Ogród w centrum miasta? Niektóre aspekty rozwoju symbolu ogrodu Eden w tradycji biblijnej

Karczewski, Marek

doi:1429-0618

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Ogród w centrum miasta? Niektóre aspekty rozwoju symbolu ogrodu Eden w tradycji biblijnej Karczewski, Marek

Ogród w centrum miasta? Niektóre aspekty rozwoju symbolu ogrodu Eden w tradycji biblijnej

Garden in the city center? Some aspects of the development of the Eden garden symbol in biblical tradition ; Journal of Urban Ethnology 18 (2020)

Karczewski, Marek

Instytut Archeologii i Etnologii PAN

Garden of Eden ; paradise in the Bible ; tree of life ; biblical eschatology

The article is an attempt to describe the transformation process undergone by the image of the biblical Garden of Eden. Apart from the text of Genesis 2:4b–3:24, biblical references to Eden are little known. Being a Bible scholar, the author of the article examines this issue from the theological and biblical perspective. Among the symbolic elements of Eden that appear in other biblical texts, a major role is played by the images of a river, fruit trees and the tree of life. These symbols appear together, in various configurations, in Ez 47:1-2 and Rev 22:1-2. From the biblical perspective, a return to the lost Eden is possible. However, the symbol of Eden is closely related to the eschatological message of the Bible. In the eschatological new Jerusalem, a paradise garden, the symbol of eternal felicity, is located in the centre of the city

Aune D.E. 1998, Revelation 17-22, Word Biblical Commentary 52a, Nelson, Nashville (Tennessee)
Beale G.K. 2005, Eden, the Temple and Church’s Mission in the New Creation, “Journal of Evangelical Theological Society”, Vol. 48, No. 1, s. 5–31
Biblia Hebraica Stuttartensia. Editio quarta emendata, 1966/1977, Elliger K., Rudolph W. (red.), Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart
Chrostowski W. 1996, Ogród Eden – zapoznane świadectwo asyryjskiej diaspory, Rozprawy i Studia Biblijne 1, Warszawa
Collins C.J. 2006, Genesis 1-4. A Linguistic, Literary, and Theological Commentary, P&R Publishing, Phillipsburg (New Jersey)
Franciszek 2015, Encyklika Laudato Si’, Libreria Editrice Vaticana, Rzym
Hieke T. 2006, Der Seher Johannes als neuer Ezechiel, [w:] D. Sänger D. (red.), Das Ezechielbuch in der Johannesoffenbarung, Neukirchner Verlag, Neukirchen-Vluyn, s. 1–30
Karczewski M. 2010, Reinterpretacja Księgi Rodzaju w Apokalipsie św. Jana, Biblioteka Wydziału Teologii UWM 55, Wydział Teologii, Olsztyn
Karczewski M. 2013, Szatan w Apokalipsie św. Jana, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn
Karczewski M. 2016, Baranek w Apokalipsie św. Jana, Wydział Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn
Karczewski M. 2019, Znaczenie terminu ὥρα w Apokalipsie Janowej, „Verbum Vitae”, t. 35, s. 279–306
Keener C.S. 2000, Komentarz historyczno-kulturowy do Nowego Testamentu, Vocatio, Warszawa
Kotecki D. 2006, Duch Święty w zgromadzeniu liturgicznym w świetle Apokalipsy św. Jana, Rozprawy i Studia Biblijne 26, Vocatio, Warszawa
Kotecki D. 2013, Jezus a Bóg Izraela w Apokalipsie św. Jana, Scripta Theologica Thoruniensia 27, Toruń
Kowalski B. 2004, Die Rezeption des Propheten Ezechiel in der Offenbarung des Johannes, Stuttgarter Biblische Beiträge 52, Verlag Katholisches Bibelwerk, Stuttgart
Krawczyk R. 1994, Drzewo życia. Zagadnienia wybrane z literatury mądrościowej Starego Testamentu, Wydawnictwo Wyższe Seminarium Duchowne, Siedlce
Krispenz J. 2003, Wie viele Bäume braucht das Paradies?, „Vetus Testamentum”, Vol. 54, Nr 3, s. 301–317
Lemański J. 2005, Pięcioksiąg. Próba syntezy współczesnych badań, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” t. 38, z. 1, s. 15–28
Mettinger T.N.D. 2007, The Eden Narrative. A Literary and Religio-historical Study of Genesis 2-3, Eisenbrauns, Winona Lake
Millard A.R. 1984, The Etymology of Eden, „Vetus Testamentum”, t. 34, s. 103–106
Novum Testamentum Graece, 28th revised edition, 2012, Aland B. and others (red.), Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart
Otto E. 1996, Die Paradieserzählung Genesis 2-3. Eine nachpriestliche Lehrerzählung in ihrem religionshistorischen Kontext, [w:] Diesel A.A. i inni (red.), „Jedes Ding hat seine Zeit”. Studien zur israelitischen und altorientalischen Weisheit, Beiträge zur Alttestamentlichen Wissenschaft 241, de Gruyter Berlin-New York, s. 183–192
Pytel J.K. 2008, Apokalipsa św. Jana, Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań
Rubinkiewicz R. 1999 (opr.), Apokryfy Starego Testamentu, Vocatio, Warszawa
Rumianek R. 2007, Orędzie Księgi Ezechiela, „Collectanea Theologica”, t. 77, nr 4, s. 9–20
Ruppert L. 1994, Urgeschichte oder Urgeschehen?, [w:] Ruppert L., Studien zur Literaturgeschichte des Alten Testaments, Stuttgarter Biblische Aufsatzbände des Alten Testaments 18, Verlag Katholisches Bibelwerk, Stuttgart, s. 66–88
Septuaginta. Second Revised Edition, 2006, Rahlfs A. (red.), Hanhart R. (przejrzał), Deutsche Bibelwissenschaft, Stuttgart
Ska J.L. 1989, Creazione e liberazione nel Pentateuco, [w:] Cimoso M., Schökel L.A., Ska J.L. i in. (red.), Creazione e liberazione nei libri dell’Antico Testamento, Leumann, Torino, s. 13–19
Spatafora A. 1997, From the Temple of God to God as Temple. A Biblical-Theological Study of Temple in the Book of Revelation, Tesi Gregoriana Serie Teologia 27, Gregoriana, Roma
Szymański P.F. 2004, Drzewo życia w świetle Ap 2,7b, „Quaestionis Selectae” t.11, nr 18, s. 79–88
Szymański P.F. 2008, „Drzewo życia” i miejsce na „tronie” według Ap 2,7b; 3,21, „Studia Franciszkańskie” t. 18, s. 201–215
Tkacz T. 2003, Listy do Siedmiu Kościołów (Ap 2,1-3,22). Studium historyczno-teologiczne, Rozprawy i Studia Biblijne 11, Vocatio, Warszawa
Wallace H.N. 1992, Eden, [w:] Freedman D.N. (red.), Anchor Bible Dictionary, Doubleday, New York–London–Toronto–Sydney–Auckland, t. II, s. 281
Witkowski S. 2012, „Wielki Babilon” w Janowej Apokalipsie jako kryptonim imperialnego Rzymu oraz wrogiego Bogu świata, La Salette, Kraków
Wojciechowski M. 2012, Apokalipsa św. Jana, Nowy Komentarz Biblijny Nowy Testament XX, Święty Paweł, Częstochowa
Wong D.K.K. 1998, The Tree of Life in Revelation, “Biblioteca Sacra”, Vol. 155, s. 211–226
Van Seters J. 1989, The Creation of Man and the Creation of the King, „Zeitschrift für Alttestamentliche Wissenschaft”, Vol. 101, s. 173–332