Analiza rzeźby stoliwa Szczelińca Wielkiego w Górach Stołowych na podstawie numerycznego modelu terenu z danych LiDAR = LiDAR DEM-based analysis of geomorphology of the Szczeliniec Wielki mesa in Poland’s Stołowe Mountains

Migoń, Piotr; Kasprzak, Marek

doi:0033-2143

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Analiza rzeźby stoliwa Szczelińca Wielkiego w Górach Stołowych na podstawie numerycznego modelu terenu z danych LiDAR = LiDAR DEM-based analysis of geomorphology of the Szczeliniec Wielki mesa in Poland’s Stołowe Mountains Migoń, PiotrKasprzak, Marek

Object structure

Przegląd Geograficzny T. 87 z. 1 (2015)

Migoń, Piotr ; Kasprzak, Marek

structural relief ; mass movements ; digital elevation model ; Stołowe Mountains

Szczeliniec Wielki w Górach Stołowych (Sudety Środkowe) jest unikatowym na obszarze Polski przykładem stoliwa zbudowanego z masywnych piaskowców zalegających naskałach drobnoziarnistych, znanym głównie z obecności „skalnego miasta” na powierzchni szczytowej. Rzeźba masywu Szczelińca odzwierciedla różne uwarunkowania litologiczne, związanez rodzajem skał i ich niejednakową wytrzymałością, oraz strukturalne, związane z obecnością powierzchni nieciągłości – uskoków, spękań oraz powierzchni warstwowania. W artykule opisano główne cechy rzeźby powierzchni szczytowej i stoków, ujawnione na cyfrowym modelu wysokości o dużej rozdzielczości pochodzącym z danych LiDAR. Pozwoliło to, wnioskując o procesach napodstawie wynikowych form, dokonać charakterystyki systemu morfogenetycznego Szczelińca Wielkiego i odtworzyć rozwój rzeźby w przeszłości.

1. Cacoń S., Košťák B., Mąkolski K., 2008, Współczesne ruchy masowe Szczelińca Wielkiego, [w:] A. Witkowski, B. M. Pokryszko, W. Ciężkowski (red.), Przyroda Parku Narodowego Gór Stołowych, Wydawnictwo Parku Narodowego Gór Stołowych, Kudowa-Zdrój, s. 114-127.
2. Czeppe Z., 1949, Labirynt skalny na szczycie Gór Stołowych, Wierchy, 19, s. 44-57.
3. Czeppe Z., 1952, Z morfologii Gór Stołowych, Ochrona Przyrody, 20, s. 236-252.
4. Dikau R., Brunsden D., Schrott L., Ibsen M.-L., 1996, Landslide Recognition, Wiley, Chichester.
5. Dumanowski B., 1961, Zagadnienie rozwoju stoku na przykładzie Gór Stołowych, Czasopismo Geograficzne, 32, 3, s. 311-324.
6. Jerzykiewicz T., 1966, Środowisko sedymentacyjne piaskowców Szczelińca, Acta Geologica Polonica, 16, s. 413-444.
7. Jerzykiewicz T., 1968, Sedymentacja górnych piaskowców ciosowych niecki śródsudeckiej (górna kreda), Geologia Sudetica, 4, s. 409-462.
8. Jerzykiewicz T., 196, Uwagi o orientacji i genezie ciosu w skałach górnokredowych niecki śródsudeckiej, Geologia Sudetica, 4, s. 465-478.
9. Kasprzak M., 2012, Relief of the Stołowe Mountains – a test area for studies in geomorphometry, [w:] M. Kasprzak, P. Migoń (red.), Góry Stołowe, Geology, Landforms, Vegetation Patterns and Human Impact, Instytut Geografii i Rozwoju regionalnego UWr., Wrocław, s. 55-73.
10. Kasprzak M., Traczyk A., 2010, Geomorfometria granitowej części Karkonoszy, Landform Analysis, 13, s. 33-46.
11. King L.C., 1953, Canons of landscape evolution, Bulletin of the Geological Society of America, 64, s. 721-752.
12. Liu X., 2008, Airborne LiDAR for DEM generation: some critical issues, Progress in Physical Geography 32, 1, s. 31-49.
13. Migoń P., 2008, Rzeźba i rozwój geomorfologiczny Gór Stołowych, [w:] A. Witkowski, B.M. Pokryszko, W. Ciężkowski (red.), Przyroda Parku Narodowego Gór Stołowych, Wydawnictwo Parku Narodowego Gór Stołowych, Kudowa-Zdrój, s. 49-69.
14. Migoń P., Kasprzak M., 2011, Morfologiczny zapis ruchów masowych na progach morfologicznych Gór Stołowych w świetle numerycznego modelu wysokości o dużej rozdzielczości, Przyroda Sudetów, 14, s. 115-124.
15. Migoń P., Zwiernik M., 2006, Strukturalne uwarunkowania rzeźby północno-wschodniego progu Gór Stołowych, Przegląd Geograficzny, 78, 3, s. 319-338.
16. Migoń P., Latocha A., Parzóch K., Kasprzak M., Owczarek P., Witek M., Pawlik Ł., 2011, Współczesny system morfogenetyczny Gór Stołowych, [w:] T. Chodak, C. Kabała, J. Kaszubkiewicz, P. Migoń, J. Wojewoda (red.), Geoekologiczne warunki środowiska przyrodniczego Gór Stołowych, Wind, Wrocław, s. 1-52.
17. Olaya V., 2009, Basic Land-Surface Parameters, [w:] T. Hengl, H.I. Reuter (red.), Geomorphometry: Concepts, Software, Applications, Developments in Soil Science, 33, Elsevier, s. 141-169.
18. Olaya V., Conrad O., 2009, Geomorphometry in SAGA, [w:] T. Hengl, H.I. Reuter (red.), Geomorphometry: Concepts, Software, Applications, Developments in Soil Scence, 33, Elsevier, s. 293-308.
19. Pašek J., Pulinowa M.Z., 1976, Block movements of Cretaceous sandstones in the Stolowe Gory Mts., Poland, Bulletin of the International Association of Engineering Geology, 13, s. 79-82.
20. Pulinowa M.Z., 1989, Rzeźba Gór Stołowych, Prace Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 1008.
21. Rogaliński J., Słowiok G., 1958, Rzeźba Gór Stołowych w świetle teorii pedyplanacji, Czasopismo Geograficzne, 29, 4, s. 473-496.
22. Raport dostawy, ISOK – Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami, Część Nr 3, Etap Nr 03, 2011-09-12.
23. Sithole G., Vosselman G., 2004, Experimental comparison of filter algorithms for bare-Earth extraction from airborne laser scanning point clouds, ISPRS Journal of Photogrammetry & Remote Sensing, 59, s. 85-101.
24. Urbański J., 2008, GIS w badaniach przyrodniczych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
25. Willers J., Jin M., Eksioglub B., Zusmanisc A., O'Harad Ch., Jenkins J., 2008, A post-processing step error correction algorithm for overlapping LiDAR strips from agricultural landscapes, Computers and Electronics in Agriculture, 64, s. 183-193.
26. Wojewoda J., 1997, Upper Cretaceous littoral-to-shelf succession in the Intrasudetic Basin and Nysa Trough, Sudety Mts, [w:] J. Wojewoda (red.), Obszary źródłowe: zapis w osadach, Wind, Wrocław, s. 81-96.
27. Wojewoda J., 2008, Budowa geologiczna obszaru PNGS, [w:] A. Witkowski, B.M. Pokryszko, W. Ciężkowski (red.), Przyroda Parku Narodowego Gór Stołowych, Wydawnictwo Parku Narodowego Gór Stołowych, Kudowa-Zdrój, s. 24-37.
28. Wojewoda J., Białek D., Bucha M., Głuszyński A., Gotowała R., Krawczewski J., Schutty B., 2011, Geologia Parku Narodowego Gór Stołowych – wybrane zagadnienia, [w:] T. Chodak, C. Kabała, J. Kaszubkiewicz, P. Migoń, J. Wojewoda (red.), Geoekologiczne warunki środowiska przyrodniczego Gór Stołowych, Wind, Wrocław, s. 53-96.