sizov E., 2007. Abundance of earthworm species in Estonian arable soils. European Journal of Soil Biology 43 (1), s. 39-42.
9. Kajak A., Oleszczuk M., 2004. Effect of shelterbelts on adjoining cultivated fields: patrolling intensity of carabid beetles (Carabidae) and spiders (Araneae). Polish Journal of Ecology 52 (2), s. 155-172.
10. Kondracki J., 2002. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
11. Kovács-Hostyánszki A., Elek Z., Balázs K., Centeri C., Falusi E. i in., 2013. Earthworms, spiders and bees as indicators of habitat quality and management in a low-input farming region – A whole farm approach. Ecological Indicators 33, s. 111-120.
12. Lenart S., Sławiński P., 2010. Wybrane właściwości gleby oraz występowanie dżdżownic w warunkach siewu bezpośredniego i płużnej uprawy roli. Fragmenta Agronomica 27 (4), s. 86-93.
13. Levin S.A., Carpenter S.R., Godfray H.C.J., Kinzig A.P., Loreau M. i in. (red.), 2009. The Princeton Guide to Ecology. Princeton University Press.
14. Markert B., Wünschmann S., Diatta J., Chudzińska E., 2012. Innowacyjna obserwacja środowiska – bioindykatory i biomonitory: definicje, strategie i zastosowania. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych 53, Warszawa, IOŚ-BIP, s. 115-152.
15. McGarigal K., Marks B.J., 1995. FRAGSTAT: spatial pattern analysis program for quantifying landscape structure. USDA Forest Service. Technical Reports, PNW-351, Portland.
16. Okołowicz W., 1973-1978, Regiony klimatyczne. [w:] Narodowy Atlas Polski, IG PAN, Ossolineum.
17. Paoletti M.G., 1999. The role of earthworms for assessment of sustainability and as bioindicators. [w:] M.G. Paoletti (red.), Invertebrate Biodiversity as Bioindicators of Sustainable Landscapes. Agriculture, Ecosystems and Environment 74, s. 137-155.
18. Regulska E., 2008. Ocena stanu środowiska przyrodniczego krajobrazów z zastosowaniem wskaźników faunistycznych. [w:] T.J. Chmielewski (red.), Struktura i funkcjonowanie systemów krajobrazowych: meta-analizy, modele, teorie i ich zastosowania. Problemy Ekologii Krajobrazu 21. Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu, Lublin, s. 193-206.
19. Regulska E., 2011. Carabidae in landscape research on the basis of literature, 2005-08. Polish Journal of Environmental Studies 20 (3), s. 733-741.
20. Regulska E., 2012. Wskaźniki zoologiczne i krajobrazowe oraz ich przydatność do oceny rozwoju zrównoważonego krajobrazu wiejskiego (na przykładzie wybranych obszarów). Praca doktorska. Maszynopis. Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska, Warszawa.
21. Roarty S., Schmidt O., 2013. Permanent and new arable field margins support large earthworm communities but do not increase in-field populations. Agriculture, Ecosystems and Environment 170, s. 45-55.
22. Römbke J., Jänsch S., Didden W., 2005. The use of earthworms in ecological soil classification and assessment concepts. Ecotoxicology and Environmental Safety 62, s. 249-265.
23. Roo-Zielińska E., Solon J., Degórski M., 2007. Ocena stanu i przekształceń środowiska przyrodniczego na podstawie wskaźników geobotanicznych, krajobrazowych i glebowych. Monografie 9, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
24. Rundgren S., 1975. Vertical distribution of lumbricids in southern Sweden. Oikos 26, s. 299-306.
25. Ryszkowski L., Karg J., Glura M., 2009. Influence of agricultural landscape structure on diversity of insect communities. Polish Journal of Ecology 57 (4), s. 749-765.
26. Sobczyk D., 2007. Wpływ różnowiekowych pasów leśnych na ekosystemy pól uprawnych – zawartość materii organicznej, bogactwo gatunkowe wybranych grup zwierząt i grzybów oraz możliwości migracji fauny. 5. Penetracja zadrzewień śródpolnych i przyległych upraw przez Carabidae. [w:] A. Kędziora, J. Horabik (red.), Jakość środowiska, surowców i żywności. Materiały sympozjum naukowego. Instytut Agrofizyki, Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN w Poznaniu, Sieć Agrogaz, Lublin, s. 174-175.
27. Szujecki A. (red.), 2001. Próba szacunkowej waloryzacji lasów Puszczy Białowieskiej metodą zooindykacyjną. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.