Title:

Kilka uwag o pojęciu „sprawiedliwość”

Creator:

Rosner, Andrzej

Publisher:

Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk

Place of publishing:

Warszawa

Date issued/created:

2022

Type of object:

Czasopismo/Artykuł

Subject and Keywords:

sprawiedliwość ; sprawiedliwość formalna ; zasady sprawiedliwości ; manipulacja ; logika perswazji

Abstract:

Sprawiedliwość jest jedną z podstawowych wartości etyki, co powoduje, że podobnie jak inne wartości (dobro, prawda, piękno) pojęcie sprawiedliwości ma silny dodatni ładunek emocjonalny. Z tego względu termin ten jest często wykorzystywany w tzw. logice perswazyjnej, służy wówczas do manipulacji poglądami i postawami. Jest nadużywany dla osiągnięcia celów politycznych, ekonomicznych, społecznych itp. Z punktu widzenia formalnego można wyróżnić wiele zasad sprawiedliwości dystrybucyjnej, takich jak: „każdemu to samo”, „każdemu według zasług” itp. Wybór zasady sprawiedliwego podziału nagród lub kar jest arbitralną decyzją, są one równie poprawne. Ważne jest jedynie, aby obdarowywani spełniający w równym stopniu przyjętą zasadę byli traktowani w ten sam sposób. Sam wybór zasady dystrybucji, nagradzania lub karania jest wskaźnikiem światopoglądu decydującego o tym wyborze. W praktyce jednak często wartość etyczna służy do uzasadnienia wyboru, który w rzeczywistości podejmowany jest ze względów pragmatycznych. Uzasadnienie tego wyboru wykorzystuje mechanizmy manipulacji związane z logiką perswazji.

References:

Ajdukiewicz K. (1960). O sprawiedliwości. W: Język i poznanie, t. 1: Wybór pism z lat 1920–1939. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Makota J. (1998). O sprawiedliwości. Kwartalnik Filozoficzny, 1998, 26 (2), 207–222.
Perelman C. (1959). O sprawiedliwości. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Šimo H. (2009). O sprawiedliwości. Koncepcja inspirowana wynikami polskiej filozofii analitycznej. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Synonim.NET (2022). Internetowy słownik synonimów języka polskiego online. Hasło: „sprawiedliwość”. https://synonim.net/inne-okre%C5%9Blenia-s%C5%82owa-sprawiedliwo%C5%9B%C4%87 (dostęp: 15.12.2022).

Relation:

Wieś i Rolnictwo

Issue:

4 (197)

Start page:

11

End page:

21

Resource type:

Tekst

Resource Identifier:

doi:10.53098/wir042022/01a ; 0137-1673 (print); 2657-5213 (on-line)

Source:

click here to follow the link

Language:

pl

Language of abstract:

eng

Rights:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem:

Digitizing institution:

Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Biblioteka Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN

Projects co-financed by:

Program "Rozwój czasopism naukowych"- Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (projekt numer RCN/SP/0473/2021/1)

Access:

Otwarty