On the synchronization of the chronology of phenomena and artifacts

Czopek, Sylwester

doi:0081-3834

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

On the synchronization of the chronology of phenomena and artifacts Czopek, Sylwester

Object structure

On the synchronization of the chronology of phenomena and artifacts

Sprawozdania Archeologiczne 73 nr 2 (2021)

Czopek, Sylwester

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

chronology ; the Chotyniec agglomeration ; Scythian culture ; Hallstatt culture ; Pomeranian culture ; Tarnobrzeg Lusatian culture

The article presents a slightly different point of view on the issues related to the chronology and significance of the Chotyniec agglomeration (SE Poland) from the one presented in the discussion by Denys Grechko published in the 72nd volume of Sprawozdania Archeologiczne. The author highlights the importance of Grechko’s contribution in clarifying the chronology and provenance of biconical glass beads, which should be considered eastern imports. The polemical remarks concern the dating of the hillfort in Chotyniec and the entire Chotyniec agglo-meration. The current state of research does not authorize drawing categorical conclusions that would limit its use to the end of the 7th and early 6th centuries BC. This is contradicted by the entire series of radiocarbon dates and other premises. With regard to the Pomeranian culture, it was shown that it is not justified to distinguish the Lusatian-Pomeranian stage in south-eastern Poland. At the same time, new sources of the Jastorf culture were indicated

Alekseev A. Yu. 2003. Khronografiya Evropeyskoy Skifii VII-IV vekov do n.eh. Sankt-Petersburg: Izdatelstvo Gosudarstvennogo Ehrmitazha
Andrzejowska M. 2016. Niektóre elementy obrazu kulturowego Mazowsza i Podlasia we wczesnej epoce żelaza w świetle oddziaływań „wschodnich”. In B. Gediga, A. Grossman and W. Piotrowski (eds), Europa w okresie od VIII wieku przed narodzeniem Chrystusa do I wieku naszej ery. Biskupin, Wrocław: Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, Polska Akademia Nauk – Oddział we Wrocławiu, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 279-322
Bajda-Wesołowska A., Bochnak T. and Hozer M. 2014. Bogaty grób kobiecy z wczesnej epoki żelaza odkryty w miejscowości Zabłotce, pow. Jarosławski, stan. 27. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 35, 105-125
Bandrivskiy M. 2014. Kulturno-istorichni protsesi na Prikarpatti i zakhidnomu Podilli v pizniy period epokhi bronzi – na pochatku dobi rannogo zaliza. Lviv: Natsionalna Akademiya Ukrayini, Institut Ukrainoznavstva im. Kripiakevicha
Bessonova S. S. and Skoryi S. A. 2001. Motroninskoe gorodishche skifskoy epokhi (po materialam raskopok 1988-1996 gg.). Kiev, Krakov: Natsionalna Akademiya Ukrayini Institut Arkheologii, Yagiellonskiy Universitet Instytut Arkheologii
Bukowski Z. 1977. The Scythian influence in the area of Lusatian culture. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Burghardt M. 2020. Classification and Chronology of the collection of arrowheads from the ash-hill found in the hillfort of the Scythian Cultural Circle in Chotyniec, site 1, Jarosław district. Sprawozdania Archeologiczne 72/2, 328-355
Chochorowski J. 2014. Scytowie a Europa Środkowa – historyczna interpretacja archeologicznej rzeczywistości. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 35, 9-58
Czopek S. 1989. Z badań nad schyłkowa fazą grupy tarnobrzeskiej. In A. Barłowska and E. Szałapata (eds), Grupa tarnobrzeska kultury łużyckiej. Rzeszów: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, 241-261
Czopek S. 1995. Żelazny akinakes z Rozborza, woj. przemyskie, w kontekście innych znalezisk tzw. scytyjskich z południowo-wschodniej Polski. Archeologia Polski 40, 107-123
Czopek S. 2010. Einfluss der äuβeren Einwirkungen auf die Gestaltung des kleinpolnischen Kulturbildes in der frühen Eisenzeit. In B. Gediga and W. Piotrowski (eds), Rola głównych centrów kulturowych w kształtowaniu oblicza kulturowego Europy środkowej we wczesnych okresach epoki żelaza. Biskupin, Wrocław: Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, Polska Akademia nauk Oddział we Wrocławiu, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 243-263
Czopek S. 2011. Zwischen der Chronologie und Funktion. Horizont (?) der Gräber mit Glasperlen auf den Gräberfeldern der späten Phase der Tarnobrzeg-Lausitzer Kultur. Sprawozdania Archeologiczne 63, 115-134
Czopek S. 2014. Stanowisko 158 w Jarosławiu, woj. podkarpackie. Cześć II. Osadnictwo od starszej epoki brązu do okresu rzymskiego. Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego
Czopek S. 2019. Enklawa scytyjskiego kręgu kulturowego w południowo-wschodniej Polsce. Przegląd Archeologiczny 67, 119-145
Czopek S. and Krąpiec M. 2020. The cult area (Zolnik) from a Scythian Hillfort in Chotyniec near Radymno (southeastern Poland) in the context of radiocarbon dating. Radiocarbon 62/6, 1599-1611
Czopek S. and Machnik J. 2013. Prahistoryczne rubieże kulturowe na przykładzie południowo-wschodniej Polski. In J. Hoff and S. Kadrow (eds), Region i regionalizm w archeologii i historii. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski, 52-73
Czopek S., Ligoda J., Podgórska-Czopek J. and Rogóż J. 2016. Cmentarzysko tarnobrzeskiej kultury łużyckiej z wczesnej epoki żelaza w Grzęsce, pow. przeworski. Rzeszów: Muzeum Okregowe w Rzeszowie
Czopek S., Pawliw D., Trybała-Zawiślak and N. Wojcieszczuk 2015. New discoveries ofarrowheads of Scythian type from polish-ukrainian borderland (San, Bug and upper Dnister drainage basin). Acta Archaeologica Carpathica 50, 191-216
Czopek S. and Trybała-Zawislak K. 2015. Early Iron Age in south-eastern Poland. In S. Wefers, M. Karwowski, J. Fries-Knoblach, P. Trebsche and P. C. Ramsl (eds), Waffen – Gewalt – Krieg (= Beiträge zur Ur- und Frühgeschichte Mitteleuropas 79). Langenweissbach: Beier & Beran, 285-301
Czopek S., Trybała-Zawiślak K., Wojceszczuk N., Osaulczuk O., Bobak D., Gębica P., Jacyszyn A., Pasterkiewicz W., Pawliw D., Petehyrycz W., Połtowicz-Bobak M. and Wacnik A. 2018. Przemiany kulturowo-osadnicze w dorzeczu rzeki Wiszni w epoce brązu i we wczesnej epoce żelaza w kontekście zmian prahistorycznej i wczesnohistorycznej ekumeny. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Gawlik A. and Przybyła M. S. 2005. Początki wczesnej epoki żelaza w Kotlinie Sandomierskiej. In M. Kuraś (ed.), Archeologia Kotliny Sandomierskiej (= Rocznik Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli 4, monograficzny). Stalowa Wola: Muzeum Regionalne w Stalowej Woli, 313-352
Gediga B. 2010. Śląsk – regionalna prowincja kultury halsztackiej. In B. Gediga and W. Piotrowski (eds), Rola głównych centrów kulturowych w kształtowaniu oblicza kulturowego Europy Środkowej we wczesnych okresach epoki żelaza. Biskupin, Wrocław: Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, Polska Akademia Nauk Oddział we Wrocławiu, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 187-218
Gediga B., Józefowska A., Łaciak D. and Dolata-Daszkiewicz I. 2020. Cmentarzysko wczesnej epoki żelaza w Domasławiu 10/11/12, powiat wrocławski, Tom IV Synteza. Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN
Grechko D. S. 2012. O vosmozhnykh “prosvetakh” v “temnoe” vremia (VI v., do n.eh.) skifskoyi istorii. Stratum Plus 3/2012, 75-106
Grechko D. S. 2013. O pamiatnikakh kimmeriytsev i “ranneskifskoy” kulture. Stratum Plus 3/2013, 133-154
Grechko D. S. 2020a. Аbout the Dating of the Scythian type Arrowheads of the Late Hallstatt Period from Central Europe. Arkheologiya 4/2020, 12-27
Grechko D. 2020b. Chronological schemes of the Late Hallstatt Period (HaD) in Central Europe: new opportunities for the synchronization and refinement of dates. Sprawozdania Archeologiczne 72/2, 585-605
Grygiel M. 2018. Chronologia przemian kulturowych w dobie przełomu starszego i młodszego okresu przedrzymskiego na Niżu Polskim. Łódź: Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne
Ignaczak M. 2016. Elementy kulturowe lasostepu pontyjskiego we wczesnej epoce żelaza na Niżu Polskim w świetle materiałów ceramicznych (650-520/470 BC). Poznań. Wydawnictwo Naukowe UAM
Ignaczak M., Boltryk Y., Shelekhan O., Lifantii O. and Olędzki Ł. 2016. The fortresses of Ukraine in the builders of early Iron Age Strongholds in Podolia. Baltic-Pontic Studies 21, 277-290
Kłosińska E. M. 2007. Lubelszczyzna i Ukraina w młodszych odcinakach epoki brązu i we wczesnej epoce żelaza – pytania o losy wspólne i niewspólne. In L. Bakalarska (ed.), Wspólnota dziedzictwa archeologicznego ziem Ukrainy i Polski. Warszawa: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, 226-249
Kotowicz P. N. 2014. Topory wczesnośredniowieczne z ziem polskich. Katalog źródeł. Rzeszów: Instytut Archeologii UR
Kravchenko E. (ed.) 2017. Khotivske gorodishche (novitni doslidzhennia). Kyiv: National Academy of Sciences of Ukraine
Kowalski-Biłokryłyy J. 2012. Chronologia grupy zachodniopodolskiej scytyjskiego kręgu kulturowego. Materiali i doslidzheniya z arkheologii Prikarpattia i Volini 16, 160-189
Makohonienko M. 2009. Natural aspects of prehistoric and early historic transit routes in the baltic-Pontic cultural area. Baltic-Pontic Studies 14, 19-71
Medvedskaya I. N. 1992. Periodyzatsiya skifskoy arkhaiki i derevniy Vostok. Rossiyskay Arkheologiya 3/1992, 86-107
Melyukova A. I. (ed.) 1989. Stepi evropejskoy chasti SSSR v skifo-sarmatskoe vremia (= Arkheologiya SSSR). Moskva: Nauka
Moskwa K. 1976. Kultura łużycka w południowo-wschodniej Polsce. Rzeszów: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie.
Murzin V. Ju. 1984. Skifskaya arkhaika Severnego Prichernomoria. Kiev: Naukova dumka
Parzinger H. 1988. Chronologie der Späthallstatt- und Frühlaténe-Zeit. Studien zu Fundgruppen zwieschen Mosel und Save. Weinhaim: VCH, Acta Humaniora
Przybyła M. S. 2003. Uwagi o chronologii ceramiki grupy tarnobrzeskiej. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 24, 27-54
Smirnova G. I., Vakhtina M. Yu. and Kashuba M. T. 2018. Periodizatsiya i khronologiya Nemirovskogo gorodishcha v rannem zheleznom veke. In G. I. Smirnova, M. Yu. Vakhtina, M. T. Kashuba and E. G. Starkova, Gorodishche Nemirov na reke Yuzhnyi Bug. Sankt-Petersburg: The State Hermitage Museum; Russian Academy of Sciences, 223-236
Trachsel M. 2004. Untersuchungen zur relative und absoluten Chronologie der Hallstattzeit. Bonn: Verlag Dr. Rudolf Habelt GmbH
Trybała-Zawiślak K. 2015. Przestrzeń i czas – cmentarzyska tarnobrzeskiej kultury łużyckiej w kontekście rozplanowania grobów. Rzeszów: Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego
Trybała-Zawiślak K. 2019. Wczesna epoka żelaza na terenie Polski południowo-wschodniej – dynamika zmian i relacje kulturowe. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Trybała-Zawiślak K. 2020. The Chotyniec aglomeration and its importance for interpretation of the so-called Scythian finds from south-eastern Poland. Sprawozdania Archeologiczne 72/2, 87-116
Woźniak Z. 2011. Wybrane problemy badań nad schyłkiem okresu halsztackiego oraz okresami lateńskim i przedrzymskim w Polsce. In M. Fudziński and H. Paner (eds), Między kulturą pomorską a kultura oksywską. Przemiany kulturowe w okresie lateńskim. Gdańsk: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku, 11-38