Title:

Kraków w poematach Jalu Kurka i Mariana Czuchnowskiego

Creator:

Kulczyńska-Kruk, Joanna

Publisher:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Place of publishing:

Kraków

Date issued/created:

2023

Description:

24 cm

Type of object:

Journal/Article

Subject and Keywords:

Jalu Kurek ; Marian Czuchnowski ; literature of the interwar period ; Cracow

Abstract:

The article presents partial results of research on literary representations of the interwar Cracow as based on the pro-social poems Usta na pomoc by Jalu Kurek (Cracow, 1933) and Reporter róż by Marian Czuchnowski (Cracow, 1932). In the poetry of the interwar period, Cracow is usually shown in two ways. The first ap-proach emphasizes a subjective view of the urban space, proving the writer’s strong relationship with the city, its historic architecture and green areas. The second is an attempt to present urban space objectively, which most often occurs in works with reportage features, where we deal with the registration of facts. These texts are usually characterized by a persuasive language and didacticism, which are the characteristics of program-matic creativity. Their exemplification are, among others, the poems written by Kurek and Czuchnowski, writers associated with the circles of the Cracow avant-garde.

References:

Adamczewska I. 2015. Powieść reportażowa czy dziennikarska? Uwagi o międzywojennej twórczości prozatorskiej Jalu Kurka. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 2 (28), 253-272.
Adamczyk E. 1997. Społeczność Krakowa i jej życie. [W:] J. Bieniarzówna, J.M. Małecki (red.), Dzieje Krakowa 4. Kraków w latach 1918-1939. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 27-50.
Brzoza C. 1997. Kraków polityczny. [W:] J. Bieniarzówna, J.M. Małecki (red.), Dzieje Krakowa 4. Kraków w latach 1918-1939. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 97-101.
Brzoza C., Sowa A.L. 2006. Historia Polski 1918-1945. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Cichla-Czarniawska E. 1987. „Heretyk awangardy” – Jalu Kurek. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
Czuchnowski M. 1978. Poezje wybrane, wybrał i posłowiem opatrzył J. Kryszak. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Dużyk J. 1997. Życie literackie. [W:] J. Bieniarzówna, J.M. Małecki (red.), Dzieje Krakowa 4. Kraków w latach 1918-1939. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 341-374.
Giżycki M. 1996. Awangarda wobec kina. Film w kręgu polskiej awangardy artystycznej dwudziestolecia międzywojennego. Warszawa: Małe.
Jasieński B. 2008. Poezje zebrane, wstęp, oprac. i komentarze B. Lentas, współpraca M. Ogonowska. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Jaworski S. 1972. Pisarz społecznej pasji – Jalu Kurek. [W:] B. Faron (red.), Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Warszawa: Wiedza Powszechna, 413-443.
Kłak T. 1978. Reporter róż. Studia i szkice literackie. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
Kołoniecki R. 1934. Społeczne zadania literatury. Szkic publicystyczno-krytyczny, przedmowa A. Skwarczyński. Warszawa: Droga.
Kopaliński W. 1991. Róża. [W:] W. Kopaliński, Słownik symboli. Warszawa, 361-364.
Kryszak J. 1978. Posłowie. [W:] M. Czuchnowski, Poezje wybrane, wybrał i posłowiem opatrzył J. Kryszak. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 315-318.
Kulczyńska J. 2013. Od inspiracji do realizacji. Tekst poetycki i obraz filmowy w dwudziestoleciu międzywojennym. [W:] Literatura w kalejdoskopie sztuki. Twórczość poetów i pisarzy polskich XX wieku jako inspiracja dla dzieł muzycznych, plastycznych i filmowych. W 100-lecie urodzin Czesława Miłosza, red. naukowa G. Darłak, I. Melson, I. Mida. Katowice: Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego, Bytom: Frodo, 157-172.
Kulczyńska J. 2014. Miejsce doświadczone. Kraków w poezji międzywojennej. [W:] A. Ogonowska, M. Roszczynialska (red.), Kraków. Miejsce i tekst. Kraków: Universitas, 117-127.
Kulczyńska-Kruk J. 2018. Paradokumentalizm w polskiej poezji dwudziestolecia międzywojennego (praca doktorska, Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków).
Kurek J. 1926. Kim był Andrzej Panik? Andrzej Panik zamordował Amundsena. Kraków: Zwrotnica.
Kurek J. 1930. Śpiewy o Rzeczypospolitej. Warszawa: Dom Książki Polskiej.
Kurek J. 1926. Kino – zwycięstwo naszych oczu. Głos Narodu 67, 2.
Kurek J. 1933. Objaśniam „OR”. Linia 5, 118.
Kurek J. 1963. Mój Kraków. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Kurek J. 1974. Przedmowa. [W:] T. Peiper, Myśli o poezji, przedmowa J. Kurek, J. Brzękowski. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 27-29.
Kurek J. 1980. Pisma wybrane. Poezje. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Kuźma E. 1980. Granice porównywalności poezji z malarstwem i filmem (na przykładzie wczesnej fazy polskiej poezji awangardowej). [W:] T. Cieślikowska, J. Sławiński (red.) Pogranicza i korespondencje sztuk. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 257-269.
Kwiatkowski J. 1972. Świat poetycki Juliana Przybosia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Norwid C. 1968. Promethidion. [W:] C. Norwid, Pisma wybrane 2. Poematy, wybrał i objaśnił J.W. Gomulicki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 305.
Nowakowska A. 2001. Róża w języku i kulturze. Acta Univeristatis Wratislaviensis 2282, Język a kultura 16, 18-20.
Pawłowski L. 2014. Zamiast epickiej syntezy. Problemy konstruowania rzeczywistości społecznej II Rzeczypospolitej w prozie fabularnej lat dwudziestych. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
Piwowar L. 1934. Idąc z Marjanem Czuchnowskim. Tygodnik Artystów (22 grudzień 1934), 2. DOI: https://doi.org/10.25291/VR/1934-VLR-22
Przyboś J. 1967. Sens poetycki 2. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Przyboś J. 1984. Utwory poetyckie 1, Pisma zebrane, oprac. R. Skręt, przedmowa J. Kwiatkowski. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Przyboś J. 1959. Linia i gwar. Szkice 2. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Rybicka E. 2003. Modernizowanie miasta. Zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej. Kraków: Universitas.
Stabro S. 1975. Od Awangardy do ody. O liryce Jalu Kurka. Magazyn Kulturalny 1(13), 11-13.
Tarnogórska M. 1997. Poemat międzywojenny. Studium z poetyki historycznej gatunku. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej.
Wierzyński K. 2021. Poezje zebrane, tom I, wstęp A. Nasiłowska, oprac. i noty, P. Kądziela. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Głos Narodu 1926 (22.03), nr 67, Kraków.
Głos Narodu 1931 (2.05), nr 117, Kraków.
Ilustrowany Kuryer Codzienny 1931 (3.05), nr 121, Kraków.
Ilustrowany Kuryer Codzienny 1933 (8.09), nr 249, Kraków.
Ilustrowany Kuryer Codzienny 1933 (16.09), nr 257, Kraków.
Ilustrowany Kuryer Codzienny 1933 (19.09.), nr 260, Kraków.
Ilustrowany Kuryer Codzienny 1933 (22.09), nr 263, Kraków.
Ilustrowany Kuryer Codzienny 1933 (25.09), nr 266, Kraków.
Ilustrowany Kuryer Codzienny 1933 (26.09), nr 267, Kraków. DOI: https://doi.org/10.1524/klio.1933.26.26.267
Ilustrowany Kuryer Codzienny 1933 (28.09), nr 269, Kraków.
Robotnik 1931 (23.05), nr 187, Warszawa.
Pocztówka Częstochowa. Ulica 7-iu Kamienic pod Jasną Górą, https://fotopolska.eu/Czestochowa/u8711,ul_7_Kamienic.html?f=3120-foto, 15.05.2023.
Pocztówka Pozdrowienie z Częstochowy. Ulica 7 kamienic, https://polona.pl/preview/b3291962-3b35-43fd-aa24-bd44d2dbd87c, 15.05.2023.

Relation:

Journal of Urban Ethnology

Volume:

21

Start page:

177

End page:

194

Resource type:

Text

Detailed Resource Type:

Article

Format:

application/octet-stream

Resource Identifier:

1429-0618 ; e-ISSN 2719-6526 ; doi:10.23858/JUE21.2023.011

Source:

IAiE PAN, call no. P 714 ; IAiE PAN, call no. P 1505 ; click here to follow the link

Language:

pol

Rights:

Creative Commons Attribution BY 4.0 license

Terms of use:

Copyright-protected material. [CC BY 4.0] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY 4.0 license, full text available at: ; -

Digitizing institution:

Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Library of the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Access:

Open