Title:

Choleric Cemeteries in the Landscape of the Northern Part of the Polish Jurassic Highland

Subtitle:

Fasciculi Archaeologiae Historicae. Fasc. 34 (2021)

Creator:

Krupa-Ławrynowicz, Aleksandra ; Ławrynowicz, Olgierd

Publisher:

Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences ; Polish Academy of Sciences. Łódź Branch

Place of publishing:

Łódź

Date issued/created:

2021

Description:

ill. ; 29 cm

Type of object:

Journal/Article

Subject and Keywords:

ethnographic research ; archaeological research ; ethnoarchaeology ; archaeology of the contemporary past ; landscape ; Polish Jurassic Highland ; choleric cemeteries

Abstract:

This paper presents the results of ethnographic and archaeological research into potential places of epidemic burial (choleric cemeteries) in two communes in the northern part of the Polish Jurassic Highland, Janów and Mstów. In their descriptions and analysis, ethnographic sources (local memory, accounts provided by inhabitants) and archaeological sources (non-destructive prospecting, probing research) were applied. Apart from presentation of field material, the aim of the paper is to indicate the potential of a combined ethnoarchaeological method applied in research to the contemporary past and to the landscape understood as cultural heritage

References:

Borowska-Antoniewicz J. 2013. Gminny program opieki nad zabytkami gminy Mstów 1. Zarys historii gminy Mstów. Mstów
Czapliński M. P. 2012. Epidemie cholery w Rejencji Opolskiej w latach 1831-1894. Rybnik
González-Ruibal A. 2014. Archaeology of the Contemporary Past. In: C. Smith (ed.), Encyclopedia of Global Archaeology. New York, 1683-1694
González-Ruibal A. 2016. Ethnoarchaeology or simply archaeology? “World Archaeology” 48(5), 687-692
Goździk P. W. 1939. Cholera w Królestwie Polskim w 1831 r. Warszawa
Hirsch M. 1997. Family Frames. Photography, Narrative, and Postmemory. Cambridge, Massachusetts and London, England: Harvard University Press
Karpińska G. E. 2016. Diagnoza badawcza gminy – etnografia. In: G. E. Karpińska, M. Majorek (eds.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań 4: Gmina Janów. Łódź, 33-69
Karpińska G. E., Majorek M, Janik M., Gadowska I. 2016. Diagnoza miejsc. In: G. E. Karpińska, M. Majorek (eds.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań 4. Gmina Janów. Łódź, 109-274
Karte… 1886. Karte des Deutschen Reiches, Berlin: Kartographie Abteilung der Königlich Preußisch Landes-Aufnahme. David Rumsey Map Collection; http://igrek.amzp.pl/details.php?id=17200. Available online: 10.07.2021
Kobyliński Z. 2012. Etnoarcheologia. In: S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalewska (eds.), Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji. Poznań, 721-731
Kolbuszewski J. 1985. Wiersze z cmentarza. O współczesnej epigrafice wierszowanej. Wrocław
Kulesza J. 1838. Opisanie cholery azjatyckiej jaka epidemicznie grasowała w Warszawie i Królestwie Polskiem w latach 1831, 1836 i 1837. Warszawa
“Kurier Warszawski” 1873. “Kurier Warszawski”, nr 201
Krupa-Ławrynowicz A. 2019. Diagnoza badawcza gminy – etnografia. In: A. Krupa-Ławrynowicz, O. Ławrynowicz (eds.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań 2: Gmina Mstów. Łódź, 37-72
Krupa-Ławrynowicz A. 2020. Lokalność w krajobrazie. Etnograficzny przypis do projektu “Śladami Przeszłości po Gminie Mstów”. “Zeszyty Wiejskie” 26, 221-242
Krupa-Ławrynowicz A., Ławrynowicz O. 2016. O projekcie. In: A. P. Wejland, O. Ławrynowicz (eds.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań 1: Wprowadzenie metodologiczne. Łódź, 8-18
Krupa-Ławrynowicz A., Ławrynowicz O. 2019a. Etnoarcheologia w praktyce. Z badań niedawnej przeszłości. “Archaeologia Historica Polona” 27, 301-320
Krupa-Ławrynowicz A., Ławrynowicz O. 2019b. Etnografia i archeologia – perspektywa integrującą / Ethnography and Archaeology – an Integrating Perspective. In: O. Ławrynowicz, A. Krupa-Ławrynowicz (eds.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia w krajobrazach kulturowych Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Nawiązania i poszerzenia / Places of Memory and Oblivion in the Cultural Landscapes of the Polish Jurassic Highland. References and Extensions. Łódź, 55-72
Krupa-Ławrynowicz A., Ławrynowicz O., Rak M., Nita M., Gadowska I. 2019. Diagnoza miejsc. In: A. Krupa-Ławrynowicz, O. Ławrynowicz (eds.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań 2: Gmina Mstów. Łódź, 105-210
Kubicki A. 2012. Z przeszłości Mstowa. Notatki kronikarskie od średniowiecza do 1939 roku. Częstochowa
Ławrynowicz O. 2016a. Metodyka diagnozy archeologicznej. In: A. P. Wejland, O. Ławrynowicz (eds.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań 1: Wprowadzenie metodologiczne. Łódź, 90-107
Ławrynowicz O. 2016b. Góra Skarzawa. Archeologiczne (i nie tylko) odkrywanie miejsca. “Zeszyty Wiejskie” 22, 815-828
Ławrynowicz O. 2019a. Diagnoza badawcza gminy – archeologia. In: A. Krupa-Ławrynowicz, O. Ławrynowicz (eds.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań 2: Gmina Mstów. Łódź, 73-90
Ławrynowicz O. 2019b. Archaeology of Us and the Local Identity. An Interdisciplinary Context. “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica” 34, 45-57
Ławrynowicz O. 2019c. Jak bym to zrobił teraz. Aneks do procedury badań miejsc pamięci i miejsc zapomnienia / How I would do it now. An Appendix to the Procedure of Research into Places of Memory and Oblivion. In: O. Ławrynowicz, A. Krupa-Ławrynowicz (eds.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia w krajobrazach kulturowych Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Nawiązania i poszerzenia / Places of Memory and Oblivion in the Cultural Landscapes of the Polish Jurassic Highland. References and Extensions. Łódź, 37-54
Majorek M. 2016. Diagnoza badawcza gminy – archeologia. In: G. E. Karpińska, M. Majorek (eds.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań 4: Gmina Janów. Łódź, 70-86
Mapa taktyczna… 1933. Mapa taktyczna Polski, Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny. Zbiory Archiwum Map WIG; http://igrek.amzp.pl/details.php?id=4561. Available online: 10.07.2021
Marciniak A., Yalman N. 2013. Non-Anglophone Ethnoarchaeologies in the Past and Today: An Introduction. In: A. Marciniak, N. Yalman (eds.) Contesting Ethnoarchaeologies. Traditions, Theories, Prospects. New York, 1-13
Matejak W., Pasternak A. 2010. Praski cmentarz choleryczny w Warszawie. Warszawa
Mikołejko A. 2012. Miasto przeklęte, miasto święte. Zapis roku cholery. In: W. Pawluczuk, S. Zagórski (eds.), Miejsca święte, miejsca przeklęte. Polskie doświadczenie przestrzeni. Łomża, 117-131
Novaya Topograficheskaya Karta … 1912. Новая Топографическая Карта Западной России. Zbiory Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego; http://igrek.amzp.pl/details.php?id=1762751. Available online: 10.07.2021
Orman K., Orman P. 2015. Wielka Wojna na Jurze. Działania i cmentarze wojenne z roku 1914 na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej i terenach przyległych. Kraków
O środkach zaradczych w epidemii cholery ... 1852. O środkach zaradczych w epidemii cholery w Królestwie Polskiem przedsiębranych, z dołączeniem wiadomości lekarskich i statystycznych. Warszawa
Pigoń S. 1983. Z Komborni w świat. Wspomnienia młodości. Warszawa
Prinke A. 1973. Możliwości porównawczego stosowania danych etnograficznych w archeologii. “Etnografia Polska” 17(1), 41-65
Rumszewicz S. 1916. Cmentarz choleryczny na Zawodziu. “Goniec Częstochowski” 177, 4-6
Surówka A. 2012. Cmentarz choleryczny w Lutoryżu (pow. rzeszowski). “Twórczość Ludowa” 2012(1/2), 18-19
Sznajderman M. 2020. Zaraza. Mitologia dżumy, cholery i AIDS. Wołowiec
Tomczyk R. 2015. Zagrożenia epidemiologiczne na terenie austriackiej części monarchii habsburskiej w XIX w. (do 1914 r.). Aspekty prawne i administracyjne. “Galicja. Studia i Materiały. Czasopismo Instytutu Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego” 1, 99-113
Udziela S. 1896. Cholera w pojęciach ludu ziemi sądeckiej. “Materiały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnograficzne” 1, 1-4
Wejland A. P. 2016a. Pojęcia podstawowe. In: A. P. Wejland, O. Ławrynowicz (eds.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań 1: Wprowadzenie metodologiczne. Łódź, 38-49
Wejland A. P. 2016b. Strategia badawcza. In: A. P. Wejland, O. Ławrynowicz (eds.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań 1: Wprowadzenie metodologiczne. Łódź, 50-58
Wejland A. P. 2016c. Metodyka diagnozy etnograficznej. In: A. P. Wejland, O. Ławrynowicz (eds.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań 1: Wprowadzenie metodologiczne. Łódź, 59-89
Wejland A. P. 2019. Opowieści o miejscach – dopiski i komentarze / Narratives of Places. Notes and Comments. In: O. Ławrynowicz, A. Krupa- Ławrynowicz (eds.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia w krajobrazach kulturowych Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Nawiązania i poszerzenia / Places of Memory and Oblivion in the Cultural Landscapes of the Polish Jurassic Highland. References and Extensions. Łódź, 15-35
Zalewska A. I. 2016. Archeologia czasów współczesnych w Polsce. Tu i teraz. In: A. I. Zalewska (ed.), Archeologia współczesności. Pierwszy Kongres Archeologii Polskiej 1. Warszawa, 21-39
Związek J. 2004. 100 lat dziejów parafii Zajączki. http://niedziela.pl/artykul/25239/nd/100-lat-dziejowparafii-Zajaczki. Available online: 15.03.2020

Relation:

Fasciculi Archaeologiae Historicae

Volume:

34

Start page:

49

End page:

67

Resource type:

Text

Detailed Resource Type:

Article

Format:

application/octet-stream

Resource Identifier:

0860-0007 ; doi:10.23858/FAH34.2021.004

Source:

IAiE PAN, call no. P III 348 ; IAiE PAN, call no. P III 349 ; IAiE PAN, call no. P III 368 ; click here to follow the link

Language:

eng

Rights:

Creative Commons Attribution BY 4.0 license

Terms of use:

Copyright-protected material. [CC BY 4.0] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY 4.0 license, full text available at: ; -

Digitizing institution:

Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Library of the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Access:

Open