Zmiany struktury funkcjonalnej gmin wiejskich w północnej części Polski (analiza porównawcza lat 1988 i 2012) = Changes in the functional structure of rural municipalities in the northern part of Poland in the years 1988 and 2012

Gwiaździńska-Goraj, Marta; Goraj, Sebastian; Jezierska-Thöle, Aleksandra

doi:1642-4689

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Zmiany struktury funkcjonalnej gmin wiejskich w północnej części Polski (analiza porównawcza lat 1988 i 2012) = Changes in the functional structure of rural municipalities in the northern part of Poland in the years 1988 and 2012 Gwiaździńska-Goraj, MartaGoraj, SebastianJezierska-Thöle, Aleksandra

Object structure

Studia Obszarów Wiejskich, t. 37

Gwiaździńska-Goraj, Marta ; Goraj, Sebastian ; Jezierska-Thöle, Aleksandra

rural areas ; functional structure ; North Poland

The issue of transformation in the functional structure of rural areas in Poland has been the subject of numerous studies covering both the research concerning entire country as well as selected regions. This article is an attempt to show the functional changes of rural municipalities in northern Poland, which took place in the period between 1988 and 2012. The analysis covered rural municipalities of the Warmińsko-mazurskie, Pomorskie, Kujawsko-Pomorskie and Zachodniopomorskie Voivodeships. The condition of functional development of rural areas of northern Poland in 1988 was presented basing on the functional and spatial classification applied by W. Stola. In order to analyze the functional and spatial changes in the rural areas of northern Poland in 2012, data from the Central Statistical Office was used. Classification of functional areas on a municipal scale was implemented incorporating a set of diagnostic features classifying a given municipality to one of the 5 functional types referring to the classification of 1988. Results of the analysis prove that spatial and functional structure of rural areas in northern Poland is becoming more differentiated. Rural areas are increasingly evolving into multifunctional areas – in which apart from the agricultural function - non-agricultural activities are developing. However, it is very important that the multifunctional development would contribute to improving living conditions of rural population, at the same time providing protection of natural and cultural landscape.

1. Bański J., Stola W., 2002, Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce, Studia Obszarów Wiejskich, 3, PTG, IGiPZ PAN, Warszawa.
2. Bański J. 2007, Typy obszarów funkcjonalnych w Polsce, http: //www.igipz.pan.pl/ tl_files/igipz/ZGWiR /Projekty/ Ekspertyza_ typologia.pdf.
3. Bański J., 2003, Transforming the functional structure of Poland`s rural areas, [w:] J. Bański, J. Owsiński (red.), Alternatives for European Rural Areas, ERDN, 1, IERiGŻ, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 19–37.
4. Biczkowski M., 2005, Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego, a process przekształceń struktury agrarnej na obszarach wiejskich województwa warmińsko-mazurskiego w okresie transformacji systemowej, [w:] E. Pałka (red.), Funkcje obszarów wiejskich, Wyd. Akademii Świętokrzyskiej, Kielce, s. 223–233.
5. Churski P., 2002, Problem areas and supportareas in polishregional Policy, [w:] S. Ciok, D. Ilnicki (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych, t. VI, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geograficzny, Zakład Geografii Społecznej i Ekonomicznej, Zakład Zagospodarowania Przestrzennego, Wrocław.
6. Falkowski J., 1993, Przekształcenia funkcjonalno-strukturalne i przestrzenne obszarów wiejskich Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
7. Falkowski J., 2003, Changes in the landscape of the Gdansk Pomerania and Kujawy Regions under the influence of industrialization, technical infrastructure, tourism and recreation, [w:] M. Jones (red.), European landscapes: from mountains to sea, Huma Publishers, Tallinn, s. 37–44.
8. Gwiaździńska, M., 2004, Przemiany społeczno-gospodarcze obszarów wiejskich województwa warmińsko-mazurskiego, Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, 221, Olsztyn.
9. Gwiaździńska-Goraj M., Jezierska-Thöle A., 2013, The functional development in Poland, Journal of Settlements and Spatial Planning (JSSP), 4, 1, s. 53–58.
10. Gwiaździńska-Goraj M., Goraj S., 2011, Przekształcenia funkcjonalne obszarów wiejskich województwa warmińsko-mazurskiego, Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, 20, Wrocław.
11. Gwiaździńska-Goraj M., Goraj S., 2013, The contribution of the natural environment to sustainable development on the example of rural areas in the Region of Warmia and Mazury, Journal Rural Development, 6, s. 266–271.
12. Gwiaździńska-Goraj M., Jezierska-Thöle A., 2013, Zmiany w strukturze pracujących i bezrobocia na obszarach wiejskich Polski Północnej i Zachodniej oraz Niemiec Wschodnich, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica socio-oeconomica, 13, s. 115–132.
13. Halamska M., 2011, Wiejskość jako kategoria socjologiczna, Wieś i Rolnictwo,1 (150), s. 37–54.
14. Jezierska-Thöle A., 2006, Przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne obszarów wiejskich Pomorza Nadwiślańskiego w latach 1988–2002, Wyd. UMK, Toruń.
15. Kacprzak E., Maćkiewicz B. (red.), 2011, Gospodarka rolna w aglomeracji poznańskiej, Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej, 16, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
16. Kluba M., Jezierska-Thöle A., 2010, Przestrzenne zróżnicowanie poziomu i struktury dofinansowania rolnictwa środkami unijnymi w województwie kujawsko-pomorskim, Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów i Agrobiznesu, 12, 2, s. 117–122.
17. Kluba M., 2006, Przemiany struktury obszarowej indywidualnych gospodarstw rolnych a poziom rozwoju społeczno-gospodarczego na przykładzie województwa pomorskiego [w:] B. Głębocki, E. Kacprzak (red.), Przemiany struktury przestrzennej rolnictwa - sukcesy i niepowodzenia, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s.103–111.
18. Komornicki T., Śleszyński P., 2008, Struktura funkcjonalna gmin a postępy w pracach planistycznych (2004–2006), Studia Regionalne i Lokalne, 33, 3,s. 53–75.
19. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, http://www.mir.gov.pl/rozwoj_regionalny/polityka_przestrzenna/kpzk/strony/koncepcja_przestrzennego_zagospodarowania_kraju.aspx.
20. Rakowska J., 2013, Klasyfikacja obszarów – kryteria, definicje, metody delimitacji. Studium metodologiczno-statystyczne, Wydawnictwo Wieś Jutra, Warszawa.
21. Rosner A., 2010, Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich [w:] M. Stanny i M. Drygas (red.), Przestrzenne, społeczno-ekonomiczne zróżnicowanie obszarów wiejskich w Polsce, IRWiR PAN, Warszawa, s. 11–27.
22. Rudnicki R., 2001, Zmiany układu przestrzennego struktury agrarnej Polski Północnej w latach 1988–1998 (Uwarunkowania – dynamika – kierunki), Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
23. Stanny M., 2013, Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, IRWiR PAN, Warszawa.
24. Stola W., 1993, Struktura przestrzenna i klasyfikacja funkcjonalna obszarów wiejskich Polski, Dokumentacja Geograficzna, 3, IGiPZ PAN, Warszawa.
25. Śleszyński P., 2012, Klasyfikacja gmin województwa mazowieckiego, Przegląd Geograficzny 84, 4, s. 559–576.
http://dx.doi.org/10.7163/przg.2012.4.4 -
26. Wójcik M., 2012, Geografia wsi w Polsce. Studium zmiany podstaw teoretyczno-metodologicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
27. Zegar J., 2003, Kierowanie zrównoważonym rozwojem społeczno-gospodarczym (ekorozwojem), Monografie i Opracowania, SGH, Warszawa.