Społeczno-polityczne wpływy masonerii w świetle prasy katolickiej Drugiej Rzeczypospolitej

W artykule ukazano kwestię stosunku prasy katolickiej w Polsce międzywojennej do wpływów społeczno-politycznych masonerii, zarówno w rodzimym kraju, jak i na świecie. Wzięto pod uwagę historyczne reminiscencje, domniemany wpływ wolnomularzy na politykę, szkolnictwo, laicyzację społeczeństwa, jak również konflikty wewnątrzpaństwowe w Meksyku i Hiszpanii (dopatrywano się w nich istotnych wpływów działalności masońskiej, do których często odnosiła się polska publicystyka katolicka). Za punkt odniesienia przyjęto wybrane periodyki katolickie, na łamach których poruszano najczęściej tematykę społeczno-polityczną.

Álvarez-Lázaro P., Woman, Freemason and Spanish: Freemasonry and the Origins of Feminism, „Global Journal of Human-Social Science: (D) History, Archaeology & Anthropology” 2014, t. XIV, nr 5, s. 1–14.
Brzeziński A.M., Francja wobec wojny domowej w Hiszpanii (1936–1939), w: Wojna domowa w Hiszpanii 1936–1939 w polityce międzynarodowej, red. A. Czubiński, Poznań 1989, s. 107–125.
Chajn L., Wolnomularstwo II Rzeczpospolitej, Warszawa 1975.
Duffy C.G., The League of Nations, „The Irish Monthly” 1950, t. LXXVIII, nr 722, s. 166–174.
Hass L., Masoneria polska XX wieku. Losy, loże, ludzie, Warszawa 1993.
Hass L., Zasady w godzinie próby. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1929–1941, Warszawa 1987.
Hass L., Zasady w godzinie próby. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku, Wrocław 1982.
Koszel B., Hiszpański dramat 1936–1939. Wojna domowa w polityce mocarstw europejskich, Poznań 1991.
Lassus A. de, Masoneria. Czyżby papierowy tygrys?, tłum. W. Podolska, P. Kalina, Warszawa 1994.
Łepkowski T., Historia Meksyku, Wrocław 1986.
Michel A.G., Państwo w okowach masonerii, tłum. K.M. Morawski, Katowice 1937.
Modras R., Kościół katolicki i antysemityzm w Polsce w latach 1933–1939, tłum. W. Turopolski, Kraków 2004.
Opioła W., Stanowisko polskiej prasy katolickiej wobec wojny domowej w Hiszpanii 1936–1939. Analiza dyskursu medialnego, „Media – Kultura – Społeczeństwo” 2010, nr 5, s. 5–19.
Smith B., Anticlericalism, Politics, and Freemasonary in Mexico, 1920–1940, „The Americas” 2009, t. LXV, nr 4, s. 559–588.
Suchecki Z., Kościół a masoneria, Kraków 2002.
Waingertner P., „Judeomasoneria” – ze stereotypu wolnomularstwa w Polsce międzywojennej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1995, nr 54, s. 185–199.
Waingertner P., Wolnomularstwo a Kościół katolicki w II Rzeczypospolitej. Kontrowersje i polemiki, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1995, nr 52, s. 127–141.
Wójtowicz-Wcisło M., Dwie władze. Studium z dziejów relacji państwo-Kościół w Meksyku, Kraków 2016.
Zwoliński A. ks., Wokół masonerii, Kraków 1993.