Trudna architektura osiedla im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi. Część I: koncepcja i metodologia badań nad dysonansem dziedzictwa

Krupa-Ławrynowicz, Aleksandra

doi:1429-0618

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Trudna architektura osiedla im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi. Część I: koncepcja i metodologia badań nad dysonansem dziedzictwa Krupa-Ławrynowicz, Aleksandra

Object structure

Trudna architektura osiedla im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi. Część I: koncepcja i metodologia badań nad dysonansem dziedzictwa

Journal of Urban Ethnology 20 (2022)

Krupa-Ławrynowicz, Aleksandra

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

difficult heritage ; ethnographic research ; difficult architecture ; modernism ; Łódź

The article presents the conceptual and methodological framework of an ethnographic research project. Its area is the Józef Montwiłł-Mirecki modernist housing estate in Łódź. Its social and cultural specificity (history, architecture, memories and experiences of the inhabitants) made the category of dissonance of heritage the main research problem. The text is an attempt to transpose the concept of “dissonance” from the theory of music and heritage into the architectural context, proposing the term “difficult architecture”, which has a heuristic value in the case of the housing estate under study, but also shows the possibility of application in other places. The article additionally shows a methodological model of research, the subject of which was the valorization of the estate (including its architecture) among its inhabitants. The contem-porary difficulty and ambivalence of this architecture are affected by the specificity of interwar modernism, the influence of intellectual movements such as Red Vienna or the idea of cooperativism, and finally by the local context of Łódź itself; for this reason they have been sketchily operationalized in this article.

Alexander Ch. 2008. Język wzorców. Miasta, budynki, konstrukcja. Gdańsk: GWP.
Archer J. 2013. Społeczna teoria przestrzeni. Architektura i produkcja podmiotu, kultury i społeczeństwa. Autoportret 41, 75-79.
Benjamin W. 2005. Pasaże. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Białkowski A. i Latocha S. 2020. Muzeum w suszarni bielizny. O Izbie Pamięci Osiedla im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi. Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej 7, 255-268.
Budzyński M. 2013. Rozmowa z Markiem Budzyńskim. [W:] A. Gzowska i L. Kein (red.), Postmodernizm polski. Architektura i urbanistyka. Warszawa: Stowarzyszenie 40 000 Malarzy, 5-60.
Ciarkowski B. i Stefański K. 2018. Modernizm w architekturze Łodzi XX wieku. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn.
Chomątowska B. 2018. Betonia. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Czumalo V. i Junek J. 2005. Oduczyliśmy się mieszkać. O wpływie blokowiska na postrzeganie normy. Autoportret 13, 12-15.
Eco U. 2013. Historia krain i miejsc legendarnych. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
Graaf R de. 2015. Architektura jako narzędzie kapitału. Autoportret 50, 84-90.
Habela J. 1998. Słowniczek muzyczny. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Harvey D. 1996. Kwestia urbanizacji. Kultura i Społeczeństwo 4, 15-42.
Heynen H. 2015. Modernizm i kolonializm. Autoportret 50, 38-45.
Krier L. 2011. Architektura wspólnoty. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Latocha S. 2022. Trudna architektura osiedla im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi. Część II: wyniki badań nad dysonansem dziedzictwa. Journal of Urban Ethnology 20.
Lowenthal D. 2014. Życie z krajobrazem i oglądanie krajobrazu. [W:] B. Frydryczak (red.), Krajobrazy. Antologia tekstów. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauki, 105-134.
Mallgrave H. 2013. Architecture and Embodiment. The Implications of the New Sciences and Humanities for Design. London – New York: Routledge.
Nicoloso P. 2018. Od Ołtarza Ojczyzny do Ara Pacis faszyzmu. Autoportret 62, 42-49.
Olenderek J. 2012. Łódzki modernizm i inne nurty przedwojennego budownictwa 2. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn.
Owsianowska S. i Banaszkiewicz M. 2015. Trudne dziedzictwo a turystyka. O dysonansie dziedzictwa kulturowego. Turystka kulturowa 11, 6-24.
Piskała K. 2021. Polityka demokratyczna i wizja nowoczesnego miasta (1918-1923). [W:] A. Zysiak, K. Śmiechowski, K. Piskała, W. Marzec, K. Kaźmierska, J. Burski, Z bawełny i dymu. Łódź – miasto przemysłowe i dyskursy asynchronicznej nowoczesności 1897-1994. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 93-156.
Polyák L. 2010. Wyzwalająca rama. Nowoczesne przestrzenie pracy i inspiracji. Autoportret 30, 30-33.
Pszczółkowski M. 2018. Krzepnięcie struktur. Dwudziestolecie w architekturze. Autoportret 62, 18-26.
Rosa A. de 2010. Kamień filozoficzny Tadaa Anda. Autoportret 30, 69-75.
Rutkowski R. 2010. Moja współczesna nowoczesność. Autoportret 30, 82-86.
Rybicka E. 2003. Modernizowanie miasta. Zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Springer F. 2011. Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL-u. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
Trybuś J. 2005. Le Corbusier – między utopią a rzeczywistością. Autoportret 13, 8-11.
Trybuś J. 2018. Architektura wydarza się najczęściej z bardzo pragmatycznych pobudek. Autoportret 62, 4-17.
Tunbridge J.E. i Ashworth G.J. 1996. Dissonant Heritage. The Management of the Past as a Resource in Conflict. Chichester: Wiley.
Wiśniewski M. 2010. Nowoczesność, która uwstecznia. Autoportret 30, 34-41.
Włodarek M. 2021. Studia socjologiczne nad architekturą. Kultura i Społeczeństwo 65 (3), 107-124.
Żelazko J. 2010. Wysiedlenie mieszkańców osiedla im. J. Montwiłła-Mireckiego w Łodzi [W:] J. Żelazko (red.), Ludność cywilna w łódzkich obozach przesiedleńczych. Łódź: IPN – Urząd Miasta Łodzi – SNAP, 53-63.