Object structure
Title:

Funkcje antyku w antropologicznej refleksji Józefa Wybickiego. Na podstawie „Rozmów i podróży ojca z dwoma synami”, „Moich godzin szczęśliwych” oraz „Życia mojego”.

Subtitle:

Pamiętnik Literacki: Z. 1 (2025)

Creator:

Bąkowska, Patrycja ORCID

Publisher:

Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Place of publishing:

Warszawa

Date issued/created:

2025

Description:

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury ; Streszcz. ang.

Subject and Keywords:

antropologia ; antyk ; Józef Wybicki ; wychowanie ; nauka

References:

1. A. Aleksandrowicz, Walka o romans na przełomie XVIII i XIX wieku. W: Twórczość Marii z ks. Czartoryskich ks. Wirtemberskiej. Literatura i obyczaj. Warszawa 2022.
2. Archiwum Wybickiego. T. 1, (1768-1801). Zebrał i wydał A. M. Skałkowski. Gdańsk 1948.
3. Arpinata, Mowy Cycerona przeciw Katylinie i za Markiem Marcellem. Przeł. I. Nagurczewski. Warszawa 1763.
4. J. Axer, Humanitas polonorum, czyli o specyficznej latinitas narodu szlacheckiego. W zb.: Humanitas. Projekty antropologii humanistycznej. Cz. 1: Paradygmaty – tradycje – profile historyczne. Red. A. Nowicka-Jeżowa. Warszawa 2010, s. 271-284.
5. J. Axer, Kultura polska z punktu widzenia mechanizmów recepcji tradycji antycznej. Prolegomena do syntezy. W zb.: Humanistyczne modele kultury nowożytnej wobec dziedzictwa starożytnego. Red. M. Prejs. Warszawa 2010, s. 15-81.
6. T. Babnis, Perilla – uczennica i pasierbica Owidiusza. „Nowy Filomata” 2017, nr 1, s. 39-51.
7. T. Bieńkowski, Z badań nad recepcją antyku w Polsce do końca XVIII wieku. „Pamiętnik Literacki” 1968, z. 3, s. 29-53.
8. S. Broders, The Age of Curiosity. The Neural Network of an Idea in Eighteenth-Century English Literature. Berlin 2021. DOI
9. B. Brzuska, Antyk jako źródło wzorów wychowawczych i edukacyjnych w Polsce czasów rozbiorowych. „In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką” 2019, s. 57-82.
10. M. Chachaj, „Broniłem ci zawsze czytać romanse...” – uwagi o lekturach dla młodych kobiet w „Liście stryja do synowicy” Jana Śniadeckiego (1816). „Bibliotekarz Podlaski” 2022, nr 3, s. 9-27. DOI
11. T. Chachulski, O humanistycznej świadomości filologicznej w dobie oświecenia. W zb.: Humanizm i filologia. Red. A. Karpiński. Warszawa 2011.
12. M. Cieński, Literackie lektury antyku w polskim oświeceniu wobec europejskich zjawisk kulturowych i literackich. Podobieństwa, powiązania, swoistość. W zb.: Antyk oświeconych. Studia i rozprawy o miejscu starożytności w kulturze polskiej XVIII wieku. Red. T. Chachulski. Warszawa 2012, s. 253-268.
13. M. Cieński, Oświeceniowa humanitas. Tradycja, modernizacja, nowe wartości. W: Literatura polskiego oświecenia wobec tradycji i Europy. Studia. Kraków 2013.
14. Cyceron, O powinnościach. W: Pisma filozoficzne. T. 2. Przeł. W. Kornatowski. Koment. K. Leśniak. Warszawa 1960.
15. K. M. Dmitruk, Droga do autobiografii. O „Życiu moim” i korespondencji Wybickiego. W zb.: Literatura, historia, dziedzictwo. Prace ofiarowane Profesor Teresie Kostkiewiczowej. Red. T. Chachulski, A. Grześkowiak-Krwawicz. Warszawa 2006, s. 331-337.
16. K. M. Dmitruk, Józef Wybicki (1747–1822). W zb.: Pisarze polskiego oświecenia. T. 2. Red. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński. Warszawa 1994, s. 5-48.
17. J. Domański, O dwu znaczeniach metafory pszczoły. „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” t. 42 (1997), s. 57-72.
18. J. Domański, Paideia Platona i humanitas Cycerona. Perspektywa antropologiczna. W zb.: Humanitas. Projekty antropologii humanistycznej. Cz. 1: Paradygmaty – tradycje – profile historyczne. Red. A. Nowicka-Jeżowa. Warszawa 2010, s. 137-163.
19. J. Dygdała, U początków „czarnej legendy” czasów saskich. „Czasy Nowożytne” t. 23(2010), s. 63-84.
20. S. Graciotti, Klasycyzm antropologiczny Krasickiego albo Lukian versus Plutarch. Przeł. J. Łukaszewicz. W: Braterstwo myśli i uczuć. Italia, Polska i Słowiańszczyzna w kręgu kultury europejskiej XV–XVIII wieku. Red. A. Nowicka-Jeżowa, K. Wierzbicka-Trwoga. Warszawa 2016.
21. A. Grześkowiak-Krwawicz, Polska myśl polityczna epoki oświecenia wobec tradycji antycznej. W zb.: Antyk oświeconych. Studia i rozprawy o miejscu starożytności w kulturze polskiej XVIII wieku. Red. T. Chachulski. Warszawa 2012, s. 75-96.
22. J. Ingleheart, Ovid’s „Scripta Puella”. Perilla as Poetic and Political Fiction in „Tristia” 3. 7. „The Classical Quaterly” 2012, nr 1. DOI
23. I. Jakubowski, Józef Wybicki a prawo rzymskie. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 1981, t. 4, s. 58–77.
24. J. Jundziłł, Poglądy Marka Tuliusza Cycerona na wychowanie w rodzinie. W: Wzorce i modele wychowania w rodzinie rzymskiej okresu III wiek p.n.e. – III wiek n.e. Wyd. 2, zm. i poszerz. Bydgoszcz 2001.
25. I. Kadulska, Obrońców ojczyzny jest więcej. Józef Wybicki o patriotycznych postawach kobiet. W zb.: Nuta wolności w pismach i działalności Józefa Wybickiego. Red. I. Kadulska, P. Kąkol, J. Włodarski. Gdańsk 2013.
26. I. Kadulska, Pamiętnikarska autokreacja Józefa Wybickiego. „Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Prace Historycznoliterackie” 1982, nr 7, s. 19-30.
27. I. Kaniowska-Lewańska, Twórczość dla dzieci i młodzieży Klementyny z Tańskich Hofmanowej. Opole 1964.
28. A. Kochan, Człowiek – obywatel – prawo. Kwestie prawne a myśl i praktyka humanistyczna w procesach budowania polskiego społeczeństwa i narodu (do przełomu oświeceniowo-romantycznego). W zb.: Humanizm polski i wspólnoty. Naród – społeczeństwo – państwo – Europa. Red. M. Cieński. Warszawa 2010, s. 55-83.
29. T. Kostkiewiczowa, „Księgi, wiersze, dzienniki...” O poglądach na książki i czytanie w epoce oświecenia i w pismach Ignacego Krasickiego. W: Studia o Krasickim. Warszawa 1997.
30. T. Kostkiewiczowa, Myśl moralna Seneki w polskiej poezji XVIII wieku. „Pamiętnik Literacki” 2000, z. 1, s. 81-111.
31. T. Kostkiewiczowa, Przekłady pisarzy antycznych w czasach polskiego oświecenia. W zb.: Antyk oświeconych. Studia i rozprawy o miejscu starożytności w kulturze polskiej XVIII wieku. Red. T. Chachulski. Warszawa 2012, s. 17-73.
32. T. Kostkiewiczowa, Rola tradycji antycznej w tworzeniu duchowych podstaw Europy – perspektywa polskich oświeconych. W: Z oddali i z bliska. Studia o wieku oświecenia. Warszawa 2010.
33. T. Kostkiewiczowa, Wobec dziedzictwa antyku. W: Polski wiek świateł. Obszary swoistości. Wyd. 2. Toruń 2017.
34. D. Kries, On the Intention of Cicero’s „De Officiis”. „The Review of Politics” 2003, nr 4, s 375-393. DOI
35. S. A. Kusz, Serce nie sługa. Refleksja nad kształtowaniem patriotycznych postaw kobiet w „Samnitce” (1787) Józefa Wybickiego. „Meluzyna” 2022, nr 2.
36. E. Lasocińska, Recepcja etyki starożytnej w literaturze renesansu, baroku i wczesnego oświecenia. W zb.: Etos humanistyczny. Red. P. Urbański. Warszawa 2010, s. 21-50.
37. J. Lechicka, Józef Wybicki. Życie i twórczość. Toruń 1962.
38. A. O. Lovejoy, Wielki łańcuch bytu. Studium historii pewnej idei. Z dodaniem tekstów „Historiografia idei”, „Obecne stanowiska i przeszła historia” oraz „Refleksje o historii idei”. Przeł. A. Przybysławski. Wyd. 2, popr. Gdańsk 2009.
39. D. C. Maleszyński, Pszczoła – „archipoeta” (teoria „mimesis” w dawnej metaforze). W: Człowiek w tekście. Formy istnienia według literatury staropolskiej. Poznań 2002.
40. P. Matyaszewski, Monteskiusz w Polsce. Wczoraj i dziś. Warszawa 2018. DOI
41. B. Mazurkowa, Motta w źródłach oświeceniowych jako źródło do badań recepcji antyku w dawnej Polsce. Rekonesans. W zb.: Antyk oświeconych. Studia i rozprawy o miejscu starożytności w kulturze polskiej XVIII wieku. Red. T. Chachulski. Warszawa 2012, s. 295-413.
42. M. D. McInnis, George Washington. Cincinnatus or Marcus Aurelius? W: Thomas Jefferson, the Classical World, and Early America. Ed. P. S. Onuf, N. P. Cole. Charlottesville, Va., 2011.
43. S. Melchior-Bonnet, Od Gersona do Montaigne’a. Władza i miłość. W zb.: Historia ojców i ojcostwa. Red. J. Delumeau, D. Roche. Przeł. J. Radożycki, M. Paloetti-Radożycka. Warszawa 1995, s. 55-70.
44. T. Mikulski, Godziny szczęśliwe Wybickiego. W: Pisma wybrane. Wybór, oprac. P. Kaczyński, G. Wichary. Wrocław 2005.
45. Mowy Cycerona [...]. Tłum. J. Siemaszko. Wilno 1770.
46. A. Nawrocka, Jednostka a państwo. Rozważanie o godności człowieka i obowiązkach obywatela w „De officiis” M. T. Cycerona. „Studia Philosophiae Christianae” 1984, nr 2.
47. J. U. Niemcewicz, Puławy. Poemat w czterech pieśniach. Oprac. J. Kallenbach. Brody 1907.
48. B. Oleksowicz, „Żywoty sławnych mężów” Plutarcha – „książka zbójecka” oświeconych. W zb.: Nuta wolności w pismach i działalności Józefa Wybickiego. Red. I. Kadulska, P. Kąkol, J. Włodarski. Gdańsk 2013.
49. Owidi Nazon, Żal VII. W: Wiersze na wygnaniu pisane, to jest „Rzeczy smutne”, „Klątwa na Ibisa”, „Listy z Pontu”. Przeł. J. I. Przybylski. Kraków 1802.
50. M. Parkitny, Filozofia antyczna jako figura nowoczesności w dyskursie Ignacego Krasickiego. W: Nowoczesność oświecenia. Studia o literaturze i kulturze polskiej drugiej połowy XVIII wieku. Poznań 2018.
51. W. Pawlak, Z dziejów pojęcia humanitas (do wieku XVII). W zb.: Humanitas. Projekty antropologii humanistycznej. Cz. 1: Paradygmaty – tradycje – profile historyczne. Red. A. Nowicka-Jeżowa. Warszawa 2010, s. 165-204.
52. O. Pedersen, Księga Natury. Przeł. W. Skoczny. „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” z. 14 (1992), s. 19-50.
53. E. Pętkowska, „Godziny szczęśliwe”? (1802–1806). W: Biografia intelektualna Józefa Wybickiego w latach 1794–1806. Wyd. 2. Warszawa 2019.
54. R. Przybylski, Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego. Warszawa 1983.
55. Plutarch, Porównanie Arystydesa z Katonem Starszym. Przeł. A. Wolicki. W: Żywoty równoległe. T. 3. Przekł., wstęp, koment. L. Trzcionkowski, A. Wolicki. Warszawa 2008.
56. J. T. Pokrzywniak, Józef Wybicki – Polak z rzymskich senatorów. „Kronika Miasta Poznania” 1997, nr 3, s. 21-31.
57. J. K. Pytel, Gościnność w „Biblii”. Studium źródłowo-porównawcze. Poznań 1990.
58. D. Rolnik, Wokół stereotypu magnata czasów stanisławowskich. Wizerunek Andrzeja Zamoyskiego (1717–1792) w polskich memuarach. „Wieki Stare i Nowe” t. 4(2012), s. 44-68.
59. L. Słowiński, Odważni mądrością. O reformatorach edukacji i nauki polskiej w dobie oświecenia. Poznań 1988.
60. I. Stasiewicz-Jasiukowa, Człowiek i obywatel w piśmiennictwie naukowym i podręcznikach polskiego oświecenia. Wrocław 1979.
61. E. Szczepan, Etos humanistyczny w oświeceniu. W zb.: Etos humanistyczny. Red. P. Urbański. Warszawa 2010, s. 315-345.
62. M. Szymański, Krasicki a Plutarch. W zb.: Ignacy Krasicki. Nowe spojrzenia. Red. Z. Goliński, T. Kostkiewiczowa, K. Stasiewicz. Warszawa 2001, s. 199-204.
63. W. Szyszkowski, Walka o język polski w szkołach Komisji Edukacji Narodowej. „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Historia i Teoria Nauczania Języka Polskiego” 1961, z. 12, s. 3-40.
64. M. Wojtkowska-Maksymik, „Gentiluomo cortigiano” i „Dworzanin polski”. Dyskusja o doskonałości człowieka. Warszawa 2007.
65. H. Wójtowicz, Homerycka i biblijna terminologia gościnności. „Roczniki Humanistyczne” 1985, z. 3, s. 5-17.
66. J. Wybicki, Moje godziny szczęśliwe. T. 1-2. Wrocław 1806.
67. J. Wybicki, Rozmowy i podróże ojca z dwoma synami. T. 1. Kraków 1804 [1803].
68. J. Wybicki, Życie moje oraz wspomnienie o Andrzeju i Konstancji Zamoyskich. Wyd., oprac. A. M. Skałkowski. Kraków 1927.

Issue:

1

Start page:

49

End page:

62

Resource type:

Tekst

Detailed Resource Type:

Artykuł naukowy oryginalny

Format:

application/octet-stream

Resource Identifier:

0031-0514 ; 10.18318/pl.2025.1.3

Source:

IBL PAN, sygn. P.I.280 ; IBL PAN, sygn. P.I.30 ; click here to follow the link

Language:

pol ; eng

Rights:

Prawa zastrzeżone - dostęp nieograniczony

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. Korzystanie dozwolone w zakresie określonym przez przepisy o dozwolonym użytku.

Digitizing institution:

Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Biblioteka Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Access:

Otwarty

×

Citation

Citation style: