Between the Age of Heroes and the Period of Professional Troops. Evidence from the Borderland of Silesia, Brandenburg, Lusatia and Poland

Michalak, Arkadiusz

doi:0860-0007

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Between the Age of Heroes and the Period of Professional Troops. Evidence from the Borderland of Silesia, Brandenburg, Lusatia and Poland Michalak, Arkadiusz

Object structure

Between the Age of Heroes and the Period of Professional Troops. Evidence from the Borderland of Silesia, Brandenburg, Lusatia and Poland

Fasciculi Archaeologiae Historicae. Fasc. 33 (2020)

Michalak, Arkadiusz

Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences ; Polish Academy of Sciences. Łódź Branch

arms and armour ; Gothic ; Renaissance ; fluted armour ; Maximilian armour ; costume armour

This paper is concerned with the transformations that took place in the late-medieval and early-modern borderland of Silesia, Greater Poland, Brandenburg and Lusatia in the forms of arms and armour used between the end of the 15th- and the beginning of the 16th century. Gothic elements of arms and armour still exist in the iconography of the borderland until the 2nd decade of the 16th century. Fully developed Renaissance arms and armour (Maximilian, fluted, costume) appear in iconography of this region not earlier that 1530s.

Aleksić M. 2007. Mediaeval Swords from Southeastern Europe. Material from 12th to 15th century. Belgrade
Andrzejewski T. 2004. Pomniki sepulkralne Rechenbergów w powiecie nowosolskim. “Lubuskie Materiały Konserwatorskie” 2, 133-150
Ayton A., Price J. L. 1995. The Military Revolution from a Medieval Perspective. In: A. Ayton, J. L. Price (eds.), The Medieval Military Revolution. State, Society and Military Change in Medieval and Early Modern Europe. London, New York, 1-22
Banach B., Kurnatowski S. Urbańska-Łosińska A., Zamelska-Monczak K. 2015. Gród i zamek późnośredniowieczny. In: S. Kurnatowski (ed.), Międzyrzecz. Gród i zamek w wiekach IX-XIV. Wyniki prac wykopaliskowych z lat 1954-1961. Warszawa, 217-276
Barth W. 1891. Die Familie von Schönaich und die Reformation. Beuthen
Bäumel J. 1992. Tournaments of the Saxon Electors in the 16th Century. In: L. Rangström (ed.), Riddarlek och Tornerspel / Tournaments and the Dream of Chivalry. Stockholm, 350-351
Blair C. 1958. European Armour; circa 1066 to circa 1700. London
Blair C. 1995. King Henry VIII’s Tonlet Armour. “Journal of Arms and Armour Society” 15(2), 85 108
Bosson C. 1958. L’Armure á cannelures. “Armes Anciennes” 11(4), 89-107
Bosson C. 1982. L’epée à deux main. In: K. Stuber, H. Wetter (eds.), Blankwaffen, armes blanches, armi bianche, edged weapons: Festschrift Hugo Schneider zu seinem 65. Geburtstag. Zürich, 45-56
Breiding D. H. 2012. Rennen, Stechen und Turnier zur Zeit Maximilians I. In: C. Lagerwaard (ed.), “Vor Halbtausend Jahren...”: Festschrift zur Erinnerung an den Besuch des Kaisers Maximilian I. in St. Wendel. St. Wendel, 53-84
Breiding D. H. 2013. A Deadly Art: European Crossbows, 1250-1850. New York
Brzustowicz B.W. 1997. Margrabia Jan z Kostrzyna i turnieje rycerskie. “Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny” 4, 29-40
Calvert A. F. 1907. Spanish Arms and Armour Being a Historical and Descriptive Account of the Royal Armoury of Madrid. London, New York
di Carpegna N. 1969. Antichi Armi dal. Sec. IX al XVIII già Collezione Odescalchi. Roma
Chudziak W., Kaźmierczak R., Niegowski J. 2011. Podwodne dziedzictwo archeologiczne Polski. Katalog stanowisk (badania 2006-2009). Toruń
Cieśla M. 2008. Broń renesansowa na Śląsku. Racibórz
Cieśla M. 2015. Napierśnik i naplecznik kostiumowy z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie na tle zbroi tego typu. “Studia z Dziejów Wojskowości” 4, 7-56
Cieśla M. 2018. Napierśnik zbroi z warsztatu mediolańskiego w kolekcji Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Analiza porównawcza. ”Studia z Dziejów Wojskowości” 7, 9-55
Closs von G. 1930. Der Harnisch der Übergangszeit von der Gotik zur Renaissance (1495-1520). “Zeitschrift für Historische Waffen- und Kostümkunde” 12(7), 145-151
Czechowicz B. 2003. Nagrobki późnogotyckie na Śląsku. Wrocław
Dean B. 1926. Puffed and Slashed Armor of 1525. “Bulletin of the Metropolitan Museum of Art” 21(11), 260-264
Descamps E. 1913. Catalogue des Armes Anciennes. Bordeaux
DeVries K. 1996. Infantry Warfare in the Early Fourteenth Century: Discipline, Tactics, and Technology. Woodbridge
Diener-Schönberg A. 1905. Knebel an Jagdblankwaffen. “Zeitschrift für historische Waffen- und Kostümkunde” 3, 345-357
Eaves I. 2002. Catalogue of European Armour at the Fitzwilliam Museum. Cambridge
Geßler E. A. 1911. Der Zweihänder. Eine waffengeschichtliche Studie mit besonderer Berücksichtigung Basels. “Anzeiger für schweizerische Altertumskunde” N.F. 12, 1910, 50-60
Goliński M. 2006. Ludzie, przyroda i gospodarka na Dolnym Śląsku (1526-1618). In: W. Wrzesiński (ed.), Dolny Śląsk. Monografia historyczna. Wrocław, 189-225
Grancsay S. V. 1928. Maximilian Armour. “The Metropolitan Museum of Art Bulletin” 23(4), 82-85
Grancsay S. V. 1931. The Mutual Influence of Costume and Armour: A Study of Specimens in the Metropolitan Museum of Art. “The Metropolitan Museum of Art Bulletin” 3(2), 194-208
Grancsay S. V. 1950. The Interrelationships of Costume and Armour. “The Metropolitan Museum of Art Bulletin” 8(6), 177-188
Grancsay S. V. 1964. Arms and Armour. Allentown
Hayward J. F. 1979. The Revival of Roman Armour in the Renaissance. In: R. Held (ed.), Art, Arms and Armour: An International Anthology. Chiasso, 144-163
Jankowski A. 2005. Średniowieczne malarstwo ścienne na Śląsku u progu reformacji. Ikonografia – funkcje – styl. Bydgoszcz
Jefimov J. G. 2002. Uzbrojenie i broń – katalog. In: A. R. Chodyński, E. Witkowicz-Pałka (eds.), 101 Arcydzieł dawnych mistrzów XV–XVIII wieku. Uzbrojenie – broń – tapiserie. Malbork, 41-130
Kębłowski J. 1967. Renesansowa rzeźba na Śląsku 1500-1560. Poznań
Klapsia H. 1937. Harnischstudien II. Der prunkharnisch des Manierismus. “Jahrbuch der Kunsthistorischen Sammlungen in Wien” 11, 159-164
Klapsia H., Thomas B. 1937. Harnischstudien I. Stilgeschichte des deutschen Harnisches von 1500 bis 1530. “Jahrbuch der Kunsthistorischen Sammlungen in Wien” 11, 139-158
Kołosowski P. 2009. Dwór obronny w Chomętowie (gmina Dobiegniew, województwo lubuskie). Badania architektoniczno-archeologiczne. In: A. Janowski, K. Kowalski, S. Słowiński (eds.), XVI Sesja Pomorzoznawcza – Szczecin 22-24 listopada 2007 r. 2: Od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych. Acta Archaeologica Pomoranica 3. Szczecin, 391-398
König A., Rabe H., Westphal H. 1995. Renaissancezeitliche Waffenfunde und Ausrüstungzubehör aus den archäologischen Stadtkerngrabungen in Höxter. In: Schützengilde Höxter von 1595 e. V. (ed.), 400 Jahre Schützengilde Höxter 1595-1995. Höxter, 133-165
Kowalski S. 2010. Zabytki architektury województwa lubuskiego. Zielona Góra
Kovács T. S. 2016. Maces, War-hammers and Topors from Hungarian Collections. Budapest
Krause S. 2017a. Wilhelm de Rogendorf and the Landsknechts. In: S. Krause (ed.), Fashion in Steel: The Landsknecht Armour of Wilhelm von Rogendorf. New Haven, London, 23-30
Krause S. 2017b. Slashing in Renaissance Fashion. In: S. Krause (ed.), Fashion in Steel: The Landsknecht Armour of Wilhelm von Rogendorf. New Haven, London, 31-44
Krause S. 2017c. Fashion in Steel. In: S. Krause (ed.), Fashion in Steel: The Landsknecht Armour of Wilhelm von Rogendorf. New Haven, London, 45-62
Krenn P. 1997. Schwert und Spiess. Landeszeughaus in Graz. Ried im Innkreis
Krenn P., Rebensteiner Ch. 1992. Checklist of the Exhibition. In: P. Krenn, W. J. Karcheski Jr., Imperial Austria: Treasures of Art, Arms & Armour from the State of Styria. Houston, 103-129
Kuczer J. 2007. Szlachta w życiu społeczno-gospodarczym księstwa głogowskiego w epoce habsburskiej (1526-1740). Zielona Góra
Laking G. F. 1920. A Record of European Armour and Arms through Seven Centuries 3. London
LaRocca D. J. 1991. Elements of a Light-Cavalry Armor. In: Recent Acquisitions: A Selection, 1990-1991. “The Metropolitan Museum of Art Bulletin” 49(2), New York, 23
LaRocca D. J. 2004. Monsters, Heroes and Fools: a Survey of Embossed Armor in Germany and Austria, ca. 1475-ca. 1575. In: G. Groenendijk (ed.), A Farewell to Arms – Studies on the History of Arms and Armour. Liber Amicorum in honour of Jan Piet Puype, Former Senior Curator of the Army Museum Delft. New York, 35-55
Lazar T. 2017. The Slovenian Lands as the Armed Frontier of the Holy Roman Empire. “Fasciculi Archaeologiae Historicae” 30, 59-72
Lüken S. 2010. Kaiser Maximilian I. “der letzte Ritter”. In: R. Atzbach, S. Lüken, H. Ottomeyer (eds.), Burg und Herrschaft Eine Ausstellung des Deutschen Historischen Museums Berlin, 25. Juni bis 24. Oktober 2010. Dresden, 240-241
Lüken S. 2019. Die Armbrust in Krieg und Frieden. In: S. Lüken. J. Sensfelder (eds.), Die Armbrust –Schrecken und Schönheit: Bestandskatalog des Deutschen Historischen Museums. Berlin, 31-41
Łaszkiewicz T., Michalak A. 2007. Broń i oporządzenie jeździeckie z badań i nadzorów archeologicznych na terenie Międzyrzecza. “Acta Militaria Mediaevalia” 3, 99-176
Mann J. G. 1929. Notes on the Armour of the Maximilian Period and the Italian Wars. “Archaeologia” 79, 217-244
Mann J. G. 1962. Wallace Collection Catalogues. European Arms and Armour. Text with Historical Notes and Illustrations 1: Armour. London
Marek L. 2008. Broń biała na Śląsku. XIV-XVI wiek. Wratislavia Antiqua 10. Wrocław.
Marek L. 2009. Boar- and Bear- Hunting in Post Medieval Silesia. Archaeological Evidence. “Fasciculi Archaeologiae Historicae” 23, 101-108
Marek L. 2014. Europejski styl. Militaria z Elbląga i okolic. Studia Archeologiczne 47. Wrocław
Marek L., Bis W. 2013. Elementy uzbrojenia ochronnego z królewskiego arsenału w Tykocinie z drugiej połowy XVI-początku XVII w. “Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 61(4), 529-559
Marek L., Mucha B. 2006. Kord z Henrykowa koło Szprotawy. “Acta Militaria Mediaevalia” 2, 217-222
Michalak A. 2010. Wieża rycerska rodziny von Warnsdorf w Witkowie. “Z otchłani wieków” 65(1-4), 167-173
Michalak A. 2012. Zbrojni mężowie z różnych epok. Nagrobki Baltazara von Kittlitz i Henryka von Zedlitz z kościoła pw. Św. Marcina w Świdnicy – próba porównania uzbrojenia. In: J. Orlicka-Jasnoch (ed.), Świdnica – rycerskie gniazdo. Materiały z konferencji popularnonaukowej, Świdnica, 29 września 2012 r. Świdnica, 24-29
Michalak A. 2019. Arma Confinii. Przemiany późnośredniowiecznej broni z rubieży Śląska, Wielkopolski, Brandenburgii i Łużyc. Zielona Góra
Michalak A., Wawrzyniak P. 2011. Nowożytny topór z Kożuchowa. “Archeologia Środkowego Nadodrza” 8, 155-168
Mrozowski P. 1994. Polskie nagrobki gotyckie. Warszawa
Müller H. 2002. Albrecht Dürer: Waffen und Rüstungen. Berlin
Müller H., Kunter F. 1984. Europäische Helme: aus der Sammlung des Museums für Deutsche Geschichte. Berlin
Niox G. 1917. Le Musée de L’Armée: Armes & Armures anciennes et souvenirs historiques les plus précieux 1. Paris
Norman A. V. B. 1974. Note on a Tower Armour Pedigree. “The Journal of the Arms and Armour Society” 8(1), 91-94
Norman A. V. B. 1980. The Rapier and the Small-Sword 1460-1820. North Stratford
Oakeshott R. E. 1980. European Weapons and Armour. Woodbridge
Patała A. 2018. Pod znakiem Świętego Sebalda. Rola Norymbergii w kształtowaniu późnogotyckiego malarstwa tablicowego na Śląsku. Wrocław
Patorski R. 2010. Polichromie w kościele pw. św. Jana Chrzciciela ufundowane przez starostę międzyrzeckiego Wawrzyńca myszkowskiego. In: B. Mykietow, M. Tureczek (eds.), Ziemia Międzyrzecka w przeszłości 8. Międzyrzecz, 43-51
Pfaffenbichler M. 1989. Rüstungen all’Antika. In: Fürstenhöfe der Renaissance: Giulio Romano und die klassische Tradition: Kunsthistorisches Museum Wien, Neue Burg, 6.12.1989-18.2.1990. Wien, 236-247
Puype J. P., Stevens H. 2010. Arms and Armour of Knights and Landsknechts in the Netherlands Army Museum. Delft
Pyhrr S. W., Godoy J. A., Leydi S. 1998. Heroic Armor of the Italian Renaissance: Filippo Negroli and His Contemporaries. New York
Quaas G. (ed.) 1992. Eisenkleider. Plattnerarbeiten aus drei Jahrhunderten aus der Sammlung des Deutschen Historischen Museums. Berlin
Reißmann K. 1937. Die Kunstdenkmäler des Stadt- und Landkreises Landsberg (Warthe). Berlin
Richardson T. 2009. Tonlet Armour. In: G. Rimer, T. Richardson, J. P. D. Cooper, Henry VIII. Arms and the Man. Leeds, 122-127
Scalini M. 1996. The Armoury of the Castle of Churburg. Udine
Sijarić M. 2014. Hladno oružje iż Bosne i Hercegovine u arheologiji razvijenog i kasnog srednjeg vijeka. Sarajevo
Springer C. 2010. Armour and Masculinity in the Italian Renaissance. Toronto
Szczegóła H. 1968. Koniec panowania piastowskiego nad środkową Odrą. Zielona Góra
Thomas B. 1937. Harnischstudien I: Stilgeschichte des deutschen Harnisches von 1500 bis 1530. “Jahrbuch der Kunsthistorischen Sammlungen in Wien” 11, 139-158
Thomas B. 1938. Harnischstudien III: Stilgeschichte des deutschen Harnisches von 1530 bis 1560. ”Jahrbuch der Kunsthistorischen Sammlungen in Wien” 12, 175-202
Thomas B., Gamber O. 1949. Konrad Seusenhofer – Studien zu seinen Spätwerken zwischen 1511-1517. “Konsthistorisk Tidskrift” 18, 37-70
Thomas B., Gamber O. 1954. Die Innsbrucker Plattnerkunst. Austellungskatalog. Innsbruck
Thomas B., Gamber O. 1976. Katalog der Leibrüstkammer. I Teil. Der Zeitraum von 500 bis 1530. Kunsthistorisches Museum Wien – Waffensammlung. Wien
Troso M. 1988. Le armi in asta delle fanterie Europee (1000-1500). Novara
Tureczek M. 2009. Inskrypcje województwa lubuskiego. Powiat świebodziński. Corpus Inscriptionum Poloniae 10(4). Toruń
Waldman J. 2005. Hafted Weapons in Medieval and Renaissance Europe. The Evolution of European Staff Weapons between 1200 and 1650. Leiden, Boston
Wanke T. 2009. Anderhalbhänder – Zweihänder – Langes Schwert. Klassifikation, Nutzung und Bezeichnung der großen Schwerter des Spätmittelalters und der frühen Neuzeit. “Waffen- und Kostümkunde” 51(2), 113-208
Wegeli R. 1929. Inventar der Waffensammlung des Bernischen Historischen Museums in Bern 2: Schwerter und Dolche. Bern
Williams A. 2003. The Knight and the Blast Furnace. Leiden, Boston.
Witecki J. 2013. Uzbrojenie ochronne. In: J. Witecki, M. Świderska-Łupińska, Oręż europejski. Wrocław, 305-312
Zdrenka J. 2015. Inskrypcje województwa lubuskiego. Miasto i powiat Gorzów Wielkopolski (do 1815 roku). Corpus Inscriptionum Poloniae 10(7). Toruń
Żygulski Z. Jr. 1975. Broń w dawnej Polsce na tle uzbrojenia Europy i Bliskiego Wschodu. Warszawa