@misc{Mróz_Lech_The_2016, author={Mróz, Lech}, volume={36}, editor={Korzeniowska, Aniela - Tł.}, copyright={Prawa zastrzeżone - dostęp nieograniczony}, journal={Ethnologia Polona}, address={Warsaw}, howpublished={online}, year={2016}, publisher={Institute of Archaeology and Ethnology of Polish Academy of Sciences}, language={eng}, abstract={W roku 1975 działająca od kilkunastu lat Polsko-Mongolska Ekspedycja Etnograficzna postanowiła podjąć prace pośród Torgutów na terenie sum Bulgan, Aimag Khovd. Torguci sumu Bulgan stanowią cześć licznej i zróżnicowanej zbiorowości Torgutów zaałtajskich; oddzieleni granicą państwową od Torgutów żyjących na terenie Chin, a dokładniej na obszarze Sinciangu. Pamięć pochodzenia, wspólnych przodków i związków rodowych z Torgutami Sinciangu, zachowała się u nich do dzisiaj. W roku 2012 podjęte zostały ponownie badania pośród bulgańskich Torgutów. Po 37 latach powróciliśmy do dawnej idei; tym bardziej wydaje się to interesujące, że na przestrzeni lat, jakie minęły od poprzednich badań, dokonały się w tym rejonie niezmiernie istotne przemiany. Są one konsekwencją dynamicznych zmian politycznych w samej Mongolii, jakie zapoczątkowane zostały w latach 90. XX w., ale też zmian, jakie nieomal równolegle dokonywać się zaczęły w Chinach. Podstawą ekonomii Bulganu było w czasie naszych pierwszych badań pasterstwo i hodowla zwierząt – pięciu podstawowych gatunków zwierząt hodowlanych w Mongolii: wielbłądów, koni, bydła (w tym jaków i ich krzyżówek z bydłem domowym), owiec i kóz. Impulsem do zasadniczych zmian, jakie mogliśmy obserwować podczas wyjazdów w roku 2012 i 2013, było umożliwienie przekraczania granicy przez mieszkańców Bulganu i miejscowości Takashiken, leżącej przy granicy, po chińskiej stronie. Łatwość uzyskania dochodu z handlu odciągnęła od hodowli wielu pasterzy, powszechne jest przekazywanie stada pod opiekę krewnym i płacenie za tę opiekę, a samemu zajmowanie się handlem. Handel daje szybki zarobek, to kolejny bodziec do porzucenia hodowli i zajmowania się handlem. Jest wiadome od dawna antropologom, jak ważnym czynnikiem definiowania własnej etnicznej tożsamości jest obecność „innych”, szczególnie jeżeli łączą się z ich wizerunkiem negatywne stereotypy. Szczególnie w odniesieniu do Chińczyków – przejawia się to niechęcią do wielu towarów chińskich, obawą przed Chińczykami i ich dominacją, a to wzmacnia solidarność torgucką Jest więc uprawomocniona teza, że pełnią oni istotną rolę w budowaniu etnicznej tożsamości Torgutów}, title={The Trans-Altai Torgut and Bulgan After Forty Years}, type={Tekst}, URL={http://rcin.org.pl./Content/61290/PDF/WA308_80379_P368_The-Trans-Altai-Torg_I.pdf}, keywords={Kazachowie, Torguci chińscy, Torguci mongolscy, tożsamość etniczna, "inni", kultura lokalna, hodowla zwierząt, pasterstwo, gospodarka socjalistyczna, przemiany gospodarcze, handel transgraniczny, działalność gospodarcza, rewitalizacja tradycji}, }