Język metadanych
Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences
Miejsce wydania: Data wydania/powstania: Opis: Typ obiektu: Temat i słowa kluczowe: Abstrakt:System opieki zdrowotnej w postsowieckich krajach Azji Środkowej, a w szczególności system pomocy psychiatrycznej, zachował wiele cech medycyny sowieckiej. Reformy systemu medycznego, prowadzone na szeroką skalę od połowy lat 90. ubiegłego wieku w Republice Kirgiskiej, w niewielkim stopniu objęły sektor zdrowia psychicznego. Wobec poważnych niedostatków systemu, takich jak nadmierna instytucjonalizacja opieki psychiatrycznej i brak odpowiedniego finansowania, grupa miejscowych psychiatrów, świadomych standardów współczesnej psychiatrii, zaczęła promować i wprowadzać w życie idee kulturowo wrażliwej i opartej na współpracy społeczności opieki nad chorymi psychicznie. Dostrzegli zjawisko wielkiej popularności tradycyjnych uzdrowicieli i ich rolę w lokalnych społecznościach, której podstawą jest podzielana z pacjentami wizja świata, a także znajomość wartości i norm życia społecznego. Ponadto przyznali, że praktyki uzdrowicieli mogą być skuteczne w przypadku niepsychotycznych zaburzeń psychicznych, a także podjęli pewne formy współpracy z kirgiskimi uzdrowicielami, szczególnie w sytuacjach kryzysowych. W niniejszym artykule, opartym na publikacjach tej grupy psychiatrów oraz własnych badaniach terenowych prowadzonych w Biszkeku w latach 2011–2013, rozważam te osiągnięcia i pokazuję, w jaki sposób promowane w skali globalnej idee i dyrektywy współczesnej psychiatrii adaptowane są do lokalnych uwarunkowań.
Bibliografia:
Adylov D. U. 1999. Psikhiatricheskie i psikhoterapevticheskie aspekty tselitel’stva v Kyrgyzstane. Bishkek.
Adylov D. 2007. Healing at Mazars: Sources of Healing, Methods of Curative Impact, Types of Healers and Criteria of Their Professional Qualifications. In G. Aitpaeva, A. Egemberdieva, M. Toktogulova (eds.), Mazar Worship in Kyrgyzstan. Rituals and Practitioners in Talas. Bishkek, 377–394.
Aitpaeva G. 2006. The Phenomenon of Sacred Sites in Kyrgyzstan: Interweaving of Mythology and Reality. In T. Schaaf, C. Lee (eds.), Conserving Cultural and Biological Diversity: The Role of Sacred Natural Sites and Cultural Landscapes. Paris, 118–123.
Aitpaeva G. and Molchanova E. 2007. Kyrgyzchylyk: Searching between Spirituality and Science. In G. Aitpaeva, A. Egemberdieva, M. Toktogulova (eds.), Mazar Worship in Kyrgyzstan. Rituals and Practitioners in Talas. Bishkek, 395–411.
Aldakeeva G. 2009. Rol’ i mesto dukhov predkov v kul’turnoy zhizni kyrgyzov. In G. Aytpaeva and A. Egemberdieva (eds.), Svyatye mesta Issyk-Kulya: palomnichestvo, dar, masterstvo. Bishkek, 256–265.
Aronson P. 2007. Rejecting Professional Medicine in Contemporary Russia. Vestnik. The Journal of Russian and Asian Studies 6. https://geohistory.today/rejecting-professional-medicine-russia/. Access: 2.12.2018.
Biard A. 2013. Interrelation to the Invisible in Kirghizistan. In T. Zarcone and A. Hobart (eds.), Shamanism and Islam: Sufism, Healing Rituals and Spirits in the Muslim World. London, 79–94.
Borowitz M. and Atun R. 2006. The Unfinished Journey from Semashko to Bismarck: Health Reform in Central Asia from 1991 to 2006. Central Asian Survey 25 (4), 419–440.
Dobryakov I. V., Molchanova E. S., Latipova K. 2012. Etnokulturnye osobennosti depressiy i ispol’zovanie tradicionnykh ritualov beremennymi zhenshchinami Kyrgyzstana. Psikhicheskoe zdorov’e 1 (68), 43–48.
Dubuisson E.-M. 2017. Living Language in Kazakhstan: The Dialogic Emergence of an Ancestral Worldview. Pittsburgh.
Duyshembiyeva J. 2005. Kyrgyz Healing Practices: Some Field Notes. The Silk Road 3(2), 38–44. http://www.silk‑road.com/newsletter/vol3num2/8_duyshembiyeva.php. Access: 7.06.2016.
Field M. G. 2002. The Soviet Legacy: The Past as a Prologue. In M. McKee, J. Healy, J. Falkingham (eds.), Health Care in Central Asia. European Observatory on Health Care System Series. Buckingham, Philadelphia, 67–75.
Guidance for Commissioners of Rehabilitation Services for People with Complex Mental Health Needs 2016. The Joint Commissioning Panel for Mental Health. https://www.jcpmh.info/wp-content/uploads/jcpmh-rehab-guide.pdf. Access: 12.11.2018.
Hohmann S. 2007. Les “médicins-tabib”, une nouvelle catégorie d’acteurs thérapeutiques en Ouzbékistan post-soviétique? Autrepart. Revue de sciences sociales au Sud 42, 73–90.
Hohmann S. 2010. National Identity and Invented Tradition: The Rehabilitation of Traditional Medicine in Post-Soviet Uzbekistan. The China and Eurasia Quarterly Forum 8 (3), 129–148.
Ibraimova A., Akkazieva B., Ibraimov A., Manzhieva E., Rechel B. 2011a. Kyrgyzstan. Health System Review. Health Systems in Transition 13 (3), 1–152.
Ibraimova A., Akkazieva B., Murzalieva G., Balabanova D. 2011b. Kyrgyzstan: A Regional Leader in Health System Reform. In D. Balabanova, M. McKee, A. Mills (eds.), “Good Health at Low Cost” 25 Years on. What Makes a Successful Health System? London, 117–157.
Incayawar M., Wintrob R., Bouchard L., Bartocci G. (eds.). 2009. Psychiatrists and Traditional Healers: Unwitting Partners in Global Mental Health. Chichester.
Jumageldinov A. N., Nuradinov A. S., Aitysheva A. M. 2015. Ethnopsychothérapie traditionelle au Kazakhstan: techniques interculturelles de guérison basées sur le chamanisme et l’Islam. In O. Meunier (ed.), Cultures, education, identité. Recompositions socioculturelles, transculturalité et interculturalité. Arras, 199–210.
Kanev K. 2012. An Evaluation of the Mental Health and Society, Kyrgyzstan. For the Open Society Institute. http://www.mhealth.in.kg/MHS-evaluation.doc. Access: 10.10.2018.
Kassymbekova B. 2003. Turning to the Taeyip. Transitions Online, https://www.opensocietyfoundations.org/sites/default/files/mdap_tol_kazakh.pdf. Access 4.08.2017.
Kleinman A. and Benson P. 2006. Anthropology in the Clinic: The Problem of Cultural Competency and How to Fix It. PLoS Medicine 3(10), 1673–1676. https://journals.plos.org/plosmedicine/article?id=10.1371/journal.pmed.0030294. Access: 12.06.2018.
Killaspy H. 2006. From the Asylum to Community Care: Learning from Experience. British Medical Bulletin 79–80 (1), 245–258.
Latypov A. 2010. Healers and Psychiatrists: The Transformation of Mental Health Care in Tajikistan. Transcultural Psychiatry 47 (3), 419–451.
Latypov A. B. 2011. The Soviet Doctor and the Treatment of Drug Addiction: “A Difficult and Most Ungracious Task”. Harm Reduction Journal 8 (32), https://harmreductionjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/1477-7517-8-32. Access 5.10.2018.
Latypov A. 2015. Soviet Psychiatry and Drug Addiction in Central Asia. In M. Savelli and S. Marks (eds.), Psychiatry in Communist Europe. Basingstoke, 73–92.
Marks S. and Savelli M. 2015. Communist Europe and Transnational Psychiatry. In M. Savelli and S. Marks (eds.), Psychiatry in Communist Europe. Basingstoke, 1–26.
Mental Health Law of the Kyrgyz Republic and Its Implementation. 2004. Mental Disability Advocacy Center. Budapest. http://www.mdac.info/sites/mdac.info/files/English_Mental%20Health%20Law%20of%20the%20Kyrgyz%20Republic%20and%20its%20implementation.pdf. Access: 20.10.2018.
Michaels P. A. 2003. Curative Powers: Medicine and Empire in Stalin’s Central Asia. Pittsburgh.
Molchanova E. 2014. Mental Health Rehabilitation in the Kyrgyz Republic: Official and Indigenous Models. Journal of Psychosocial Rehabilitation and Mental Health 1 (1), 23–26.
Molchanova E. S. 2014. Postraumatic Stress Disorder and Acute Stress Disorder in DSM-V: Changes and Challenges. Medical Psychology in Russia 1 (24). http://www.mprj.ru/archiv_global/2014_1_24/nomer06.php#english. Access: 6.11.2018.
Molchanova E. and Agazade N. 2016. Cultural Aspects of PTSD (Kyrgyzstan Experience). In N. Agazade and E. Molchanova (eds.), Mental Health in Emergencies and Crises. Guidelines for Emergency Responses. Bishkek, 272–278.
Molchanova E. S., Aytpaeva G. A., Ten V. I., Koga P. M. 2009. Tselitel’stvo i ofitsial’naya psikhiatriya Kyrgyzskoy Respubliki: vozmozhnosti vzaimodeystviya. In Kharitonova V. I. (ed.), Problemy sokhraneniya zdorov’ya v usloviyakh Severa i Sibiri: Trudy po medicinskoy antropologii. Moskva, 204–217.
Molchanova E., Horne S., Kim E., Yarova O. 2017. Hybridized Indigenous Healing in the Kyrgyz Republic: Helping Survivors of Violence, Women & Therapy online, 1–14. http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/02703149.2017.1324187. Access: 30.10.2017.
Molchanova E., Kim E., Galako T. 2015. Psychiatry in the Kyrgyz Republic: In between the Soviet Past and a Vague Future. In D. Bhugra, S. Tse, R. Ng, N. Takei (eds.), Routledge Handbook of Psychiatry in Asia. Abingdon, New York, 11–17.
Molchanova E., Kim E., Horne S., Aitpaeva G., Ashiraliev N., Ten V., Pohilko D. 2009. The Status of Counseling and Psychology in Kyrgyzstan. In L. H. Gerstein, P. P. Heppner, S. Ægisdóttir, S-M. A. Leung, K. L. Norsworthy (eds.), International Handbook of Cross-Cultural Counseling: Cultural Assumptions and Practices Worldwide. Los Angeles, London, New Dehli, 265–277.
Montgomery D. W. 2007. Namaz, Wishing Trees and Vodka: The Diversity of Everyday Religious Life in Central Asia. In J. Sahadeo and R. Zanca (eds.), Everyday Life in Central Asia: Past and Present. Bloomington, 355–370.
Nazaraliev J. 2003. Fatal Red Poppies… . Moscow, St. Petersburg.
Pelkmans M . 2017. Fragile Conviction: Changing Ideological Landscapes in Urban Kyrgyzstan. Ithaca, NY.
Penkala-Gawęcka D. 2013. Mentally Ill or Chosen by Spirits? ‘Shamanic Illness’ and the Revival of Kazakh Traditional Medicine in Post-Soviet Kazakhstan. Central Asian Survey 32 (1), 37–51.
Penkala-Gawęcka D. 2014. Niepewność, ryzyko, zaufanie. System opieki medycznej i jego reformy w postsowieckim Kirgistanie a strategie zdrowotne mieszkańców Biszkeku. Etnografia Polska 58 (1–2), 135–157.
Penkala-Gawęcka D. 2014. The Way of the Shaman and the Revival of Spiritual Healing in Kazakhstan and Kyrgyzstan. Shaman 22 (1 & 2), 57–81.
Penkala-Gawęcka D. 2016. Risky Encounters with Doctors? Medical Diversity and Health-related Strategies of the Inhabitants of Bishkek, Kyrgyzstan. Anthropology & Medicine 23 ( 2), 135–154.
Penkala-Gawęcka D. 2017. Legitimacy and Authority of Complementary Medicine Practitioners in Post-Soviet Kyrgyzstan. The Role and Use of Tradition. Rocznik Orientalistyczny 52 (1), 20–32.
Penkala-Gawęcka D. 2017. Perceptions of Health and Illness, and the Role of Healers in Kyrgyzstan. Public Health Panorama 3 (1), 80–87.
Penkala-Gawęcka D. 2018. Enduring or Fragile Cooperations. Complementary Medicine and Biomedicine in Healthcare Systems of Post-Soviet Kazakhstan and Kyrgyzstan. Curare. Journal of Medical Anthropology 41 (1+2), 78–94.
Privratsky B. G. 2001. Muslim Turkistan. Kazak Religion and Collective Memory. Richmond.
Probes L. M., Kouznetsov V., Verbitski V., Molodyi V. 1992. Trends in Soviet and Post-Soviet Psychiatry. The PSR Quarterly: A Journal of Medicine and Global Survival 2 (2), 67–76.
Raikhel E. and Bemme D. 2016. Postsocialism, the Psy-ences and Mental Health. Transcultural Psychiatry 53 (2), 151–175.
Sadykov E. and Hosák L. 2016. Péče o duševně nemocné v Kyrgyzstánu. Česká a slovenská psychiatrie 112 (1), 31–35.
Savas S., Gedik G., Craig M. 2002. The Reform Process. In M. McKee, J. Healy, J. Falkingham (eds.), Health Care in Central Asia. European Observatory on Health Care System Series. Buckingham, Philadelphia, 79–91.
Shields A. and Kabak D. (eds.). 2008. Observance of the Rights of Patients in Mental Health Institutions in Jalal-Abad. Open Society Institute. Public Health Program. Jalal-Abad. https://www.issuelab.org/resources/7528/7528.pdf. Access: 12.11.2018.
Stickley A., Koyanagi A., Richardson E., Roberts B., Balabanova D., McKee M. 2013. Prevalence and Factors Associated with the Use of Alternative (Folk) Medicine Practitioners in 8 Countries of the Former Soviet Union. BMC Complementary and Alternative Medicine 13 (83), 1–9.
Thornicroft G. and Tansella M. 2003. What are the Arguments for Community-Based Mental Health Care? Copenhagen. http://www.euro.who.int/document/E82976.pdf. Access: 12.05.2019.
Toktogulova M. 2007. Syncretism of Beliefs (Kyrgyzchylyk and Musulmanchylyk). In G. Aitpaeva, A. Egemberdieva, M. Toktogulova (eds.), Mazar Worship in Kyrgyzstan. Rituals and Practitioners in Talas. Bishkek, 507–518.
Torrey E. F. 1972. The Mind Game: Witchdoctors and Psychiatrists. New York.
Tulebaeva B. 2009. Vera i znanya v praktike tseliel’stva. In: G. Aitpaeva and A. Egemberdieva (eds.), Svyatye mesta Issyk‑Kulya: palomnichestvo, dar, masterstvo. Bishkek, 329–340.
WHO-AIMS Report on Mental Health System in Kyrgyzstan. 2008. Bishkek. https://www.who.int/mental_health/Kyrgyzstan_who_aims_report.pdf?ua=1. Access: 15.10.2018.
0137-4079 ; doi:10.23858/EthP40.2019.011
Źródło:IAiE PAN, sygn. P 366 ; IAiE PAN, sygn. P 367 ; IAiE PAN, sygn. P 368 ; kliknij tutaj, żeby przejść
Język: Prawa:Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska
Zasady wykorzystania:Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY-SA 3.0 PL] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -
Digitalizacja:Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
Lokalizacja oryginału:Biblioteka Instytutu Archeologii i Etnologii PAN
Dofinansowane ze środków:Program Operacyjny Polska Cyfrowa, lata 2014-2020, Działanie 2.3 : Cyfrowa dostępność i użyteczność sektora publicznego; środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz współfinansowania krajowego z budżetu państwa ; Unia Europejska. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Dostęp: