Cylowa Zerwa landslide – debris flow forms on Mount Babia Góra (1725) and their development over the last ca. 150 years, Western Carpathians

Łajczak, Adam; Margielewski, Włodzimierz; Zielonka, Tomasz; Pasierbek, Tomasz; Lamorski, Tomasz; Kozina, Piotr; Izworska, Katarzyna

doi:0016-7282 (print)

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Cylowa Zerwa landslide – debris flow forms on Mount Babia Góra (1725) and their development over the last ca. 150 years, Western Carpathians Łajczak, AdamMargielewski, WłodzimierzZielonka, TomaszPasierbek, TomaszLamorski, TomaszKozina, PiotrIzworska, Katarzyna

Object structure

Cylowa Zerwa landslide – debris flow forms on Mount Babia Góra (1725) and their development over the last ca. 150 years, Western Carpathians

Geographia Polonica Vol. 96 No. 1 (2023)

Łajczak, Adam : Autor ; Margielewski, Włodzimierz : Autor ; Zielonka, Tomasz : Autor ; Pasierbek, Tomasz : Autor ; Lamorski, Tomasz : Autor ; Kozina, Piotr : Autor ; Izworska, Katarzyna : Autor

Babia Góra ; Zachodnie Karpaty Fliszowe ; grzbiet homoklinalny ; rzeźba strukturalna ; osuwisko ; spływ gruzowy ; zniszczenia lasów ; zakłócenia ruchu turystycznego ; geoturyzm

Cylowa Zerwa landslide – debris flow located on the northern slope of Mt. Babia Góra (1725 m a.s.l.) within the 400 m wide altitude interval (1430-1024 m a.s.l.) is a knowable object which however has not been sufficiently noticed in geomorphological research. This paper, based on geomorphological, geological and dendrochronological investigations, as well as LiDAR data analysis, develops the following issues which describe the functioning of this object during the last ca. 150 years: Cylowa Zerwa in the gravity induced mass movements system of Mt. Babia Góra; relief of the landslide – debris flow and surrounding areas; stages of changes in limit and relief of the mass movement area during the last 150 years; relief elements of the Cylowa Zerwa which are related to debris flow; relationship between dates of the Cylowa Zerwa activation with annual spruce increments. The Cylowa Zerwa, as the only one among Mt. Babia Góra landslides studied, is distinguished by a clear bipartite relief – the upper segment is represented by rock packages, whereas landforms of the middle and lower segments are similar to those originated in the conditions of debris flow. The Cylowa Zerwa landslide – debris flow shows significant education values and it is a remarkable geotourist object.

Alexandrowicz, S. W. (1978). The northern slope of Babia Góra Mt. as a huge rock slump. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica, 12, 133-148.
Alexandrowicz, S. W. (2004). Zarys budowy geologicznej Babiej Góry. In B. W. Wołoszyn, A. Jaworski, & J. Szwagrzyk (Eds.), Babiogórski Park Narodowy. Monografia przyrodnicza (pp. 87-107). The Babia Góra National Park.
Archive of the Babia Góra National Park. Unpublished data since the 1950s.
Bajgier-Kowalska, M. (2002). Zastosowanie lichenometrii w datowaniu stoków osuwiskowo-obrywowych w Beskidzie Żywieckim (Karpaty fliszowe). Czasopismo Geograficzne, 73(3), 215-230.
Bober, L., & Oszczypko, N. (1973). Ekspertyza geologiczna dotycząca terenu osuwiskowego na północnym stoku Babiej Góry w rejonie Borsuczych Skał (pp. 1-14). Archive of the Babia Góra National Park.
Břežný, M., & Pánek, T. (2017). Deep seated landslides affecting monoclinal flysch morphostructures: Evaluation of LiDAR-derived topography of the highest range of the Czech Carpathians. Geomorphology, 285, 44-57. https://10.1016/j.geomorph.2017.02.007
Celiński, F., & Wojterski, T. (1983). Szata roślinna Babiej Góry. In K. Zabierowski (Ed.), Park Narodowy na Babiej Górze: Przyroda i człowiek (pp. 121-177). Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Czajka, B., Łajczak, A., & Kaczka, R. J. (2015). The dynamics of the timberline ecotone on the asymmetric ridge of the Babia Góra Massif, Western Carpathians. Geographia Polonica, 88(2), 85-102. https://doi.org/10.7163/gpol.0017
Dikau, R., Brunsden, D., Schrott, L., & Ibsen, M. L. (Eds.). (1996). Landslide recognition: Identification, movement and causes. Chichester: John Wiley and Sons.
Hojny-Kołoś, M. (1972). Historyczne i współczesne trzęsienia ziemi w Karpatach polskich. Materiały i Prace Instytutu Geofizyki PAN, 51, 171-178.
Holeksa, J., & Szwagrzyk, J. (2005). Szata roślinna. In D. Ptaszycka-Jackowska (Ed.) Światy Babiej Góry (pp. 41-93). The Babia Góra National Park.
Jankowski, L. (2022). Budowa geologiczna Babiej Góry. In A. Łajczak (Ed.), Przyroda nieożywiona Babiej Góry (in print). The Babia Góra National Park.
Jankowski, L., & Margielewski, W. (2014). Strukturalne uwarunkowania rozwoju rzeźby Karpat zewnętrznych, nowe spojrzenie. Przegląd Geologiczny, 62(1), 30-35.
Jankowski, L., & Margielewski, W. (2021). Geological control of young orogenic mountain morphology; From geomorphological analysys to reinterpretation of geology of the Outer Western Carpathians. Geomorphology, 386 (2). https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2021.107749
Jankowski, L., Margielewski, W., Garecka, M., & Kowalska, S. (2019). Stop 6. A rocky section of the Skawica riverbed in Zawoja, with an association of faults of different ages. In L. Jankowski, Warsztaty terenowe: Od podnóża Tatr po brzeg Karpat. Współczesne wyzwania kartografii geologicznej. Przewodnik do wycieczki terenowej (pp. 59-65). PIG-PIB Publication.
Kłapyta, P. (2020). Geomorphology of the high-elevated flysch range - Mt. Babia Góra Massif (Western Carpathians). Journal of Maps, 16(2), 689-701. https://doi:10.1080/17445647.2020.1800530
Kondracki, J. (1998). Geografia regionalna Polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Książkiewicz, M. (1963). Zarys geologii Babiej Góry. In W. Szafer (Ed.), Babiogórski Park Narodowy (pp. 69-89). Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Książkiewicz, M. (1971). Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski. Arkusz Zawoja. Skala 1:50,000. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny.
Książkiewicz, M. (1983). Zarys geologii Babiej Góry. In K. Zabierowski (Ed.), Park Narodowy na Babiej Górze: Przyroda i człowiek (pp. 25-39). Warszawa - Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Łajczak, A. (1995). Matka Niepogód. In U. Janicka-Krzywda, & A. Łajczak (Eds.), Babiogórskie ścieżki (pp. 97-224). Poznań: Colgraf-Press.
Łajczak, A. (1998). Charakterystyka geomorfologiczna Babiogórskiego Parku Narodowego. Plan Ochrony BgPN. Archive of the Babia Góra National Park.
Łajczak, A. (2008). The Cylowa Zerwa landslide on the Babia Góra massif (1725), development over the last 140 years. Proceedings of the International Conference "State of the geomorphological research in the year 2008", Šlapanice, Czech Republic.
Łajczak, A. (2013). Relief development of a highly elevated monoclinal Babia Góra range built by Magura sandstones, Western Carpathian Mts. In P. Migoń, M. Kasprzak (Eds.), Sandstone landscapes. Diversity, ecology and conservation (pp. 100-105). The University of Wrocław.
Łajczak, A. (2014). Relief development of the Babia Góra massif, Western Carpathians. Quaestiones Geographicae, 33(1), 89-106. https://doi.org/10.2478/quageo-2014-0006
Łajczak, A. (2016). Wody Babiej Góry. The Babia Góra National Park.
Łajczak, A. (2022). Relief of Mt. Babia Góra, the highest flysch ridge in the Western Carpathians. In P. Migoń, K. Jancewicz (Eds.), World Geomorphological Landscapes. Landscapes and Landforms of Poland (in print). Springer.
Łajczak, A. (2022). Przyroda nieożywiona Babiej Góry. In J. W. Szwagrzyk (Ed.), Lasy Babiej Góry (in print). The Babia Góra National Park.
Łajczak, A., Czajka, B., & Kaczka, R. J. (2014). The new features of landslide relief discovered using LiDAR. Case study from Babia Góra massif, Western Carpathian Mountains. Quaestiones Geographicae, 33 (3), 73-84. https://doi.org/10.2478/quageo-2014-0031
Łajczak, A., & Migoń, P. (2007). The 2002 debris flow in the Babia Góra massif - implications for the interpretation of mountainous geomorphic systems. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica, 41, 97-116.
Łajczak, A., & Spyt, B. (2018). Differentiation of vertical limit of forest at the Babia Góra Mt., the Western Carpathian Mountains. Geographia Polonica, 91(2), 217-242. https://doi.org/10.7163/GPol.0118
Margielewski, W. (2006). Structural control and types of movements of rock mass in anisotropic rocks: Case studies in the Polish Flysch Carpathians. Geomorphology, 77 (1-2), 47-68. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2006.01.003
Margielewski, W. (2009). Problem of structural landslides in the Polish Flysch Carpathians in the light of unified criteria of the mass movement classification - a critical review. Przegląd Geologiczny, 57(10), 905-917.
Midowicz, W. (1930). Babia Góra. Monografia turystyczna. Żywiec: Wydawnictwo Oddziału Babiogórskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego - Tom 1.
Mrozek, T., Kułak, M., Grabowski, M., & Wójcik, A. (2014). Landslide counteracting system (SOPO) inventory database of landslides in Poland. In K. Sassa, P. Canuti, & Y. Yin (Eds.), Landslide science for a safer geoenvironment (pp. 815-820). https://doi.org/10.1007/978-3-319-05050-8_126
Niemirowski, M. (1963). Szkic geograficzny obszaru babiogórskiego. In W. Szafer (Ed.), Babiogórski Park Narodowy. Kraków: Zakład Ochrony Przyrody PAN.
Niemirowski, W. (1983). Rzeźba obszaru babiogórskiego. In K. Zabierowski (Ed.), Park Narodowy na Babiej Górze. Przyroda i człowiek (pp. 9-23). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Nowacki, G. J., & Abrams, M. D. (1997). Radial-growth averaging criteria for reconstructing disturbance histories from presettlement-origin oaks. Ecological Monographs, 67, 225-249. https://doi.org/10.1890/0012-9615(1997)067[0225:RGACFR]2.0.CO;2
Ondrášik, R. (2002). Landslides in the West Carpathians. In J. Rybář, J. Stemberk, & P. Wagner (Eds.), Landslides (pp. 45-57). https://doi.org/10.1201/9780203749197
Pánek, T., Břežný, M., Kapustová, V., Lenart, J., & Chalupa, V. (2019). Large landslides and deep-seated gravitational slope deformations in the Czech Flysch Carpathians: New LiDAR-based inventory. Geomorphology, 346. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2019.106852
Płaza, J. (2004). Turystyka w Babiogórskim Parku Narodowym. In B. W. Wołoszyn, A. Jaworski, & J. Szwagrzyk (Eds.), Babiogórski Park Narodowy. Monografia Przyrodnicza (pp. 71-83). The Babia Góra National Park.
Schweingruber, F. G. (1989). Tree rings basics and applications of dendrochronology. Dordrecht: Kluwer.
Schweingruber, F. G., Eckstein, D., Serre-Bachet, F., & Bräker O. U. (1990). Identification, presentation, and interpretation of event years and pointer years in dendrochronology. Dendrochronologia, 8, 9-37. https://www.dora.lib4ri.ch/wsl/islandora/object/wsl:2189
Starkel, L. (1972). Karpaty Zewnętrzne. In M. Klimaszewski (Ed.), Geomorfologia Polski, T. 1, Polska Południowa. Góry i wyżyny (pp. 52-115). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Wójcik, A., Rączkowski, W., Mrozek, T., Nescieruk, P., Marciniec, P., & Zimnal, Z. (2010). Babiogórski Park Narodowy. Mapa Geologiczno-Turystyczna. Skala 1:13,000. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny.
Yamaguchi, D. K. (1991). A simple method for cross-dating increment cores from living trees. Canadian Journal of Forest Research, 21, 414-416. https://doi.org/10.1139/x91-053
Zapałowicz, H. (1880). Roślinność Babiej Góry pod względem geograficzno-botanicznym. Sprawozdanie Komisji Fizojograficznej Akademii Umiejętności, 14, 79-250.
Zielonka, T. (2006). When does dead wood turn into a substrate for for spruce replacement?.Journal of Vegetation Science, 17, 739-746. https://doi.org/10.1111/j.1654-1103.2006.tb02497.x
Ziętara, T. (2004). Rzeźba Babiej Góry. In B. W. Wołoszyn, A. Jaworski, & J. Szwagrzyk (Eds.), Babiogórski Park Narodowy. Monografia przyrodnicza (pp. 109-135). The Babia Góra National Park.