Metadata language
Przegląd Geograficzny T. 81 z. 4 (2009)
Creator: Publisher: Place of publishing: Date issued/created: Description: Type of object: Subject and Keywords:
socio-spatial differentiation ; principal components analysis ; Warsaw ; spatial structure
Abstract:Celem artykułu jest przedstawienie głównych wymiarów zróżnicowań społeczno-przestrzennych Warszawy w porównaniu do stanu sprzed 1989 r. W badaniach wykorzystano dane o rejonach spisowych z NSPLiM 2002 r., dla których przeprowadzono analizę czynnikową metodą składowych głównych. Na tej podstawie zidentyfikowano główne metacechy zróżnicowań związane z sytuacją rodzinną, pozycją społeczno-zawodową, a także z marginalizacją społeczną, co może świadczyć o upodobnianiu się czynników kształtujących strukturę społeczno-przestrzenną stolicy Polski do miast krajów Europy Zachodniej. Niemniej ukształtowane wcześniej struktury przestrzenne wykazały się dużą inercją, co przejawiło się między innymi w klasyfikacji rejonów, wskazującej na podobieństwo poszczególnych jednostek pod względem nie tylko charakteru zabudowy, ale również okresu powstania budynków. Napływ nowych mieszkańców – w tym studentów – do Warszawy, mimo że stanowił istotny wymiar zróżnicowań, nie doprowadził dotychczas do znacznych przekształceń przestrzeni społecznej stolicy. Podsumowując można stwierdzić, że procesy transformacji i metropolizacji pogłębiły obserwowane wcześniej zróżnicowania, ale nie zmieniły wyraźnie ich układu przestrzennego.
References:
1. Burgess E.W., 1925, The growth of the city: An introduction to a research project, [w:] R.E. Park, E.W. Burgess, R.D. McKenzie (red.), The City, University of Chicago Press, Chicago, s. 47–62.
2. Castells M., 1989, The Informational City, Blackwell Publishers, Oxford.
3. Cattell, R. B.,1966, The Scree Test for the Number of Factors, Multivariate Behavioral Research, 1, 2, s. 245–276.
4. Chojnicki Z., Czyż T., Parysek J.J., Ratajczak W., 1978, Badania przestrzennej struktury społeczno-ekonomicznej Polski metodami czynnikowymi, PWN, Warszawa-Poznań.
5. Dangschat J., Blasius J., 1987, Social and spatial disparities in Warsaw in 1978: An application of correspondence analysis to a 'socialist' city, Urban Studies, 24, s. 173–191.
6. Gąsior-Niemiec A., Glasze G., Lippok D., Pütz R., 2007, Grodzenie miasta: casus Warszawy, Studia Regionalne i Lokalne,EUROREG, 4(30), Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa, s. 5–30.
7. Gorzelak G., 1979, Dobór zmiennych w statystycznej analizie porównawczej, część 1, Wiadomości Statystyczne, s. 17–21; część 2, Wiadomości Statystyczne, 4, s. 17–21.
8. Gorzelak G., 1995, Transformacja systemowa a restrukturyzacja regionalna, Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego UW, Warszawa.
9. Gorzelak G., Smętkowski M., 2005, Metropolia i jej region w gospodarce informacyjnej, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
10. Grzelak J., Zarycki T. (red.), 2004, Społeczna mapa Warszawy. Interdyscyplinarne studium metropolii warszawskiej, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
11. Grzymała-Kazławska A., Piekut A., 2007, Mała Ukraina" czy Polskie Viettown? Społeczno-przestrzenne wzory zamieszkiwania imigrantów w metropolii warszawskiej, Studia Regionalne i Lokalne, EUROREG, 4(30), Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa, s. 77–79.
12. Hoyt H., 1939, The structure and growth of residential neighborhoods in American cities, Washington, DC, Federal Housing Administration.
13. Jałowiecki B., 2000, Społeczna przestrzeń metropolii, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
14. Jałowiecki B., Krajewska M., Olejniczak K., 2004, Klasa metropolitalna w przestrzeni Warszawy, [w:] J. Grzelak, T. Zarycki (red.), Społeczna mapa Warszawy. Interdyscyplinarne studium metropolii warszawskiej, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa, s. 132–146.
15. Jałowiecki B., Sekuła E., Smętkowski M., Tucholska A., 2009, Warszawa. Czyje jest miasto?, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
16. Jaroszewska-Brudnicka R, 2004, Zróżnicowanie przestrzeni społeczne Torunia, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
17. Kukliński A. (red.), 2004, Globalizacja Warszawy – strategiczny problem XXI wieku, Polskie Towarzystwo Współpracy z Klubem Rzymskim, Oficyna Wydawnicza Rewasz, Warszawa.
18. Lewicka M., 2004, Identyfikacja z miejscem mieszkańców Warszawy: determinanty i konsekwencje, [w:] J. Grzelak, T. Zarycki (red.), Społeczna mapa Warszawy. Interdyscyplinarne studium metropolii warszawskiej, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa, s. 273–315.
19. Lisowski A., 1999, Koncepcja gentryfikacji jako przejaw tendencji integracji w geografii miast, [w:] I. Jażdżewska (red.), Zróżnicowania przestrzenne struktur społecznych w dużych miastach", XI Konserwatorium Wiedzy o Mieście, Katedra Geografii Miast i Turyzmu, Uniwersytet Łódzki, Łódź, s. 23–32.
20. Młodak A., 2006, Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej, Difin, Warszawa.
21. Smętkowski M., 2007, Delimitacja obszarów metropolitalnych – nowe spojrzenie, [w:] G. Gorzelak, A. Tucholska (red.), Rozwój, region, przestrzeń, MRR, EUROREG, Warszawa, s. 215–233.
22. Smętkowski M., 2009, Miasto deweloperów?, [w:] B. Jałowiecki, E. Sekuła, M. Smętkowski, A. Tucholska, Warszawa. Czyje jest miasto?, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa, s. 8–88.
23. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy, 2006, załącznik nr 3 do Uchwały LXXXII/2746/2006 Rady m.st. Warszawy z dnia 10.10.2006 r.
24, Pacione M., 2001, Urban Geography – A Global Perspective, Routledge, London.
http://dx.doi.org/10.4324/9780203454626 -
25. Parysek J.J., 1989, Zróżnicowanie struktury wieku mieszkańców Polski, Przegląd Geograficzny, 61, 3, s. 221–242.
26. Potrykowska A., Śleszyński P., 1999, Migracje wewnętrzne w Warszawie i województwie mazowieckim, Atlas Warszawy, 7, IGiPZ PAN, Warszawa.
27. Raport projektu GEITONIES "Generating Interethnic Tolerance and Neighbourhood Integration in European Urban Spaces", 2008, VII Program Ramowy Unii Europejskiej, grant nr 216184, maszynopis.
28. Rykiel Z., 1999, Indoktrynacja terytorialna a miejski system informacji, Kwartalnik Geograficzny, 3(11), s. 10–14.
29. Stępniak M., Węcławowicz, G., Górczyńska M., Bierzyński A., 2009, Warszawa w świetle Narodowego Spisu Powszechnego 2002, Atlas Warszawy, 11, IGiPZ PAN, Warszawa.
30. Śleszyński P., 2004, Kształtowanie się zachodniej części centrum Warszawy, Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 196, Warszawa.
31. Śleszyński P., 2006, Przedsiębiorstwa w przestrzeni Warszawy, Atlas Warszawy, 9, IGiPZ PAN, Warszawa.
32. Węcławowicz G., 1975, Struktura przestrzeni społeczno-gospodarczej Warszawy w latach 1931-–1970 w świetle analizy czynnikowej, Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 116, Warszawa.
33. Węcławowicz G., 1988, Struktury społeczno-przestrzenne w miastach Polski, IGiPZ PAN, Ossolineum, Wrocław.
34. Węcławowicz G., 2001, Przestrzeń ubóstwa – nowy czy stary wymiar zróżnicowania społeczno-przestrzennego w miastach Polski, Przegląd Geograficzny, 73, 4, s. 451–475.
35. Węcławowicz G., 2007, Geografia społeczna miast. Zróżnicowania społeczno-przestrzenne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
36. Węcławowicz G., 2008, Ludność z wykształceniem wyższym w strukturze społeczno-przestrzennej Warszawy, [w:] Warszawa Akademicka, Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji, Warszawa, s. 21–29.
37. Węcławowicz G., Księżak J., 1993, Zróżnicowania społeczno-przestrzenne Warszawy. Struktury demograficzne i gospodarstw domowych w świetle Narodowego Spisu Powszechnego 1988, Atlas Warszawy, 1, IGiPZ PAN, Warszawa.
38. Węcławowicz G., Księżak J., 1994, Zróżnicowania społeczno-przestrzenne Warszawy. Struktura wykształcenia i zatrudnienia ludności w świetle Narodowego Spisu Powszechnego 1988, Atlas Warszawy, 2, IGiPZ PAN, Warszawa.
39. Węcławowicz G. (red.), 2002, Warszawa jako przedmiot badań w geografii społeczno-ekonomicznej, Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 198, Warszawa.
40. Wilk W., 2001, Czynniki lokalizacji i rozmieszczenie wybranych usług w Warszawie, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
41. Wilk W., 2005, Miejsce miast w sieciach handlowych – przykład Polski, Prace i Studia Geograficzne WGiSR, Warszawa, s. 129–153.
File size 1,2 MB ; application/pdf
Resource Identifier:0033-2143 ; 10.7163/PrzG.2009.1.2
Source:CBGiOS. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link
Language: Language of abstract: Rights: Terms of use:Copyright-protected material. May be used within the limits of statutory user freedoms
Digitizing institution:Institute of Geography and Spatial Organization of the Polish Academy of Sciences
Original in: Projects co-financed by:Programme Innovative Economy, 2010-2014, Priority Axis 2. R&D infrastructure ; European Union. European Regional Development Fund
Access: