Metadata language
Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN
Contributor:Kublik, Ewa (1968– ) : Promotor
Publisher:Nencki Institute of Experimental Biology PAS
Place of publishing: Date issued/created: Description:131 stron : ilustracje ; 30 cm ; Bibliografia ; Streszczenie w języku polskim
Degree name: Degree discipline : Degree grantor:Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN ; nadanie stopnia: 2024
Type of object: Subject and Keywords:APOE ; Choroba Alzheimera ; Demencja ; PICALM ; Zdrowie publiczne
Abstract:
Starzenie się jest skomplikowanym procesem biologicznym prowadzącym do utraty funkcji komórkowych i degeneracji tkanek. Choroba Alzheimera o późnym początku (LOAD), będąca chorobą neurodegeneracyjną, jest najczęstszą przyczyną demencji i często jest diagnozowana dopiero w zaawansowanych stadiach. LOAD charakteryzuje się złożoną etiologią, uwzględniającą styl życia, czynniki środowiskowe i genetyczne. Wczesne wykrywanie chorób neurodegeneracyjnych, a tym samym możliwość stosowania wczesnej profilaktyki i terapii, jest więc istotnym aspektem ochrony zdrowia na świecie i jest kluczowe dla pacjentów. Poszerzenie wiedzy na temat wpływu genów ryzyka choroby Alzheimera na funkcjonowanie mózgu osób zdrowych jest kluczowe w tym procesie. Niniejsza rozprawa opisuje badania dotyczące zależności genów ryzyka LOAD i funkcji/struktury mózgu oraz podstawowych wskaźników zdrowia u osób w średnim wieku bez objawów demencji. Wykonano przesiewowe badanie genetyczne (N = 200) w kierunku dwóch genów ryzyka LOAD: APOE (ang. apolipoprotein E) oraz genu PICALM (ang. phosphatidylinositol binding clathrin assembly protein). Dodatkowo zebrano dane dotyczące demografii oraz wykonano serię testów psychometrycznych. Na podstawie badania przesiewowego wybrano osoby bez ryzykownych wariantów genów (N), osoby z ryzykownymi wariantami tylko w zakresie genu APOE (A+P-) i osoby z ryzykiem dotyczącym genów APOE oraz PICALM (A+P+). Do przeprowadzenia badania wykorzystano metody neuroobrazowe: strukturalne (magnetyczny rezonans jądrowy, MRI) i funkcjonalne (elektroencefalografia, EEG; oraz funkcjonalny MRI, fMRI). Przeprowadzono również rozszerzone badania krwi, w tym badania panelu mikroRNA dla choroby Alzheimera. Badane grupy były jednolite pod względem miar demograficznych i większości wyników w testach psychometrycznych. Co ważne, nie wykazano różnic w zdolnościach pamięciowych w wykonaniu Kalifornijskiego Testu Uczenia się Językowego (CVLT). Również w zakresie miar dotyczących zdrowia, grupa osób z ryzykiem różniła się od grupy osób bez ryzyka choroby w zakresie parametrów standardowego badania krwi (nieznacznie podwyższony poziom eozynofilii, oraz zawartość hemoglobiny w krwinkach czerwonych). Ponadto, badania krążących miRNA w osoczu wykazały obniżenie poziomu (ang. downregulation) miR-29b-3p, co również jest opisywane w literaturze naukowej jako jedna z cech charakteryzująca pacjentów z AD. Wyniki wskazują na mniejszą złożoność sygnału EEG oraz jego tzw. „spowolnienie”. Analiza funkcjonowania mózgu podczas wykonywania zadania poznawczego (MSIT) wykazała różnice pomiędzy badanymi grupami na poziomie potencjałów wywołanych związanych z uwagą i kontrolą poznawczą (w szczególności dla fali N2) oraz w późniejszym oknie, kiedy badani udzielali odpowiedzi (LPP). W zakresie anatomii mózgu zmniejszenie grubości kory mózgu jest jednym z objawów w przebiegu choroby Alzheimera; w naszym badaniu wykazano podobne zmiany w prawym biegunie skroniowym dla osób z ryzykownymi wariantami genów. Analiza połączeń funkcjonalnych, przeprowadzona na danych fMRI, wykazała między innymi istotne zmiany na poziomie niewielkich klastrów w obszarach (np. tylna część zakrętu obręczy) łączonych z siecią aktywności spoczynkowej (DMN). Również analiza danych fMRI zebranych podczas wykonywania zadania poznawczego ujawniła różnice w aktywacji mózgu między grupami w obszarach częściowo związanych z tą siecią. Zaburzenia w sieci DMN są często obserwowane podczas chorób neurodegeneracyjnych. Ponadto stwierdzono zmiany aktywacji w regionach kluczowych dla choroby Alzheimera, takich jak zakręt kątowy, zakręt skroniowy dolny czy zakręt nadbrzeżny. Ważnym odkryciem jest brak liniowej kumulacji efektów wzdłuż osi poziomu ryzyka. APOE i PICALM wydają się wpływać na organizm w złożony sposób. Potrzebne są również między innymi badania podłużne, które pomogą w ustaleniu, które osoby z przebadanych grup ostatecznie zachorują.
IBD PAN, sygn. 20305 ; click here to follow the link
Language: Language of abstract: Terms of use: Copyright holder:Publikacja udostępniona za pisemną zgodą autora
Digitizing institution:Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego Polskiej Akademii Nauk
Original in:Biblioteka Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN
Access: