Title:

O śmianiu się z czegoś i z kogoś, czyli o przedmiotowymi podmiotowym znaczeniu czasownika śmiać się

Creator:

Banasiak, Dagmara

Publisher:

Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Place of publishing:

Kraków

Date issued/created:

2020

Subject and Keywords:

śmiać się z czegoś ; śmiać się z kogoś ; śmiech ; składnia semantyczna ; struktura predykatowo-argumentowa ; akt mowy

Abstract:

Artykuł wpisuje się w nurt badań nad walencją polskich czasowników w oparciu o model struktur predykatowo-argumentowych opracowany przez Stanisława Karolaka. Jego celem jest analiza statusu formalnegooraz ról semantycznych argumentów przyłączanych przez predykat śmiać się za pomocą przyimka z.Analiza danych językowych pokazuje, że predykat ten konstytuuje w polszczyźnie dwie SPA: [ktoś] śmiejesię z [kogoś ABSTR / czegoś ABSTR] i [ktoś] śmieje się [z kogoś / czyjegoś], że_ o odmiennych właściwościachformalnych, semantyce, nacechowaniu pod względem aksjologicznym oraz różnym odniesieniu –przedmiotowym lub podmiotowym – obecnego w akcie śmiechu komizmu. Znaczenie pierwszej z tych konstrukcjimożna ująć jako ‘wokalizacja będąca reakcją na komizm ludyczny’. W drugiej czasownik śmiaćsię jest derywatem semantycznym oznaczającym akt mowy będący ‘werbalnym lub niewerbalnym zachowaniem,w którym za pomocą satyrycznych środków komicznych komunikowana jest ujemna ocena osobowegoobiektu lub niechęć wobec niego’.

References:

Plessner, H. (2007). Śmiech i płacz. Badania nad granicami ludzkiego zachowania. Kęty: Wydawnictwo Antyk.Polański, K. (red.) (1994). Słownik syntaktyczno-generatywny czasowników polskich, T. IV. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Reszka, J. (2001). Predykaty mówienia implikujące pojęcie zła w języku polskim. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
Szumska, D. (2017). Struktura predykatowo-argumentowa jako narzędzie analizy tekstu: pro et contra. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, 52, s. 264–277.Waszakowa, K. (2008). ‘Uśmiech’ jako słowo i gest mimiczny. Obraz uśmiechu we współczesnej polszczyź-nie. W: R. Grzegorczykowa, K. Waszakowa (red.), Pojęcie  – słowo  – tekst. Z zagadnień semantyki leksykalnej (s. 151–166). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Wieczorek, U. (1999). Wartościowanie. Perswazja. Język. Kraków: Księgarnia Akademicka. Zaron, Z. (1980). Ze studiów nad składnią i semantyką czasownika. Polskie czasowniki z uzupełnieniem wer-balnym oznaczające relację osobową z argumentem zdarzeniowym. Wrocław–Warszawa––Kraków–

Relation:

Polonica

Volume:

XL

Start page:

[5]

End page:

19

Resource type:

Tekst

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

PDF

Resource Identifier:

10.17651/POLON.40.1

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Prawa zastrzeżone - dostęp nieograniczony

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. Korzystanie dozwolone w zakresie określonym przez przepisy o dozwolonym użytku.

Access:

Otwarty