Litwa 1993: kluczowy rok niepodległości

Buchowski, Krzysztof (1969– )

doi:1230-5057

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Litwa 1993: kluczowy rok niepodległości Buchowski, Krzysztof (1969– )

Object structure

Litwa 1993: kluczowy rok niepodległości

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej T. 56 z. 1 (2021)

Buchowski, Krzysztof (1969– )

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk

Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk

Warszawa

2021

Czasop. kontynuuje numerację wydaw. pt.: Studia z Dziejów ZSRR i Europy Środkowej ; s. 147-174

Litwa -- polityka i rządy -- 20 w. [KABA] ; Litwa -- stosunki -- Polska -- 1990- [KABA] ; Polska -- stosunki -- Litwa -- 1990- [KABA] ; Lietuvos Sąjūdis [KABA] ; wybory ; prezydent ; postkomuniści ; ewakuacja rosyjskich wojsk ; bunt ochotników

W 1993 r. na Litwie doszło do serii ważnych wydarzeń. W wyniku wyborczego zwycięstwa postkomunistycznej lewicy scena polityczna uległa polaryzacji. Porażka przypieczętowała dekompozycję Sajudisu i przyspieszyła proces klarowania się centroprawicowych stronnictw politycznych. Parlamentarna opozycja potrafiła jednak skutecznie blokować władzę. Latem 1993 udało się zakończyć ewakuację rosyjskich żołnierzy z Litwy. W kraju doszło również do buntu formacji paramilitarnej, a także miała miejsce wizyta papieża Jana Pawła II. Ostatecznie pod koniec roku pod wpływem widma zagrożenia rosyjskiego oba czołowe litewskie bloki polityczne zdecydowały się na kompromis na gruncie polityki zagranicznej.

15 min primena: kur, viešėdamas Lietuvoje, lankėsi Jonas Paulius II?, https://www.15min.lt/ naujiena/aktualu/lietuva/15min-primena-kur-lankydamasis-lietuvoje-lankesi-jonas-paulius-ii-56-889434 (dostęp: 13.09.2020)
Bereś W. (współpraca J.J. Komar), Okińczyc wileński autorytet. Opowieść o wolnej Litwie, Warszawa 2015
Bukowiecka H., Polityka Federacji Rosyjskiej w regionie Morza Bałtyckiego, Toruń 2012
Digrytė E., A. Butkevičius: savanorių maištas – inspiruotas politikų, https://www.delfi.lt/news/ daily/lithuania/abutkevicius-savanoriu-maistas-inspiruotas-politiku.d?id=11828239 (dostęp: 12.09.2020)
Erlanger E., Russia-Lithuania Talks Over Troops at Impasse, „The New York Times” (24 VIII 1993)
Godlewski T., Udział prezydenta Republiki Litewskiej w ustawodawstwie, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” (2014), nr 3
Grabowski T., Rosyjska siła. Siły zbrojne i główne problemy polityki obronnej Federacji Rosyjskiej w latach 1991–2010, Częstochowa 2011
Grybkauskas S., Tamošaitis M., Žmogus, jungęs epochas. Algirdo Brazausko politinė biografija, Vilnius 2019
Jundo-Kaliszewska B., Zakładnicy historii. Mniejszość polska w postradzieckiej Litwie, Łódź 2019
Kašauskienė V., Lietuvos Respublikos vyriausybės. Jų kaita ir veiklos bruožai 1990–2007, Vilnius 2007
Kręcisz W., Republika Litewska, w: Ustroje państw współczesnych, t. 2, red. E. Gdulewicz, Lublin 2002, s. 102–134
Landsbergis V., Viešoji informacija apie 1993 m. savanorių akciją Pakaunėje, Vilnius 2006
Laurinavičius Č., Lopata R., Sirutavičius V., Rusijos Federacijos karinis tranzitas per Lietuvos respublikos teritorija, „Politologija” (2002), nr 4
Lieven A., Estonia, Latvia, Lithuania and the Path to Independence, New Haven 1993
Lukošaitis A., Prezidentas Lietuvos politinėje sistemoje: vietos ir galio paieškos, „Politologija” (1998), nr 2
Martikonis R., Penkeri Lietuvos ir Europos Sąjungos santykių metai, „Politologija” (1996), nr 8
Nekrašas E., Kritiniai pamąstai apie Lietuvos užsienio politiką, „Politologija” (2009), nr 2
Nekrašas E., Legislature and the Executive in Foreign Policy Making, Vilnius 1994
Nekrašas E., Lithuanian Political System and Foreign Policy Decision Making, „Lithuanian Foreign Policy Review” (1999), nr 4
Paulauskas K., Kieno saugumas? Kuri tapatybė? Kritinės saugumo studijos ir Lietuvos užsienio politika, Vilnius 2010
Pirmasis popiežiaus vizitas: Lietuva buvo pasaulio dėmesio centre, https://kauno.diena.lt/naujienos/lietuva/salies-pulsas/pirmasis-popieziaus-vizitas-lietuva-pasaulio-demesio-centre-412221 (dostęp: 13.09.2020)
Pukenė R., Neįtikėtina Bronislovo Lubio gyvenimo istorija: draugai, turtai, klaidos ir testamento paslaptis, https://www.delfi.lt/multimedija/k11/neitiketina-bronislovo-lubio-gyvenimo-is-torija-draugai-turtai-klaidos-ir-testamento-paslaptis.d?id=83415867 (dostęp: 2.11.2020)
Rokicki P., Glinciszki i Dubinki. Zbrodnie wojenne na Wileńszczyźnie w połowie 1944 roku i ich konsekwencje we współczesnych relacjach polsko-litewskich, Warszawa 2015
Sirutavičius V., Lietuviai ir lietuvos Lenkai, Lietuva ir Lenkija 1988–1994 metais, Vilnius 2017
Sidorkiewicz K., Od trudnego sąsiedztwa po strategiczne partnerstwo. Polska wobec Litwy w latach 1990–2004, Elbląg 2014
Sobczak J., Potomkowie Lecha i Giedymina. Stosunki polityczne między Litwą a Polską w pierwszych latach odrodzenia państwa litewskiego, Poznań 2009
Sobczak J., Studia nad wyborami prezydenckimi i parlamentarnymi na Litwie i Białorusi, Poznań 1997
Sozański J., Prawa mniejszości narodowych w niepodległej Litwie, Łotwie i Estonii, Warszawa 1998
Stefanowicz M., Polityka etniczna Litwy w latach 1990–2004, Kraków 2019
Surgailis G., Rusijos kariuomenės išvedimas 1990–1993, Vilnius 2005
Śmigielski R., Doktryna wojenna Federacji Rosyjskiej, „Sprawy Wschodnie” (2004), nr 2–3
Vainauskienė B., Skandalingoji lito istorija, Vilnius 2003
Vardys V., Lietuvos politinė kultūra ir laiko reikalavimai, http://www.partizanai.org/i-laisve- 1993-116-153/3072-lietuvos-politine-kultura-ir-laiko-reikalavimai (dostęp: 11.09.2020)
Vireliūnaitė L., Dvidešimt metų po Jono Maskvyčio organizuoto Pakaunės savanorių maišto: atsakymų į svarbius klausimus vis dar nėra, https://www.15min.lt/naujiena/aktualu/istorija/ dvidesimt-metu-po-pakaunes-savanoriu-maisto-582-357811 (dostęp: 12.09.2020)
Vitkus G., Diplomatinė aporiją. Tarptautinė Lietuvos ir Rusijos santykių normalizacijos perspektyva, Vilnius 2007
Zieliński J., Prezydent Republiki Litewskiej, w: Prezydent w państwach współczesnych, red. J. Osiński, Warszawa 2009, s. 357–400