Family Rites in Podhale

Lehr, Urszula

doi:0137-4079

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Family Rites in Podhale Lehr, Urszula

Object structure

Family Rites in Podhale

Ethnologia Polona 35 (2014)

Lehr, Urszula

Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences

zwyczaje rodzinne ; rytuały ; formy ceremonii ; Podhale ; górale ; tradycja ; społeczności wiejskie ; ślub ; pogrzeb ; tożsamość

Prezentowana w artykule tradycyjna i współczesna obrzędowość jest przykładem szczególnego rodzaju funkcjonowania rodziny i wspólnoty wiejskiej w kontekście zwyczajów i rytuałów nawiązujących do obyczajowości poprzednich pokoleń. Przeobrażenia związane z eliminacją i modyfikacją dawnych elementów obrzędowości, jak i wprowadzane sukcesywnie nowe formuły zwyczajowe, nie wpłynęły w sposób znaczący na podstawowy schemat scenariusza celebrowanych faz życia ludzkiego, uzewnętrznianych poprzez wieloraką symbolikę werbalną i niewerbalną. Niezależnie od stylistyki współczesnych ceremonii rodzinnych, nawarstwiającej się i nakładającej na specyficzny ryt wykreowanego fenomenu góralszczyzny, pozostał on nadal rozpoznawalnym desygnatem, podkreślającym wyraźnie odrębność regionalną Podhala, tożsamą z identyfikacją kulturową jego mieszkańców

Baudouinde Courtenay-Ehrenkreutz Jędrzejewiczowa C. 2005. Łańcuch tradycji. Teksty wybrane. Warszawa
Bogusławski S. et al. 1982. Mała encyklopedia medycyny 2. Warszawa
Brzozowska-Krajka A. 1996. Symbolika podhalańskich weselnych bram (tradycja i współczesność. Tatrzański Orzeł 49 (1), 5–7
Bystroń J. S. 1916. Słowiańskie obrzędy rodzinne. Kraków
Bystroń J. S. 1980. Tematy, które mi odradzano. Warszawa
Eliade M. 1974. Sacrum, mit, historia. Wybór esejów. Transl. A. Tatarkiewicz. Warszawa
Eliade M. 1993. Traktat o historii religii. Transl. J. Wierusz Kowalski. Łódź
Fischer A. 1921. Zwyczaje pogrzebowe ludu polskiego. Lwów
Gąsienicówna A. 1979. Co Wojtek Jarzombek o staroświeckim weselu na posiadak opedział. Transcribed from the original by J. Zborowski (Zakopane. 1914). Rocznik Podhalański 2, 183–188
Gennepvan A. 2006. Obrzędy przejścia. Warszawa
Kamiński L. (vel Kamieński) 1992. O mieszkańcach gór tatrzańskich. Najdawniejsza monografia etnograficzna Podhala. Compiled by J. Kolbuszewski. Kraków
Kantor J. 1907. Czarny Dunajec. Monografia etnograficzna. Materiały Archeologiczne i Antropologiczno-Etnograficzne 9, 17–229
Kowalewski M. 1960. Mały Słownik Teologiczny. Poznań–Warszawa–Lublin
Kowalska-Lewicka A. 1967. Młodzież wiejska na Podhalu w pierwszej połowie XIX wieku (w świetle anonimowej relacji). Łódzkie Studia Etnograficzne 9, 225–241
Kowalska-Lewicka A. 1971. Tradycyjne normy obyczajowe w kontaktach młodzieży na Podhalu. Roczniki Socjologii Wsi 11, 23–36
Kowalska-Lewicka A. 1995. Ludowe sposoby oswajania śmierci. Zeszyty Interwencji Kryzysowej 5, 39–49
Kowalski P. 1998. Leksykon – znaki świata: omen, przesąd, znaczenie. Warszawa
Lehr U. 1995. Magia czasu śmierci. Zeszyty Interwencji Kryzysowej 5, 25–38
Lehr U. 2000. Obrzędowość rodzinna. In D. Tylkowa (ed.), Podhale. Tradycja we współczesnej kulturze wsi. Kraków, 305–343
Lehr U. 2000. Zawiadomienia o śmierci. Z badań nad zwyczajami pogrzebowymi na Podhalu. Lud 84, 65–82
Lehr U. 2003. Magia czasu narodzin. In J. Kowalska, S. Szynkiewicz, R. Tomicki (eds.), Czas zmiany, czas trwania. Studia etnologiczne. Warszawa, 151–164
Maj M. 1986. Rola daru w obrzędzie weselnym. Wrocław
Moszyński K. 1967. Kultura ludowa Słowian 2. Warszawa
Pach A. 1977. Drzewiej pod Giewontem. Warszawa
Sobczak A. 2000. Sakrament małżeństwa – krótki rys historyczny. http://mateusz.plrodzina/as-malzenstwo.htm. Access 24.06.2014
Tomicki R. 1977. Norma, wzór i wartość w życiu seksualnym tradycyjnych społeczności wiejskich w Polsce. Etnografia Polska 21 (1), 43–72
Wasilewski J. 1989. Tabu a paradygmaty etnologii. Warszawa
Zadrożyńska A. 2000. Światy, zaświaty. O tradycji świętowania w Polsce. Warszawa
Zawistowicz-Kintopfowa K. 1929. Zawarcie małżeństwa przez kupno w polskich obrzędach weselnych. Warszawa
Zborowski J. 1932. Ludowe przyczynki z Góralszczyzny. Lud 11, 65–92